ردی برادعای عیب جویان سن ازدواج عایشه (رضی الله عنها)
دکترمحمدعماره
* درسال های اخیر جمعی ازمتفکران به فکرتصحیح خطایی “خطای دید” افتادند که امت اسلامی 14 قرن برآن بوده وبه آن اعتقاد داشته وآن هم عبارت است از این که عایشه درسن 9 سالگی با پیامبرازدواج کرده و بنا به گفته این عده سن عایشه درزمان ازدواج از17 سال کمترنبوده. …مترجم
درسال 2008 میلادی روزنامه نگاری جوان درمجله (المصري الیوم)ادعای عجیب وغریبی را مطرح کرد که گویا پرده از رازی برداشته که چهارده قرن است ازچشم دانشمندان تیزبین اسلامی مخفی مانده است ؛ کشفی که با تمام اسناد ثابت می کند عمرعایشه در زمان ازدواج 9 سال بوده را زيرسوال خواهدبرد!!!
بعدازمدت ها نویسنده مصری جمال البنا زبان به مدح این روزنامه نگارگشود ؛ آن هم بخاطرکشف جدیدی که هیچ کسی تاکنون نتوانسته بود به آن دست یابد.
به اعتقاد البنا ، این روزنامه نگار به این خاطرتوانسته این راز را کشف کند چون هرگزدردانشگاه ازهردرس نخوانده است واین یکی ازامتیازات وافتخارات این روزنامه نگاراست!!
امیدوارم این دو شخص – روزنامه نگار و جمال البنا – از این فرافکنی هایشان نیت پاکی داشته باشند واین مقاله سبب شود افکارپلیدی که درذهنشان نقش بسته است ، زدوده و پاک شود ؛ هرچند متاسفانه به وضوح می توان درک کرد که آن دو هیچ نیتی جزعناد و جسارت نسبت به تاریخ اسلام و ساحت رسول الله نداشته و ندارند .
من هم گفتار الله تعالی را برایشان بازگومی کنم که می فرماید :(قل موتوبغیظکم /از شدت کینه ای که به دل دارید بمیرید) آل عمران 119.
ازلابلای بحثی که به راه انداخته اند ازچندین جهت دروغ وجهل وافترایشان نمایان و ببرملا می شود.
گفته های آنان بسان گفتارحقی است که مراد ازآن دست یافتن به هدفی باطل است.
هرچند به گفته جمال البنا در درونش حس حقیقت جویی برای دفاع از دین وپیامبرش وجود دارد چیزی که دردرون دیگران نیست ؛ ولی این گفته ، دروغی آشکار وبدعتی است که او وامثالش بدان دامن زده اند و آنان نه برای دفاع از پیامبر بلکه برای ایجاد شک و گمان و بدبینی نسبت به علمای بزرگ امت اینگونه شبه می پراکنند!
اگر جمال البنا شخصی صادق است همانگونه که خودش می گوید پس کجا ست آن خدمات و دست آوردهایش از دفع شبهات سکولارها و مستشرقین که همواره کفر و الحاد را در بین مردم ترویج می کنند! در حالی که درکارنامه این شخص چیزی جز مقالات و فتاوای قبیح و زشتی همچون تجویز لمس وتقبیل (بوسیدن)زن و مرد نا محرم و یا صدور مجوز حلالیت شرب خمر در ایام رمضان را نمی توان یافت.
*افترابستن جمال البنا بر علما و مورخان
آنجا که اشاره کرده تمام منابعی که ذکرکردم متفق القولند که أسماء بنت ابوبکر 10 سال ازعایشه بزرگتربوده است .
درحالی که این گفته هم خلاف واقع است چون این یکی ازآراء متعددیست که مورخان ومحدثان نقل کرده اند وان شاءالله درهمین مقاله رأی صحیح را نقل خواهم کرد تا مرهمی برقلب های مریض دلان باشد.
این روزنامه نگار نقل قولی ازکتب تاریخی همچون الکامل فی التاریخ ابن الاثیر و سیرأعلام النبلاء . طبری . وفیات الاعیان. البدایه والنهایه . تاریخ بغداد.تاریخ دمشق و…می کند که گویا عایشه قبل از بعثت متولد شده است . وبنای این استنباط وهمی خود را براین بنا نهاده که فاصله سنی أسماء وعایشه 10 سال بوده ودرعین حال معتقداست این قول ، حدیث بخاری را که فرموده عایشه زمان خواستگاری 6 سال و زمان زفافش9 سال عمرداشته را تضعیف می کند!!
با مراجعه به منابعی همچون معرفه الصحابه. اسدالغابه. تاریخ الاسلام. السمط الثمین فی مناقب أمهات المؤمنين طبری. وازهمه مهمترسیره ابن هشام که ازحیث زمان ازهمه کتاب های تاتریخی و سیره قدیمی تراست در خواهیم یافت که آنچه روزنامه نگار به عنوان سند ذکرکرده نه تنها گفته او را ثابت نمی کند بلکه برعکس ثابت می کنند که عایشه قبل هجرت به اندازه ای صغرالسن بوده که شادی را ازغم و گریه را ازخنده تشخیص نداده است. هرچند ما این روایت را که أسماء 10 سال ازعایشه بزرگتربوده و در دو کتاب تاریخی “سیراعلام النبلاء وتاريخ الإسلام” وجود دارد را منکرنمی شویم اما معتقدیم این روایت صحیح نیست.
بااین حال تمام کتب تاریخ برآنند که أسماء سال 73 هجری درسن 100 سالگی فوت کرده ودرهنگام هجرت 27 ساله بوده است. پس باکم کردن 13 سال دعوت مکه می توان نتیجه گرفت که درسن 14 سالگی مسلمان شده است. این هم درحالی است که أسماء – بنا به قول راجح نزد امام ذهبی و ديگران- چند سالی (بضع عشرة)کمتر از ده سال ازعایشه مسن تر بوده است.
بااین تفاصیل ومحاسبات مشخص می شود که عایشه سال پنجم بعثت متولد شده همانگونه که این کتابهای تاریخی آورده اند .
***تکرارافترا و دروغ!!!
بازهم این شخص نقل قولی از کتاب البدایه والنهایه دارد که متاسفانه وجود خارجی ندارد ؛ به زعم خویش ابن کثیرقسمتی ازکتابش را به پيشگامان اسلام اختصاص داده که از زنان نام أسماء وعایشه که خرد سال بوده اند به چشم می خورد که درچند سال اول بعثت که هنوزدعوت علنی نشده بود به اسلام مشرف شده اند…
درادمه می نویسد: طبعا این روایت دال بر این است که اسلام آوردن عایشه سال 4 هجری و قبل ازعلنی شدن دعوت اسلامی بوده وچنان مانوری براین روایت می دهد که تا به زعم او تا بحال کسی درموردش تحقیق نکرده است! بازهم با مراجعه به منابع این آقا چیزی ازروایت وهمی ونتيجه ساختگی اش نیافتم ؛ چرا که ابن کثیر نه نام عایشه را در بین زنان سلف آورده و نه نام أسماء را در بین سابقين اسلام!
****عجیب آنست که روایتی از بخاری را دستاویز قرارداده اند اما عجیب تراینکه مفهوم حدیث را درک نکرده اند. اما نباید به روزنامه نگار خرده گرفت چون طبق ادعای شاگردش جمال البنا ایشان فارغ التحصیل (ازهر) نیستند!!!
حدیث ازخودعایشه روایت شده می فرماید:(لم أعقل ابوي قط الاوهما يدينان الدين ولم یمرعلینایوم الایاتینافیه رسول الله طرفی النهاربکرة وعشیةفلماابتلی المسلمون خرج ابوبکرمهاجراقبل هجرة الحبشة)
ترجمه:زمانی که مکه بودیم درحالی که سن کمی داشتم و والدینم تازه مسلمان شده بودند پیامبر هرروز دوبارصبح وعصربه خانه ما تشریف می اوردند تازمانی که جا برمسلمانان تنگ شد پدرم به قصدهجرت ازخانه بیرون رفت واین هجرت قبل ازهجرت به حبشه بود.این هم دروغی دیگرازامثال روزنامه نگار و جمال البنا برای رسیدن به نتیجه قبیحی که درسردارند در حالی که نص حدیث (خرج ابوبکرمهاجرا قبل الحبشه) ابوبکربه طرف حبشه با نیت هجرت خارج شد….بین این دومعنا تفاوت آشکاریست.
حدیث اشاره دارد به اینکه چون آزار قریشی ها به مسلمانان شدت گرفت ابوبکر تصمیم به هجرت سمت حبشه گرفت وچون تصمیمش در اواخر دوران مکه بوده مصادف است باهجرت مدینه.
البته عاقبت هم ابن دغنه مانع هجرتش به حبشه شد،لازم به ذکراست که ابتدای هجرت به حبشه اوایل دعوت در مکه بود و تا زمان هجرت به مدینه تداوم پیداکرد.گفتگویی که بین ابوبکروابن دغنه گذشت موید این قضیه است. ابوبکر به ابن دغنه گفت: من به همجواری تو وهمجواری الله ورسولش راضیم. ابوبکردرکنارابن دغنه سکنی گزید و مشغول قرآن خواندن شد تا اینکه قریش ازدستش شاکی و به ابن دغنه شکایت کردند به ناچار مجبور به ترک ابن دغنه شد درهمین حال واحوال بود که دستورهجرت به مدینه ازطرف پیامبرصادرشد. یعنی فاصله تصمیم ابوبکربه هجرت سمت حبشه باهجرت به مدینه چند روز بیشترنبوده است ! درحالی که آقایان دست به تحریف نص زدند تا به مقصود مورد نظرشان برسند.
البته بادقت به گفته عایشه(لم أعقل ابوي قط) هم می توان باقطعیت گفت عایشه متولد بعد از بعثت بوده است.
*****تناقض گویی آشکاردرگفتارشان. ..درمقایسه سن عایشه با فاطمه گفته اند فاطمه پنج سال قبل از بعثت بدنیا آمده وچون پنج سال ازعایشه بزرگتربوده پس نتیجتاً عایشه سال اول بعثت تولد یافته این درحالیست که قبلا درمقایسه عایشه با اسماء ثابت کرده بودندعایشه 4 سال قبل بعثت متولد شده بود!!!
اماحقیقیت برخلاف میلشان آنست که ذهبی درکتابش (السیر)آورده وفرموده: عایشه ازجمله کسانی ست که دراسلام تولد یافته و 8 سال ازفاطمه کوچکتربوده است.
ودرموردزمان تولد فاطمه فرموده تولدش به بعثت بسیارنزدیک بوده است. با علم به این قضیه اگربه زمان ازدواج پیامبرباعایشه دقت کنیم که (بضع عشرة شهر) ده ماه واندی ….یابه قولی 2 سال قبل هجرت بوده.وان 2 سال وبه 6 سال عمرعایشه اضافه کنیم حاصلش 8 میشود واگر8 واز13 سال دوران مکه کم کنیم درمیابیم پنج بعثت سال تولدش بوده.درتاییدوتاکید این ادعامیتوان به قول ابن اثیردر(اسدالغابه) اشاره کردکه میفرماید:پیامبربعدگذشت چهارماه ونیم ازازداوجش باعایشه دخترش فاطمه راکه آنزمان پانزده سال وپنج ماه عمرداشت به ازدواج علی درآوردواین بدین معناست که ازدواج درسال دوم هجری رخ داده که بایک محاسبه ساده میتوان نتیجه گرفت گفته ذهبی وديگران که اعتقاد داشتن فاطمه بافاصله اندکی قبل بعثت متولد شده. صحیح ومطابق واقع است.بااین اوضاع حال روزنامه نگاری که به قول شاگردش بزرگترین افتخارش عدم شاگردی درازهراست دیدنیست.بایدگفت افتخارحقیقی برای ازهراست که هرگزچنین شاگردانی که بویی ازادب واحترام به علمانبرده اندنداشته.
*****خیانت درنقل نصوص.
بازهم نقل قولی از(الاصابه) می کنند که ابن حجرفرموده: فاطمه درسال تجدید بنای کعبه درسن 35 سالگی پیامبرچشم باین دنیاگشوده وچون پنج سال ازعایشه مسن تربوده درنتیجه عایشه سال اول بعثت تولدیافته است.
توضیح نداده انداین یکی ازاقوال متعددیست که ابن حجرفرموده.ازجمله اقوالی که ابن حجرفرموده ومطابق واقع وموافق رأی ماست همانست که تولد فاطمه کمی قبل بعثت بوده است.
****جهل به نصوص وعدم درک وفهم آنها.
آقایان مدعی اند طبری به قطع ویقین معتقداست تمام اولاد ابوبکر درزمان جاهلیت متولدشده اند واین افترایی بیش نیست ؛ چون بحث طبری پیرامون زنان ابوبکرست نه أولادش!!!انجاکه ازاواجش رابه دودسته تقسیم می کند زنانی که درجاهلیت عقدکرده وزنانی که دراسلام عقد کرده درادامه نام اولادزنانی که درجاهلیت عقدکرده ذکرمی کند وهرگزاشاره ای به زمان تولد اولادش نداشته وندارد.
اصلا بارجوع به تاریخ طبری ج 2 ص 212 پیرامون ازدواج پیامبر بعد از خدیجه به قطع اعلام داشت عایشه درسن 9 سالگی بعدهجرت باپیامبرازدووج کرده است.
ودرنهایت. .
شایسته ترآنست که این قبیل موضوعات به أهل فن وعلم ارجاع داده شود نه جاهلان!!!
وسزاوارترانست این افراد درمواردی اظهارنظرکنندکه تخصص دارندنه چیزی که ادعای علمش رادارند.
امیدواریم که جمال البنا آخرین بلایا و فتنه ها باشد.
دکترمحمد عماره استادفقه الأزهر. …ترجمه اسعدحسنی
