دعوت اسلامیدل نوشته

خالی شدن کعبه و تُهی شدن قلب ما از ارزش‌های آن

میان خالی شدن کعبه و تهی گشتن دل‌های ما از ارزش‌های کعبه

تصاویر و فیلم‌های منتشر شده از سوی فعالان شبکه های اجتماعی مربوط به خلوت شدن مکه و صحن کعبه مشرفه از نمازگزاران و طواف کنندگان، احساسات دردناکی را در میان بسیاری از مسلمانان برانگیخت. در روز پنج شنبه 10رجب موافق با 5 مارس سال 2020 صحنه ای کوتاه از خلوت شدن کعبه نشان داده شد که این امر موجب مملوء شدن دلها از غم و اندوه شد و دل بسیاری از مسلمانان بخاطر این صحنه غم انگیز بجای اشک، خون گریست.

البته کسی نمی تواند منکر احساسات سرشار اکثر این مسلمانان گردد، ولی وقتی که به اصل مسئله می نگریم؛ در هنگامه ای که این ویروس کشنده انتشار یافته، این اقدام یک عادت روتینی و متداول و معمول بحساب می آید.

آنچه مهم است این است که اندکی به دل‌های ویران و تهی از ارزش‌ها و هیبت کعبه و تعظیم و بزرگداشت قوانین و شعایر اسلام بنگریم. قلب‌ها از وضعیتی که بخاطر بیماری واگیردار برای کعبه و مسجد نبوی پیش آمده، مملو از غم و اندوه و حسرت شد. ولی مهمتر از آن، این است که وقتی ما به قلب خود نگاهی می اندازیم، عاری از ارزش های کعبه و بزرگداشت آن و تجلیل از قوانین و آیین های اسلام می باشد.

این ارزش‌هایی که دلها از آن تهی گشته و جایش را به دنیادوستی و تمسک بدان داده است و نیز پایمال شدن ارزش کعبه و عدم بزرگداشت و التزام به قوانین آن در دلها، همان شرایع و قوانینی هستند که خداوند متعال اینگونه به توصیف آنها می پردازد.
«جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ذَٰلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيم»
ترجمه: «خداوند، کعبه (یعنی) بیت الحرام و ماههای حرام و قربانی‌های بی نشان و نشاندار را وسیله ای برای سامان بخشیدن به (کار دنیوی و اخروی مردم) قرار داده است. این بدان خاطر است بدانید که خداوند، عالم به هر آن چیزی است که در آسمان‌ها و زمین است و بدانید که قطعاً خدا همه چیز را می داند».

همانا از دیرباز کعبه سرچشمه توحید و مبنا و محل شهادت مخلصانه بوده است و آن دو (توحید و شهادت) چارچوب عقیده واقعی و اصل و منشأ برنامه و منهجی از فضایل و کمالات رسالات باقیمانده الهی هستند که امت وارثه اسلام بر آن استوار می باشد.

ما عشق و علاقه مردم به خانه کعبه را منکر نمی‌شویم و این همان چیزی است که ابن القیم به توصیفش می پردازد و می گوید: دلها عاشق کعبه هستند، تا جایی‌که عاشق بخاطر رسیدن بدان، سرزمین و عزیزانش را رها می سازد و سفری که بخشی از عذاب است، برایش خوشایند و لذتبخش می نماید.

خطرات را با جان می خرد و بادیه و بیابان را در می نوردد و در نیل بدانجا، نهایت سختی ها را تحمل می کند، تا جایی که اگر امکانش باشد، بر روی سر و صورتش به سوی آن می شتابد.

بله بر روی پلک و چشمانم بسویت می شتابم
هرچند برای سفر شبانه ام راه به درازا انجامد

و راز این عشق و محبت به کعبە، در این است که خداوند سبحان آن را به خودش مرتبط نموده است، آنگاه که می فرماید: «وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ» ترجمه: «و خانه ام رابرای طواف کنندگان پاك بدار» (بقره/125)

ولی بایستی ما به رفتار و اخلاق خویش، میزان تعهد و پیروی از دین و میزان پایبندی نسبت بە محرمات خداوند اهتمام ورزیم که (متأسفانه امروزه) مورد هتک حرمت قرار داده می شوند. کار به جایی رسیدە کە بعضی از ما، خون بعضی را حلال می دانیم.

پرورگار می فرماید:
«ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعَامُ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ * حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ»
ترجمە: «ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ [ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺣﺞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﻢ] ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻘﺮّﺭﺍﺕ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﻤﺎﺭﺩ، ﺑﺮﺍی ﺍﻭ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﭘﺎﻳﺎﻥ، ﻣﮕﺮ ﺁﻧﭽﻪ [ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﺩﻳﮕﺮ، ﺣُﺮﻣﺘﺶ] ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ، ﺑﺮﺍی ﺷﻤﺎ ﺣﻠﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﭘﻠﻴﺪی ﺑﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺑﺎﻃﻞ [ﭼﻮﻥ ﺩﺭﻭﻍ، ﺍﻓﺘﺮﺍ، ﻏﻴﺒﺖ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻧﺎﺣﻖ] ﺩﻭﺭی ﮔﺰﻳﻨﻴﺪ، ﺩﺭ ﺣﺎلی ﻛﻪ ﺑﺮﺍی ﺧﺪﺍ، ﺣﻖ ﮔﺮﺍ ﺑﺎﺷﻴﺪ [ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺣﺞ] ﺑﻪ ﺍﻭ ﺷﺮﻙ ﻧﻮﺭﺯﻳﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺷﺮﻙ ﻭﺭﺯﺩ، ﮔﻮﻳﺎ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺳﻘﻮﻁ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎﻥ [ﺷﻜﺎﺭی] ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺭﺑﺎﻳﻨﺪ، ﻳﺎ ﺑﺎﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎیی ﺩﻭﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ» (حج:30-31)

فریادهای ما باید زمانی بلند شود که قلب ما عاری از ارزش های کعبه و قوانین و آداب و رسوم آن باشد.
شیخ رشید رضا در تفسیر خویش (المنار) می فرماید:

خداوند کعبه را وسیله پایداری و پابرجایی مردم قرار داده که پیرامون آن به عبادت و ادای فریضه حج می پردازند. کعبه سبب تحقق مصالح و منافع مردم است و بدین خاطر است که شکوه و عظمتش در دلهای آنان جا گرفته و دلها بسوی آن روی آورده و از تجاوز بدان خودداری می کنند، این است که سبب رفاه زدگی آنان و فراوانی رزق و روزیشان می باشد. موید گفته فوق، دعای ابراهیم خلیل(ع) می باشد که فرمود:

«رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلاَةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ»
ترجمە: «ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ! ﻣﻦ ﺑﺮخی ﺍﺯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﻢ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺭّﻩ ﺍی بی ﻛﺸﺖ ﻭ ﺯﺭﻉ ﻧﺰﺩ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺤﺘﺮﻣﺖ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺩﺍﺩم. ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ! ﺑﺮﺍی ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﭘﺲ ﺩﻝ ﻫﺎی ﮔﺮﻭهی ﺍﺯ ﻣﺮﺩم ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺁﻧﺎﻥ ﻋﻠﺎﻗﻤﻨﺪ ﻭ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﻛﻦ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺤﺼﻮﻟﺎﺕ ﻭ ﻣﻴﻮﻩ ﻫﺎ، ﺭﻭﺯی ﺑﺨﺶ؛ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﭙﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭی ﻛﻨﻨﺪ.» (ابراهیم:۳۷)

بی شک ادای فریضه حج و به راه افتادن برای این سفر مبارک، هدیە و بخششی است الهی که خداوند برای هرکه بخواهد، آسانش می گرداند و فرد حاجی که در این مکان مقدس قرار می گیرد و وارد ازدحام مردم می شود، لازم است از اذیت و آزار آنها خودداری نماید و خود را به گشاده رویی و صبر و همکاری و خوشرفتاری نسبت به دیگران مزین و آراسته سازد، آنگاه است که با حجی مقبول و پیراسته از گناه برمی گردد.

چنانچه رسول اکرم می فرماید:
«إذا خرج الحاج حاجًّا بنفقة طيبة ووضع رِجله في الغرز، فنادى: لبيك اللهم لبيك، ناداه مناد من السماء، لبيك وسعديك، زادك حلال وراحلتك حلال وحجك مبرور غير مأزور»
یعنی: «هرگاه فردی با مال پاک برای حج بیرون آید و پای در رکاب گذارد و لبیک بگوید، منادی از آسمان ندا دهد: لبیک و سعدیک، توشه تو حلال و مرکبت حلال و حج تو پذیرفته است و گناهی در آن نیست». (به روایت طبرانی )

اگر خالی شدن کعبه از زائران و طواف کنندگان به عنوان یک اقدام احتیاطی جهت پاک نمودن و ضدعفونی آن (از ویروسها) صورت گیرد، جا دارد از آثار شرک برخی از زائران نیز پاکسازی شود.

چنانچه بایستی با ازاله و از بین بردن منکرات و ترک گناه و عصیان و علاج رفتارهای منحرفانه اقدام به پیراسته نمودن آن کرد.

ثعالبی می گوید: پاکسازی کعبه عمومیت دارد و انواع کفر و بدعت و نجاستها را شامل می گردد. ادای حج یک پرستش معنوی، جسمی، مادی و اجتماعی می باشد و موجب تزکیە دل و درون از رذایل و پستی‌ها است.

فقرا و نیازمندان دوست دارند بدان نزدیک شوند و نسبت بدان عشق و محبت خود را اظهار می سازند و همچنین موجب فزونی روزی و معیشت مردم می شود.

بنابراین ضجه و فریادهای ما زمانی لازم است بلند شود که دلهای ما خالی و عاری از ارزش های کعبه و قوانین و آداب و رسوم آن باشد.

ما هنگامی که خبر خالی شدن کعبه و منع شدن برگزاری عمره را بدون پیش آگهی شنیدیم، هراسیدیم و به وحشت افتادیم، پس چگونه است زمانی که درگاه توبه بدون آگهی قبلی بسته شود؟ و چگونه است زمانی که فرشته مرگ بدون هشدار قبلی (برای قبض روح ما) بیاید؟

آری همه جهان (حتی) حرم پر از امن و امان دچار آشفتگی و پریشانی شده است (ولی لازم است بدانیم) بعد از امنیت روح و دین و نعمت آرامش و ثبات و نعمت رشد و شکوفایی که روحها بدان وابسته و دلها از آن ارج می نهند، چه نعمتی می توان وجود داشتە باشد؟

ترجمه: سوزی میحراب – الف  99/1/1

نمایش بیشتر

ســــۆزی میــــحڕاب

سایت ســــۆزی میــــحڕاب در آذرماه 1392 با همت جمعی از اهل قلم خوشنام و گمنام تاسیس شد ســــۆزی میــــحڕاب بدون جنجال و در اوج عملگرایی به ترویج مبانی میانه روی می پردازد ســــۆزی میــــحڕاب با هیچ جریان و هیچ احدی درگیری ندارد ســــۆزی میــــحڕاب رسالتی جز همزیستی و دگرپذیری ندارد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا