ترور از دیدگاه قرآن

0 169 خواندن این مطلب 20 دقیقه زمان میبرد

محمد حامدی

🔵 جواب:

دین خدا جامع همه‌ی راهنمایی‌های لازم برای زندگی انسان می‌باشد. براساس وضعیت آفرینش انسان مشخص می‌شود که بشر به خاطر وجود علم و اراده و حضور هوا و هوس می‌تواند در زندگیش رفتارهای متضادی را انجام دهد. و همیشه و در هر حال به صورت مطلوب و درست رفتار نمی‌کند. لذا در تاریخ عمر انسان وقایعی روی می‌دهد که بسیار آزاردهنده می‌باشند. بر اساس فطرت خدایی و دین کاملش زندگی انسان‌ها بایستی مملو از صلح و صفا و برادری باشد و از جنگ و خشونت نباید خبری باشد. اما زمانی که دین خدا در اختیار بشر قرار می‌گیرد، بر اساس هوا و هوس انسان‌ها از صحنه‌ی زندگی خارج می‌شود. و مردم غالباً در مقابل آن اقدام به مخالفت با آن می‌کنند. و بیشتر کسانی که مدعی پیروی از آن می‌شوند، آن را با روش‌های مرسوم خویش می‌آمیزند و مظاهری ناخوشایند را تولید می‌کنند. هرگاه بشر بر خداوند بی‌نهایت علیم، حکیم و رحیم و دین کاملش اعتماد می‌نمود، زندگیش مملو از اخوت و متعلقاتش می‌شد و از خشونت و جنگ میان آنها خبری نمی‌بود. اما با کمال تأسف غالباً از رحمت خداوندی رویگردان شدند و به دنبال آن چهره‌ی ناخوشایند خشونت در قالب‌های مختلف ظهور پیدا نمود. در مورد پدیده‌ی ناخوشایند ترور لازم است به بعضی از اصول روشنگر قرآن بپردازیم تا از این طریق دیدگاه قرآن در زمینه‌ی ترور مشخص شود. که عبارتند از:

۱. انسان خواهان تأمین آرزوهای بی‌نهایت می‌باشد. زیرا قرار بر این بوده که در زمره‌ی موجوداتی قرار گیرد که از زندگی ابدی برخوردار شود. و این امر به خاطر محدودیت حیات دنیا در این مرحله ناممکن است. که این خود موجب کشمکش و نزاع انسان‌ها می‌شود.

۞ يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ [سوره الأعراف: آیه ۳۱]ای فرزندان آدم، زیورهای خود را در مقام هر عبادت به خود برگیرید و بخورید و بیاشامید و اسراف مکنید، که خدا مسرفان را دوست نمی‌دارد.

۲. باید این امر را دانست که مأموریت انسان بر روی زمین در عمران و آبادانی زمین و رشد استعدادات انسان‌ها خلاصه می‌شود. که از لوازم تحقق این امر این است که همه‌ی انسان‌ها بر اساس نوع استعداداتشان در این پروژه‌ی عظیم شرکت کنند. و به جای خصومت، پروژه‌ی اخوت را برگزینند.

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ [سوره آل‌عمران: آیه ۱۰۳]و همگی به رشته (دین) خدا چنگ زده و به راههای متفرّق نروید، و به یاد آرید این نعمت بزرگ خدا را که شما با هم دشمن بودید، خدا در دلهای شما الفت و مهربانی انداخت و به لطف و نعمت خدا همه برادر دینی یکدیگر شدید، و در پرتگاه آتش بودید، خدا شما را نجات داد. بدین گونه خدا آیاتش را برای (راهنمایی) شما بیان می‌کند، باشد که هدایت شوید.

۳. چون همه‌ی انسان‌ها خواهان شرکت در پروژه‌ی اخوت و زندگی بر اساس دین خدا نیستند، پدیده‌ی نامطلوب خشونت و جنگ در میان افراد بشر ظهور می‌یابد. که برای دفع آن بایستی از همه‌ی راهکارهای تربیتی و نظامی استفاده نمود تا این گونه افراد از شرارت دست بردار شوند.

لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ [سوره الحدید: آیه ۲۵]همانا ما پیمبران خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان عدل نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند، و آهن (و دیگر فلزات) را که در آن هم سختی (جنگ و کارزار) و هم منافع بسیار بر مردم است (نیز برای حفظ عدالت) آفریدیم، و تا معلوم شود که خدا و رسلش را با ایمان قلبی که یاری خواهد کرد؟ (هر چند) که خدا بسیار قوی و مقتدر (و از یاری خلق بی‌نیاز) است.

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ ۖ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ [سوره البقره: آیه ۱۹۳]و با کفار جهاد کنید تا فتنه و فساد از روی زمین برطرف شود و دین خدا حاکم باشد و بس، و اگر (از فتنه) دست کشیدند (با آنها عدالت کنید که) تجاوز جز بر ستمکاران روا نیست.

۴. پس از تبیین دین خدا انسان‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:

الف: مؤمنین

ب: کافرین

ج: منافقین

کافرین در این رابطه به دو دسته تقسیم می شوند :

الف: کافران غیر جنگجو و غیر حربی.

لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ [سوره الممتحنه: آیه ۸]خدا شما را از آنان که با شما در دین قتال و دشمنی نکرده و شما را از دیارتان بیرون ننمودند نهی نمی‌کند که با آنان نیکی کنید و به عدالت و انصاف رفتار نمایید، که خدا مردم با عدل و داد را بسیار دوست می‌دارد.

ب: کافران جنگجو و حربی.

إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ [سوره الممتحنه: آیه ۹]و تنها شما را از دوستی کسانی نهی می‌کند که در دین با شما قتال کرده و از وطنتان بیرون کردند و بر بیرون کردن شما همدست شدند، زنهار آنها را دوست نگیرید و کسانی که با آنان دوستی و یاوری کنند ایشان به حقیقت ظالم و ستمکارند.

۵. جنگ و قتال در قرآن بعد از اتمام حجت و روشنگری و جداسازی صف کفر و ایمان در دو قالب ظهور می‌یابد:

الف: جنگ‌های دفاعی.

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ [سوره الحج: آیه ۳۹]به مسلمانان که مورد قتل (و غارت) قرار گرفته‌اند رخصت (جنگ با دشمنان) داده شد، زیرا آنها از دشمن سخت ستم کشیدند و همانا خدا بر یاری آنها قادر است.

ب: جنگهای هجومی.

وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيرًا [سوره النساء: آیه ۷۵]چرا در راه خدا جهاد نمی‌کنید و در راه (آزادی) جمعی ناتوان از مرد و زن و کودک که (در مکه اسیر ظلم کفارند و) دائم می‌گویند: بار خدایا، ما را از این شهری که مردمش ستمکارند بیرون آر و از جانب خود برای ما (بیچارگان) نگهدار و یاوری فرست.

۶. در جنگ‌های دفاعی و هجومی، تنها با کسانی مبارزه می‌شود که عملاً در جنگ شرکت نموده باشند. و از مبارزه با افراد غیر نظامی خصوصاً کسانی از کافران که قصد جنگ و براندازی دین خدا را ندارند، خودداری می‌شود.

وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ [سوره البقره: آیه ۱۹۰]و در راه خدا با آنان که به جنگ و دشمنی شما برخیزند جهاد کنید، لکن از حد تجاوز نکنید که خدا متجاوزان را دوست ندارد.

۷. مسئله‌‌ی ترور تنها در صورتی قابل پذیرش است که در مقابل افراد برانداز و جنگجو انجام شود. در غیر این صورت در مقابل کسانی که عملاً خواهان شرکت در جنگ با مسلمانان نیستند و معتقد به همزیستی مسالمت آمیز با آنان هستند، نادرست است. حتی در جریان فرمان پیامبر (ص) برای ترور چند نفر از جمله عکرمه فرزند ابوجهل و شعرای مخالف دین خدا در فتح مکه نیز همین قاعده حاکم بود. زیرا آنها عملاً در جنگ با مسلمانان قرار گرفته بودند.

لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ⭐️ إنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ [سوره الممتحنه: آیات ۸ و ۹]خدا شما را از آنان که با شما در دین قتال و دشمنی نکرده و شما را از دیارتان بیرون ننمودند نهی نمی‌کند که با آنان نیکی کنید و به عدالت و انصاف رفتار نمایید، که خدا مردم با عدل و داد را بسیار دوست می‌دارد. ⭐️ و تنها شما را از دوستی کسانی نهی می‌کند که در دین با شما قتال کرده و از وطنتان بیرون کردند و بر بیرون کردن شما همدست شدند، زنهار آنها را دوست نگیرید و کسانی که با آنان دوستی و یاوری کنند ایشان به حقیقت ظالم و ستمکارند.

۸. تنها حالتی که ترور در آن موجه است این است که در مقابل کسانی انجام شود که در مقابل دین خدا و مسلمانان به صورت نظامی اقدام به براندازی نمایند. و هرگز وجود ترور در میان مسلمانان وبر علیه آنان، مشروعیت ندارد. زیرا به قول قرآن، مسلمانان برادر یکدیگر هستند و جان، مال و آبرویشان بایستی از جانب یکدیگر محفوظ شود.

فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَنِعْمَةً ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ⭐️ وإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا ۖ فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَىٰ فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّىٰ تَفِيءَ إِلَىٰ أَمْرِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا ۖ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ [سوره الحجرات: آیات ۸ و ۹]این مقام بر آنان به فضل خدا و نعمت الهی حاصل گردید و خدا (به احوال بندگان) دانا و (به صلاح نظام عالم) آگاه است. ⭐️ و اگر دو طایفه از اهل ایمان با هم به قتال و دشمنی برخیزند البته شما مؤمنان بین آنها صلح برقرار دارید و اگر یک قوم بر دیگری ظلم کرد با آن طایفه ظالم قتال کنید تا به فرمان خدا باز آید، پس هر گاه به حکم حق برگشت با حفظ عدالت میان آنها را صلح دهید و همیشه (با هر دوست و دشمنی) عدالت کنید که خدا بسیار اهل عدل و داد را دوست می‌دارد.

۹. دین خدا نسبت به کشتن افراد غیر نظامی و بی گناه بسیار حساس است. به نحوی که کشتن یک نفر بی‌گناه را به منزله‌ی کشتن همه‌ی افراد بشر قلمداد می‌کند و تلاش برای احیای یک نفر را به منزله‌ی احیای همه‌ی افراد بشر تلقی نموده است.

مِنْ أَجْلِ ذَٰلِكَ كَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا ۚ وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَٰلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ [سوره المائده: آیه ۳۲]بدین سبب بر بنی اسرائیل حکم نمودیم که هر کس نفسی را بدون حق و یا بی‌آنکه فساد و فتنه‌ای در زمین کرده، بکشد مثل آن باشد که همه مردم را کشته، و هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات دهد) مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده. و هر آینه رسولان ما به سوی آنان با معجزات روشن آمدند سپس بسیاری از مردم بعد از آمدن رسولان باز روی زمین بنای فساد و سرکشی را گذاشتند.

۱۰. قبل از اتمام حجت و روشنگری و جداسازی صف ایمان و کفر برای انسان‌ها هیچ‌گاه نباید از پدیده‌ی خشونت استفاده نمود. بلکه تنها در زمانی خشونت لازم است که دیگران بعد از اتمام حجت به صورت نظامی بر علیه مسلمانان اقدام نمایند.

مَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبْعَثَ رَسُولًا [سوره الأسراء: آیه ۱۵]هر کس راه هدایت یافت تنها به نفع و سعادت خود یافته، و هر که به گمراهی شتافت آن هم به زیان و شقاوت خود شتافته، و هیچ کس بار گناه دیگری را به دوش نگیرد، و ما تا رسول نفرستیم (و بر خلق اتمام حجّت نکنیم) هرگز کسی را عذاب نخواهیم کرد.

۱۱. زمینه‌ی اصلی حضور پدیده‌ی نامشروع ترور در میان مسلمانان به مسئله‌ی قضاوت و داوری آنان در میان یکدیگر برمی‌گردد. که این امر در قرآن منع شده است. و تکلیف اصلی ما تنها در بلاغ مبین خلاصه می‌شود. و ارزیابی و داوری انسان‌ها تنها در اختیار خداوند است.

مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ [سوره المائده: آیه ۹۹]بر پیغمبر جز تبلیغ (احکام الهی) وظیفه‌ای نیست، و خدا هر چه را آشکار داشته و یا پنهان دارید همه را می‌داند.

إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ⭐️ ثمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ [سوره الغاشیه: آیات ۲۵ و ۲۶]البته باز گشت آنها به سوی ماست. ⭐️ آن گاه حسابشان بر ما خواهد بود.

۱۲. مسئله‌ی جنگ در حالت‌های مختلف از جمله ترور در دین خدا تنها با کافران حربی مشروعیت دارد. و هرگز به مسلمانان اجازه داده نمی‌شود که به بهانه‌های غیر قرآنی یکدیگر را ترور نمایند.

۞ قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ ۖ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۖ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ۖ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ [سوره الأنعام: آیه ۱۵۱]بگو: بیایید تا آنچه خدا بر شما حرام کرده همه را بر شما بخوانم، و آن اینکه به هیچ وجه شرک به خدا نیاورید، و به پدر و مادر احسان کنید، و دیگر اولاد خود را از بیم فقر نکشید، ما شما و آنها را روزی می‌دهیم، و دیگر به کارهای زشت آشکار و نهان نزدیک نشوید و نفسی را که خدا حرام کرده (محترم شمرده) جز به حق به قتل نرسانید. خدا شما را به این اندرزها سفارش نموده، باشد که تعقل کنید.

۱۳. مسئله‌ی ترور تنها در حالت نظامی خلاصه نمی‌شود. بلکه حالتی دیگر از ترور وجود دارد که متعلق به شخصیت انسانهاست. که به «ترور شخصیتی» معروف است. و در دین خدا از این نوع از ترور نیز منع شده است.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ ۖ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ ۖ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ ۚ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ⭐️ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ [سوره الحجرات: آیات ۱۱ و ۱۲]ای اهل ایمان، مؤمنان هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید آن قوم که مسخره می‌کنند از خود آنان بهتر باشند. و نیز بین زنان با ایمان قومی دیگری را سخریّه نکنند که بسا آن قوم از خود آن زنان بهتر باشند، و هرگز عیبجویی (از همدینان) خود مکنید و به نام و لقب‌های زشت یکدیگر را مخوانید که پس از ایمان به خدا نام فسق (بر مؤمن نهادن) بسیار زشت است و هر که توبه نکند چنین کسان بسیار ظالم و ستمکارند. ⭐️ ای اهل ایمان، از بسیار پندارها در حق یکدیگر اجتناب کنید که برخی ظنّ و پندارها معصیت است و نیز هرگز (از حال درونی هم) تجسس مکنید و غیبت یکدیگر روا مدارید، هیچ یک از شما آیا دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را خورد؟ البته کراهت و نفرت از آن دارید (پس بدانید که مثل غیبت مؤمن به حقیقت همین است) و از خدا پروا کنید، که خدا بسیار توبه پذیر و مهربان است.

۱۴. در دین خدا همه‌ی افراد بشر (به جز کافران حربی و مستکبرین و ظالمین) برادر همدیگر هستند و هدف اصلی دینداری نیز ایجاد پروژه‌ی اخوت و برادری در میان انسانهاست. لذا بایستی به جای پدیده ی نامطلوب ترور و خشونت، قضیه‌ی برادری انسان‌ها را ترویج نمود.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا [سوره النساء: آیه ۱]ای مردم، بترسید از پروردگار خود، آن خدایی که همه شما را از یک تن بیافرید و هم از آن، جفت او را خلق کرد و از آن دو تن خلقی بسیار در اطراف عالم از مرد و زن پراکند، و بترسید از آن خدایی که به نام او از یکدیگر مسئلت و درخواست می‌کنید و درباره ارحام کوتاهی نکنید، که خدا مراقب اعمال شماست.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ [سوره الحجرات: آیه ۱۳]ای مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آن گاه شعبه‌های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شمایند، همانا خدا کاملا دانا و آگاه است.

۱۵. هرگز در محیط ناامن، دین خدا رشد نمی‌یابد. بلکه تنها در حالت آرامش و گفتگوی تمدن‌ها می‌توان آنرا توسعه داد.

وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَىٰ ۚ فَبَشِّرْ عِبَادِ ⭐️ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ [سوره الزمر: آیات ۱۷ و ۱۸]و آنان که از پرستش طاغوت دوری جستند و به درگاه خدا با توبه و انابه باز گشتند آنها را بشارت و مژده رحمت است، (ای رسول) تو هم بندگان مرا (به لطف و رحمت من) بشارت آر. ⭐️ آن بندگانی که سخن بشنوند و به نیکوتر آن عمل کنند، آنان هستند که خدا آنها را (به لطف خاص خود) هدایت فرموده و هم آنان به حقیقت خردمندان عالمند.

۱۶. با کمال تأسف غالباً واقعه‌ی ترور در جهان معاصر از جانب مسلمانان و بر علیه یکدیگر انجام می‌شود نه در مقابل کافران حربی. البته این پدیده‌ی ناروا در میان بی‌باوران نیز به وفور یافت می‌شود. که ناشی از وجود تفکر ایدئولوژیک می‌باشد. که صاحبان آن چنین می اندیشند که تفکراتشان حق مطلق است و اندیشه‌ها‌ی دیگران باطل مطلق است. و بایستی برای تطبیق حق، باطل به صورت فیزیکی حذف شود. که این اندیشه در قرآن منع شده است.

نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ ۖ وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ ۖ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخَافُ وَعِيدِ [سوره ق: آیه ۴۵]ما به گفتار مردم (مغرض نادان) داناتریم و تو بر آن مردم، جبّار و مسلّط نیستی (تو رسول حقّی) پس آن کس را که از وعده عذاب قیامت من ترسان است به آیات قرآن متذکر ساز.

۱۷. واقعه‌ی تروریسم در قالب‌های زیر ممکن است انجام شود:

الف: بمب گذاری.

ب: کشتن انسانها از طریق افراد ناشناس.

ج: کشتن افراد در حالات مخفیانه.

د: کشتن انسانها از طریق مسمومیت های غذایی.

ه: بمباران مناطق مسکونی و بی گناه.

و: ایجاد جنگهای منطقه ای از طریق استکبار جهانی.

ز: ایجاد جنگ‌های میکروبی.

ح: ایجاد اندیشه‌های ایدئولوژیک و کشتار بی‌گناهان از این طریق.

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ ۖ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ ۖ وَصَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ ۗ وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىٰ يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا ۚ وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ [سوره البقره: آیه ۲۱۷](ای پیغمبر) از تو راجع به جنگ در ماه حرام سؤال کنند، بگو: گناهی است بزرگ، ولی بازداشتن خلق از راه خدا و کفر به خدا و پایمال کردن حرمت حرم خدا و بیرون کردن اهل حرم از آن (که مشرکان مرتکب شدند) نزد خدا بسیار گناه بزرگتری است و فتنه‌گری، فساد انگیزتر از قتل است. و کافران پیوسته با شما مسلمین کارزار کنند تا آنکه اگر بتوانند شما را از دین خود برگردانند، و هر کس از شما از دین خود برگردد و به حال کفر باشد تا بمیرد چنین اشخاص اعمالشان در دنیا و آخرت ضایع و باطل گردیده، و آنان اهل جهنّمند و در آن همیشه (معذّب) خواهند بود.

۱۸. در جهان معاصر تروریسم غالباً از دو طریق مدیریت می‌شود:

الف: تروریسم بین المللی از طریق استکبار جهانی.

ب: تروریسم منطقه‌ای و محلی در درون هر کشوری از طریق گروه‌های ایدئولوژیک.

۱۹. چاره‌ی نهایی حل پدیده‌ی ویرانگر تروریسم در این است که در راستای ایجاد اخوت انسانی میان افراد بشر و همبستگی و وفاق ملی تلاش شود. و به جای ایجاد تخم کینه در میان انسان‌ها پروژه‌ی اخوت انسانی را تقویت نمود. و به شدت از انتساب به اندیشه‌های ایدئولوژیک خودداری نمود.

و در نهایت از کلیدهای چهارگانه‌ی نبوی برای ایجاد اخوت انسانی استفاده نماییم. که عبارتند از:

الف: محبت به انسان‌ها اعم از خودی و غیر خودی بدون چشم‌داشت.

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ [سوره الأنبیاء: آیه ۱۰۷]و (ای رسول) ما تو را نفرستادیم مگر آنکه رحمت برای اهل عالم باشی.

ب: احترام گذاشتن به انسان‌ها اعم از خودی و غیر خودی بدون عوض و چشم‌داشت.

۞ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا [سوره الأسراء: آیه ۷۰]و محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم و آنها را (بر مرکب) در برّ و بحر سوار کردیم و از هر غذای لذیذ و پاکیزه آنها را روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری و فضیلت کامل بخشیدیم.

ج: خدمت‌گذاری به انسان‌ها اعم از خودی و غیر خودی بدون چشم‌داشت.

وَالَّذِينَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ ۚ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ [سوره الحشر: آیه ۹]و هم آن جماعت انصار که پیش از (هجرت) مهاجرین (در مکّه به رسول ایمان آوردند و) مدینه را خانه ایمان گردانیدند و مهاجرین را که به سوی آنها آمدند دوست می‌دارند و در دل خود هیچ حاجتی (و حسد و بخلی) نسبت به آنچه (از غنائم بنی نضیر) که به آنها داده شد نمی‌یابند و هر چند به چیزی نیازمند باشند باز مهاجران را بر خویش مقدم می‌دارند (و جانشان به کلی از بخل و حسد و حرص دنیا پاک است) و هر کس را از خوی بخل و حرص دنیا نگاه دارند آنان به حقیقت رستگاران عالمند.

د: بخشش و عفو خطاهای دیگران اعم از خودی و غیر خودی بدون عوض و چشم‌داشت.

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ [سوره آل‌عمران: آیه ۱۵۹]به مرحمت خدا بود که با خلق مهربان گشتی و اگر تندخو و سخت‌دل بودی مردم از گِرد تو متفرق می‌شدند، پس از (بدیِ) آنان درگذر و برای آنها طلب آمرزش کن و (برای دلجویی آنها) در کارِ (جنگ) با آنها مشورت نما، لیکن آنچه تصمیم گرفتی با توکل به خدا انجام ده، که خدا آنان را که بر او اعتماد کنند دوست دارد.

۲۰. در قضیه‌ی ترور، تنها عاملین اجرایی صف اول مجرم نیستند. بلکه همه ی کسانی که در ایجاد این مسئله دخیل هستند، ، اعم از سازندگان انواع سلاح‌های جنگی، سیاست‌مدارانی که فرماندهی تروریسم را بر عهده دارند و … مجرم و شریک جرم محسوب می شوند. اما این نکته را نباید از نظر دور داشت که سازندگان سلاح‌های جنگی در صورتی به عنوان مجرم تلقی خواهند شد که هدفشان از ساختن سلاح‌های نظامی تغذیه‌ی تروریسم باشد. در غیر این‌صورت به عنوان تهیه کننده‌ی امکانات ترور محسوب نخواهند شد.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ [سوره المائده: آیه ۲]ای اهل ایمان، حرمت شعائر خدا (مناسک حج) و ماه حرام را نگه دارید و متعرض هَدْی و قلائد (قربانیان حاجیان چه علامت‌دار و چه بدون علامت) نشوید و تعرض زائران خانه محترم کعبه را که در طلب فضل خدا و خشنودی او آمده‌اند حلال نشمارید، و چون از احرام بیرون شدید (می‌توانید) صید کنید. و عداوت گروهی که از مسجد الحرام منعتان کردند شما را بر ظلم و بی‌عدالتی وادار نکند، و باید با یکدیگر در نیکوکاری و تقوا کمک کنید نه بر گناه و ستمکاری. و از خدا بترسید که عقاب خدا سخت است.

۲۱. اینکه پیامبر اسلام بعد از هجرت از مکه به مدینه خواهان حمله به کاروان بازرگانی قریش بود، به خاطر باز پس‌گیری اموال مهاجرین از اهل مکه بوده است. و این امر در زمره‌ی تروریسم محسوب نخواهد شد.زیرا در راستای تحقق عدالت بوده است.

وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ ۚ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ ۚ وَلَا تُقَاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّىٰ يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ ۖ فَإِنْ قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ ۗ كَذَٰلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ [سوره البقره: آیه ۱۹۱]و هر کجا مشرکان را یافتید به قتل رسانید و آنان را از همان وطن که شما را آواره کردند برانید، و فتنه‌گری (آنان) سخت‌تر و فسادش بیشتر از جنگ و کشتار است، و در مسجد الحرام با آنها جنگ مکنید مگر آنکه پیشدستی کنند، در این صورت رواست که در حرم آنها را به قتل برسانید، چنین است کیفر کافران.

۲۲. این امر را نباید فراموش نمود که برخوردهای نظامی در میان مسلمانان و کافران حربی غیر منتظره نیست و در جای خود اجتناب ناپذیر است. و این مسئله در زمره‌ی تروریسم محسوب نخواهد شد. زیرا در مسئله‌ی تروریسم کسانی به صورت فیزیکی یا شخصیتی حذف می‌شوند که در جنگ‌ها عملاً شرکت ننموده و به شیوه‌ی غیر منتظره و غافل‌گیرانه از صحنه‌ی زندگی حذف می‌شوند.

لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ⭐️ إنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ [سوره الممتحنه: آیات ۸ و ۹]خدا شما را از آنان که با شما در دین قتال و دشمنی نکرده و شما را از دیارتان بیرون ننمودند نهی نمی‌کند که با آنان نیکی کنید و به عدالت و انصاف رفتار نمایید، که خدا مردم با عدل و داد را بسیار دوست می‌دارد. ⭐️ و تنها شما را از دوستی کسانی نهی می‌کند که در دین با شما قتال کرده و از وطنتان بیرون کردند و بر بیرون کردن شما همدست شدند، زنهار آنها را دوست نگیرید و کسانی که با آنان دوستی و یاوری کنند ایشان به حقیقت ظالم و ستمکارند.

۲۳. هرگاه ممالک اسلامی از طریق دشمنان دین خدا و متجاوزان تصرف شود (مانند تصرف کشور فلسطین توسط اسرائیل)، دفاع نظامی مسلمانان در این مناطق در زمره‌ی تروریسم محسوب نخواهد شد. زیرا در اینجا جنگی ناخواسته بر مسلمانان تحمیل شده است. و دفاع از خاک و وطن در مقابل متجاوزین بر مسلمین واجب است.

سخن نهایی ما این است:

وظیفه‌ی اصلی ما معرفی پروژه‌ی خوشبختی از طریق محبت، استدلال، پاسخ گویی به شبهات مخالفین و جلب منافع و دفع مضرات نسبت به بشریت می‌باشد. و کار ما فقط تقدیم این پروژه‌ی مبارک به انسان‌هاست. و هرگز نباید در فکر این مسئله باشیم که از طریق ترور و خشونت اسلام را رشد دهیم. زیرا چنین مسئله‌ای هرگز واقع نمی‌شود. و بالعکس خشونت و تروریسم سبب افول دین و دینداری و دین گریزی در میان افراد بشر از جمله جوانان و تحصیل کردگان خواهد شد.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ۖ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ [سوره النحل: آیه ۹۷]هر کس از مرد و زن کار نیکی به شرط ایمان به خدا به جای آرد ما او را به زندگانی خوش و با سعادت زنده ابد می‌گردانیم و اجری بسیار بهتر از عمل نیکی که می‌کردند به آنان عطا می‌کنیم.

ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ [سوره النحل: آیه ۱۲۵](ای رسول ما خلق را) به حکمت (و برهان) و موعظه نیکو به راه خدایت دعوت کن و با بهترین طریق با اهل جدل مناظره کن (وظیفه تو بیش از این نیست) که البته خدای تو (عاقبت حال) کسانی را که از راه او گمراه شده و آنان را که هدایت یافته‌اند بهتر می‌داند.

برادر کوچک شما محمد حامدی

برچسب ها