ترجمه فایل ویدئویی:
مجری:پرسش برادرمان أبوعمر در خصوص حکم پشت به قبله دراز کشیدن و خوابیدن است؛
شیخ خالد:در خصوص مزیت نشستن بسوی به قبله،حدیثی با سند و بدون اشکال از بیهقی و سایر منابع سنت نبوی وارد شده است که طی آن رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید:(بهترین سمت برای نشستن،سوی قبله می باشد)و این به منظور بزگداشت جایگاه خانه کعبه است ؛ البته برخی از اهل علم نیز سند حدیث مذکور را ضعیف دانسته اند.
اما دراز کشیدن و خوابیدن به سمت قبله و یا پشت نمودن به آن، یک مساله اختیاری است و لزومی ندارد که چهره انسان بهنگام خواب در سمت قبله قرار بگیرد و شخص مسلمان می تواند پشت به قبله هم دراز بکشد اما سنت است که انسان برپهلوی راست خود بخوابد و لزومی ندارد که چهره خود را به سمت قبله بگرداند و یا خوابیدن به سوی قبله را برتر ازحالت های دیگر بپندارد! زیرا دلیلی در این خصوص وارد نشده است وهنگامی که رسول الله صلی الله علیه وسلم به بستر خواب می رفت ابتدا به پهلوی راست خود دراز می کشید.
و در هیچ اثری وارد نشده است که ایشان بهنگام خواب، چهره اش را سوی قبله می نمایاند و یا از پشت کردن به قبله هنگام خوابیدن خودداری می ورزید ؛ بنا براین خوابیدن به سمت قبله جزء سنت پیامبرعلیه الصلاه والسلام تلقی نمی شود و انسان به هر سمتی که بخوابد-خواه پشت به قبله دراز بکشد،یا سمت قبله بخوابد-زیبنده است تا نسبت به خوابیدن بر پهلوی راست اهتمام بورزد البته این بدان معنا نیست که خود را ملزم به باقی ماندن بر پهلوی راستش نماید بلکه منظور این است که نخست بر پهلوی راستش دراز بکشد و اگر پس از آن به حالت دیگری منتقل شود و هنگام خواب به پهلوی دیگرش برگردد گناهی متوجه وی نمی شود و با سنت نبوی هم مخالفت ننموده است.
مجری:جناب شیخ موضوع دیگری که مشاهده می کنیم این است که بسیاری از برادران مان در حرم مکی همواره با افراد نشسته ای که پاهای خود را سمت خانه کعبه دراز می کنند برخورد می نمایند آیا دراز کردن پاها به سمت خانه کعبه عملکردی نامشروع است؟
شیخ خالد:برخوردی که آنها انجام می دهند در واقع متکی به هیچ دلیل شرعی نمی باشد یعنی هیچ دلیلی وجود ندارد که دراز نمودن پاها به سمت خانه کعبه را نوعی توهین یا حرام و یا حتی مکروه و ناپسند معرفی نماید بلکه برخی از مردم تنها بخاطر جایگاه والای خانه کعبه از درازکردن پاها جلوگیری می نمایند و بنده می گویم: فردی که در راستای بزرگداشت کعبه ازعملکرد مذکور جلوگیری نماید-خصوصا اگر بهنگام مشاهده خانه کعبه باشد-تنها برای احترام و بزرگداشتی که در قلبش برای خانه کعبه قائل است مشمول پاداش قرار می گیرد بنابراین تنها بخاطر احترام و بزرگداشت قلبی ای که برای خانه کعبه قائل است مشمول پاداش واقع می شود اما اگر همین شخص فردی را باحالت ذکرشده مشاهده نماید به نظربنده نباید با وی برخورد کند زیرا دلیلی برای ممنوعیت دراز کردن پاها به سمت قبله وجود ندارد و عبارت های”جایز است”و”جایز نیست”را تنها با وجود دلیل روشن می توانیم تلفظ نماییم و هیچ دلیلی وجود ندارد که درازنمودن پاها به سمت خانه کعبه را نوعی اهانت یا مکروه و ناپسند معرفی نماید بلکه جایز می باشد ولی اگر در راستای رعایت حال فردی که چنین رفتاری را نمی پسندد پاهای خود را جمع کند بهتر است زیرا چنین کاری موجب ایجاد الفت و محبت در بین دل های شان می شود خصوصا اگر نیازی به درازنمودن پاها هم وجود نداشته باشد؛
منظورم این است که هیچ دلیلی برای ممنوع بودن دراز کردن پاها بسوی خانه کعبه وجود ندارد؛فقهای اسلام قائل بر اینند که دراز نمودن پاها بسوی قرآن مکروه است و برخی از فقها چنین عملکردی را جایز ندانسته و حرام می دانند اما قرآن پیش روی شما با خانه کعبه تقاوت دارد زیرا قرآن غالبا نزدیک شما قرار دارد اما خانه کعبه دریک مکان مستقل واقع شده است و اگرفردی پاهای خود را به سمت کعبه درازنماید اقدام اهانت آمیزی بشمارنمی آید؛بطورمثال فردی که پس از ادای طواف یا گزاردن نماز، قصد خارج شدن از حرم مکی را دارد و هنگام خروج پشتش به خانه کعبه می افتد در حقیقت رفتار اهانت آمیزی با خانه کعبه مرتکب نشده و نسبت به آن بی حرمتی ننموده است؛منظور بنده این است که *احترام حقیقی به خانه کعبه با پایبندی به سنت نبوی تحقق می یابد* و در مورد جلوه هایی از احترام قلبی که فرد را وادار به اقداماتی می کند می گوییم:بخاطر احترام قلبی مشمول پاداش قرار می گیرد اما برای موجه بودن برخوردش هیچ دلیلی از قرآن و سنت وجود ندارد و سزاوار است که در چنین مواردی برمبنای سلایق شخصی حکم داده نشود زیرا چه بسا فردی به شما بگوید:هرگاه قصد خروج از حرم مکی را داشتید پشت خود را به خانه کعبه قرار ندهید بلکه به منظور احترام خانه کعبه عقب عقب بازگردید که در پاسخ می گویبم:
مبنای چنین پیشنهادی یک سلیقه شخصی است و اگر قرار باشد هر فردی جلوه احترام قلبی خود را پیشنهاد دهد و یا ازجلوه ای که در ذهنش اهانت می پندارد جلوگیری بنماید در حقیقت اقدام به تنگ نمودن دایره حلال کرده است زیرا موارد ذکر شده در اصل حلال می باشند و احترام حقیقی خانه کعبه تنها با اجرای فرامین الهی اعم از طواف به دور آن، پاکیزه نگهداشتن آن، عدم نافرمانی خداوند در آنجا و روی آوردن به سمت آن در نماز و موارد مشروعی از این قبیل تحقق می یابد؛
مجری:جناب شیخ خداخیرتان دهد؛بنده دقت نمودم که جنابعالی از عبارت بیت(خانه کعبه)بیشتراستفاده می نمودید آیا منظورتان از بیت،همان خانه کعبه بود؟
شیخ خالد:بله؛
مجری:پس تفاوت بیت الحرام ومسجدالحرام درچیست؟آیا بیت الحرام همان خانه کعبه است که در محوطه داخلی مسجدالحرام واقع شده است؟
شیخ خالد:بله؛مسجدالحرام فراگیرتر و گسترده تر از بیت الحرام می باشد و شامل کلیه حرم می گردد زیرا خداوند متعال می فرماید: (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَسٌ فَلَا یَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَٰذَا)یعنى: (ای مؤمنان،بی تردیدمشرکان پلشت اند پس نباید بعد از امسال نزدیک مسجدالحرام گردند)در اینجا مراد از مسجد بنای خانه کعبه نیست بلکه شامل کلیه نواحی حرم مکی می شود؛
مجرى:جناب شیخ خدا خیرتان دهد.
شیخ دکتر/خالد بن عبدالله المصلح
ترجمه:حامد مشکوه
١۴٣٨/١/٢٢ هجری قمری
