تاریخ

حکومت صلاح الدین ایوبی عصر طلای کردها

 

مهم ترین و افتخار آمیز ترین مرحله ی تاریخی کردها ، ، دوران زعیم بزرگ و تاریخی ، سلطان صلاح الدین ایوبی است.

نجم الدین شادی یکی از رهبران بزرگ کرد در شمال بین النهرین بود . او دو پسر لایق به نام های ایوب و شیرکوه داشت . ایوب برادر بزرگتر از طرف خلیفه ی عباسی والی شهر تکریت در صد مایلی شمال بغداد گردید . این دو برادر سپس به سوی دمشق رفتند . برادر کوچک در خدمت عمادالدین زنگی و ایوب به خدمت نورالدین والی دمشق و پدر عمادالدین به کار مشغول شدند . در ولایت مصر بر سر مقام وزارت شورش هایی روی داد و وزیر آنجا به قتل رسید . فرزند وزیر مقتول به نام (( شاه ور )) از نور الدین والی دمشق ، طلب کمک کرد و او هم شیرکوه را در فرماندهی سپاهی از کردها و عرب ها به مصر گسیل داشت . صلاح الدین فرزند ایوب یکی از افراد سپاه عمویش شیر کوه بود . در این اثنا قدرت و توانایی صلاح الدین بروز و شهرت او به عنوان جنگ جوی شجاع و با هوش در سپاه شیرکوه به همان جا رسید . صلاح الدین در سال ۱۱۳۷ ه ش در تکریت هنگام حاکمیت پدرش ایوب به دنیا آمد و در زمان این جنگ ۲۶ ساله بود .

صلاح الدین از طریق عمویش شیرکوه در ۱۸ ژانویه ۱۱۶۸ م ( ۵۴۷ ه ) وارد دستگاه والی مصر شد ، عادل  – حاکم مصر – شیرکوه را به عنوان جانشین خود معرفی کرد . شیرکوه بعد از دو ماه مقام وزارت در گذشت و برادرزاده اش صلاح الدین ایوبی که با هوشیاری و ذکاوت جای خود را در دستگاه مصر باز کرده بود به جانشین اش انتخاب شد و فوراً برای اعاده ی فلسطین از دست صلیبیون برنامه ریزی کرد .

در این اثنا نور الدین رهبر صلاح الدین ، در دمشق در گذشت و ملک صالح فرزند نالایقش به جانشینی او انتخاب شد ، صلیبیون فرصت را غنیمت شمرده و دمشق را به محاصره در آورردند . صلاح الدین از مصر همراه سواران شجاع کرد ، حرکت کرده و بعد از شکست صلیبیون شهر را به خلافت عباسی بر گرداند .

متأسفانه سوء تفاهمی بین ملک صالح و صلاح الدین ایجاد شده ، ملک صالح به جای در جریان گذاشتن خلیفه ی بغداد از صلیبیون طلب مساعدت کرد ، در داخل دیوار های دمشق بین آن دو جنگی در گرفت و سپاه ملک صالح شکست خورده و صلاح الدین شهر حلب را به محاصره در آورد . ملک صالح متوجه نادانی خود شده و در مقابل تسلیم کردن دمشق به صلاح الدین تقاضای صلح کرد . از آن به بعد ذکر نام ملک صالح در منابر سوریه و حجاز و مصر قطع گردید.

بدین ترتیب صلاح الدین با موافقت خلیفه ی عباسی که مظهر اعلای جمیع قدرت های شرعی بود ، سلطان مستقل مصر و شام گردید و به تدریج حلب و موصل هم تابع حاکمیت وی شدند ، در سال ۱۱۸۲ م ( ۵۶۱ ه ) حاکم بلامنازع عالم اسلامی گردید و تمامی سلاطین و امرای آسیای غربی از جمله سلطان ایگونیوم و امیر مسلمان ارمنستان ، به سیادت و حاکمیت وی اعتراف کردند . از مهمترین خصوصیات صلاح الدین این است که او هیچ وقت خود را کردی که بر اعراب حکومت می کند ، نخواند و هنگام انتخاب وزرا و مشاورین و فرماندهان و در باریان بین کرد و غیر کرد فرقی نمی گذاشت و در واقع آن زمان مثل حالا تعصب کرد و غیر کرد وجود نداشت ، کافی بود شخص مسلمان باشد . اصلاً دلیل رسیدن صلاح الدین به چنین درجه و مقامی که توانست نیروهای مشترک اروپای متعصب را هم شکست دهد ، اسلامیت او بود . ملاک ، عقیده بود و همچنان که برای صلاح الدین مسئله کرد و غیر کرد مطرح نبود ، اعراب هم از اینکه غیر عرب بر آنها حکم می راند حساسیت نشان نمی دادند ، چرا که برای همه ی اقشار عقیده ، ملاک بود .

سلطان صلاح الدین در تاریخ با لقب ایوبی مشهور شده است ، نه کردی . البته نه اینکه صلاح الدین از کرد بودن خود اکراه داشته است . بلکه تعصب و ملی گرایی که امروز میان تمامی مسلمین شایع ، و باعث انحطاط و سقوط و انحلال آنها گردیده است اصلاً آن زمان مطرح نبوده است . هر چند موصل و آمد و رواندوز – که از مهمترین مراکز اکراد هستند – در دست سلطان بود ولی او پایتخش را به هیچ کدام از این شهر ها منتقل نکرده و بیشتر از حد لازم و استحقاقشان بدان ها توجه نکرد ، کردستان برای او – که بزرگترین کرد شناخته شده در تاریخ است – جزئی از امپراطوری اسلامی بود و مصلحت اسلام را فوق مصلحت شخصی و طایفه ای قرار داده بود .

تأثیرات صلاح الدین و اعمال پسندیده اش در غرب همانند شرق مشهور است . این کرد وارسته و شجاع برای تمامی حکام بعد از خود اصولی متعالی در رابطه ی بین غالب و مغلوب به جای گذاشت .

در سال ۱۱۸۹ م ( ۵۶۸ ه ) در حالت صلح به قافله ی از مسلمانان بی سلاح حمله و تجار آن را گردن زدند ( این راهزنی توسط دونالد دوشاتیلون صورت گرفت که در شهر کرک قلعه ی مستحکمی برای خود ساخته بود ) صلاح الدین خود را برای یک حمله ی تأدیبی آماده  کرد و قلعه ی ( کرک ) را به محاصره در آورد ، از آن طرف فرزندش ملک افضل را در رأس نیروی کوچکی به سوی الجلیل روانه کرد تا مانع کمک صلیبیون دیگر به این شهر شود . مهارت جنگی صلاح الدین اینجا آشکار می شود که با مانور و تاکتیک ماهرانه ای دشمن را به صحرای بسته ای در بین کوه (( حطین )) کشاند و آنها را از دیگر صلیبیون جدا کرد ، بدین ترتیب او با دشمن در مکانی که خود معین کرده بود روبه رو شد .

هنگام روشن شدن هوا صلیبیون خود را جدا شده از قلعه و مواجه با سنگرهای مستحکم صلاح الدین دیدند و چاره ای جز پیشروی نداشتند ، در این هنگام سواران مسلمین که دارای ساز و برگ سبکی بودند به آنها که غرق در زره و آهن و سلاح بودند حمله کردند و نتیجه ی آن شکست شدید صلیبیون در روز جمعه ۲۵ ربیع اثانی سال ۵۸۳ هجری قمری و کشته شدن دهها هزار نفر بود . فرمانده ی آنها ( حی وی لوزینان ) به اسارت در آمد قبل از اینکه اروپاییان صفوف خود را منظم کنند ، صلاح الدین به تعقیبشان پرداخت و قلعه ی مستحکم طبریه را تسخیر کرد ، همسر (( ریموند )) حاکم طرابلس جزو اسرا بود که به نیکی با وی رفتار و با احترام کامل او را به شوهرش برگرداند . اینگونه رفتارها با اسرا در آن زمان بسیار غیر منتظره بود و سپاهسان وحشی غرب و جنگجویان مکار شرق از اینگونه صفات عالی و شجاعانه به دور بودند .

پاکی و صفای روح و عفت و پاکدامنی این فرمانده و زعیم کرد و سپاهیانش باعث شده بود که هیچ کس یارای مقاومت در برابر آنها را نداشته باشد و هر لشکر و قلعه و شهری در برابرشان سر تسلیم فرود می آورد . سپاهیان صلاح الدین بر نابلس ، اریحا ، رام الله ، ارسوف ، یافا ، بیروت و سایر شهرها یکی پس از دیگری غالب شدند و در کمال شرف و مردانگی با ساکنین برخورد کردند . از کوچکترین تعرضی به زنان و اطفال و پیران خود داری نمودند . با اسرای جنگی به گونه ی بی سابقه ای به نیکی رفتار و در اولین فرصت آنها را آژاد می کردند .

——————————————–

منبع : کردها و سرزمینشان / تألیف : سرهنگ شیخ عبدالوحید  با مقدمه ( ژنرال ایوب خان رئیس جمهور اسبق پاکستان)

مترجم : مهندس صلاح الدین

نمایش بیشتر

ســــۆزی میــــحڕاب

سایت ســــۆزی میــــحڕاب در آذرماه 1392 با همت جمعی از اهل قلم خوشنام و گمنام تاسیس شد ســــۆزی میــــحڕاب بدون جنجال و در اوج عملگرایی به ترویج مبانی میانه روی می پردازد ســــۆزی میــــحڕاب با هیچ جریان و هیچ احدی درگیری ندارد ســــۆزی میــــحڕاب رسالتی جز همزیستی و دگرپذیری ندارد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا