اصول

حقوق سالمندان در اسلام

 

دوران پیری دورانی است ناخواسته ؛ خواهد آمد و دست انسان نیست، می توان گفت آخرین دوران زندگی انسان است ؛ اگر خداوند عمر وی را طولانی کند،در این دوران سالمندان از لحاظ درونی وجسمی واحساسات در شرایطی زندگی می کنند، که ممکن است احساس ودرک آنان کاملا با دوران جوانی فرق نماید، اما آنچه مهم است در مورد آن صحبت نماییم آن احترام و حقوق زیبایی است که اسلام مثل یک دین آسمانی برای سالمندان قرار داده است، چون ممکن است خیلی از افراد جامعه از این گونه مسائل اطلاعی نداشته باشند ، یا می توان گفت: از این همه حقوق واحترامی که اسلام بری سالمندان تعیین کرده است به اندازه کافی آگاه نیستند.

 در اسلام سالمندان احترام ویژه ای دارند ونگهداری از ایشان برتک تک افراد جامعه لازم می باشد، برای همین است که اسلام قوانینی وضع نموده تا انسان ها نسبت به آنان آگاه و با چشم احترام به آنان بنگرند ؛ چون دوران سالمندی اواخر عمر پدران ومادران می باشد، اسلام از ما می خواهد همان گونه که با دیدی مهربانانه و احترام به پدر و مادر می نگریم، باید نسبت به سالمندان هم همینطور باشیم.

 پدرومادرها در دوران پیری بیش از دیگران محتاج دلسوزی وتوجه می باشند وبه همان اندازه سالمندان نیز حقوق بیشتری نیز بر تک تک افراد جامعه دارند برای همین است که قرآن ما را آگاه می سازد که با آنان طوری رفتار کنیم که حتی کلمه «اف» را نسبت به پدر و مادر سالمندمان به کار نبریم .

اینجا ست که خداوند می فرماید:هر گاه یکی از آن دو و یا هر دوی ایشان نزد تو به سن پیری برسند ،اف به آنان مگو و بر سرشان فریاد مزن وآنان را از پیش خود مران وبا سخنان محترمانه با آن دو سخن بگو…وبال تواضع و مهربانی را برایشان فرود آور و بگو :پروردگارا بدیشان مرحمت فرما ؛ همانگونه که آنان در کوچکی مرا تربیت و بزرگ نمودند… سوره اسرا آیه44

این دو آیه ،بزرگی اسلام را برای ما مشخص می نماید آیه ای که چگونگی رعایت حقوق همه ی انسان ها را برای ما تعیین کرده است. ..

اسلامی که هرگز اجازه نمی دهد که نسبت به پدر و مادر کلمه اف به کار برده شود، اسلامي که می خواهد با کلمات شیرین و قشنگ با پدر و مادر رفتار شود.

 اسلامی که می خواهد آغوش مهربانی برای پدر و مادر باز کنیم.

 اسلامی که می خواهد وفادار باشیم نسبت به این همه دلسوزیهایی که پدر و مادر مان در دوران کودکی و نوجوانی برای ما انجام داده اند وشب های زیادی درآغوش آنان مایه ی اذیت و آزارشان بوده ایم ….

اگر حقیقت را بیان کنیم به درستی اسلام به زیبا ترین روش حقوق همه ی انسان ها وطریقت زندگی را مشخص کرده است!

 به درستی اسلام آیین همه جانبه ودقیقی است در زمینه ی پاسداری نمودن از کرامات انسان ها

اسلام از انسان ها می خواهد که به بهترین روش با پدر و مادرشان معامله کنند.

این پیامی است به همه که باید هوشیار باشند همان گونه که لازم است حقوق پدر و مادر خود را رعایت کنند به همان شیوه حقوق واحترام سالمندان را نیز رعایت کنند،چون آنان در ردیف پدران ومادران آنان قرار گرفته اند.

برای همین است که پیامبر اسلام (ص)می فرماید «رغم أنف، ثم رغم أنف، ثم رغم أنف، قيل من يا رسول الله؟ قال: من أدرک أبويه عند الکبر أحدهما أو کلاهما فلم يدخل الجنة». (مسلم).

 دماغش با حالت خواري بر خاک خورد «خاک برسرش» باز خاک بر سرش، باز خاک برسرش، عرض کردند چه کسي يا رسول الله؟ فرمود: کسي که با يکي از پدر و مادرش يا هر دوي آنها را در سن زندگی کند، ولی کاري نکند که به بهشت برود. «يعني آنچه لازم است در حق آنان نيکي و خدمتگذاري نکند و در اثر آن كاخ هاى بهشت را از دست بدهد».

 اگر توجه کنیم می بینیم که اسلام نفقه پدران و مادران را در سن ناتوانی برعهده اولاد شان قرار داده است، برای اینکه بدانند خدمت نمودن به ایشان واجب است و نباید نسبت به این وظیفه کوتاهی کنند، درهمان وقت اسلام از طریق دیگری می خواهد که فرزندان را طوری پرورش دهد که وظیفه همه ی جانبه نسبت به جامعه وسالمندان را بر عهده بگیرند،

وما باید طوری از آنان احترام بگذاريم که پیامبر اسلام ما را ارشاد نموده است همانگونه که می فرماید:(لیس منا من لم یجل کبیرنا ،ویرحم صغیر نا، ویعرف لعالمنا حقه)رواه احمد «هر کس به بزرگسالان ما احترام نگذارد و به خردسالان ما ترحّم ننمايد و حق عالمان ما را ادا نکند از ما نيست.»

 ودر جای دیگری می فرماید:(ان من اجلال الله تعالی اکرام ذی الشیبه المسلم)رواه ابو داود یعنی:یکی از نشانه های بزرگ دانستن خدا احترام گذاشتن به ریش سفیدان مسلمان است .

این فرموده ی پیامبر(ص ) به عنوان راهکاری تمام قرار داده می شود تا تک تک افراد جامعه آگاه شوند وحرمت مسنان جامعه  را نگه دارند  .

باید بدانیم که پیامبر ( ص) تنها در حالت آسایش وعادی این حقوق را به آنان نداده است، بلکه در حال جنگ وقتال وجهاد، مجاهدان را تفهیم نموده که هر گز سالمندان را نکشند وآنان را آزار ندهند اگر چه اهل دین هم نباشند.

زمانی که پیامبر پرچم اسلام وفرماندهی جنگ را به اسامه پسر زید سپرد تا به سوی شام حرکت کند ولی آن حضرت قبل از حرکت ایشان فوت می نمایند، بعد از او ابوبکررضی الله عنه فرمان صادر کرد که امر پیامبر اجرا شود ولشکر به سوی شام روانه شود درهمان لحظه ابوبکر وصیت اسلام را فراموش نمی کند وبه اسامه می گوید:

آگاه باشید تحت هیچ شرایطی کودکان و زنان وسالمندان را نکشید وکارهای ناروا نسبت به آنان انجام ندهید.

 این نمونه ای از هزاران نمونه است که اسلام چگونه این همه حقوق واحترام را برای سالمندان تعیین کرده است، .

 برای همین لازم است در روز جهانی سالمندان بیشتر نسبت به سالمندان نیک رفتار باشیم .

 بیایید تا همیشه احترام سالمندان را زنده نگه داریم ، چون اگر کسی احترام آدم مسنی را به خاطر پیری اش رعایت کند ،خداوند در هنگام پیر شدن او کاری می کند که اطرافیان از او احترام بگذارند

 والسلام

نویسنده : ملا عبدالله شیرکاوه یی

 مترجم : ملا علی ملازاده امام وخطیب روستای مام کاوه (سردشت)

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا