تاریخ

درس ها و اندرزهایی از عاشورا

سپاس خداوندی را سزاست که دگرگون کننده­ی احوال و مدبّر لیل و نهار است، و درود سلام ابدی بر پیامبر صلح و رحمت و بر یاران راستین و با وفایش. 

هرکه پیمان با هُو الموجود بست *   گردنش از بندِ هر معبود بست * 

ما سوی الله را مسلمان بنده نیست*  پیشِ فرعونی سرش افکنده نیست* 

(اقبال لاهوری)

 در روزهای آغازین از روزهای محرم قرار داریم و در سالی جدید از سال های هجری قمری که سيدنا عمر رضي الله عنه بر مبنای هجرت پیامبر  آن را  مبدا تاريخ اسلام قرار داد و مانند اهل کتاب آن را تولد پیامبر صلی الله علیه و سلم قرار نداد تا به مردم بیاموزد: ما امت عمل هستیم، نه امت مناسبت ها و اتفاقات) 

ودر این سال جدید وماه بزرگ و با فضیلت از شما بزرگواران انتظار میرود که هر چه بیشتر تقوای خدا را پیشه و خود را به بندگی خالصانه خدا آراسته کنید و سالی جدید برای کاشت و برداشت اعمالتان در پیش رو دارید، پس سعی کن: ( از مکافات عمل غافل مشو * گندم زگندم بروید،جو ز جو ) لذا تمام مساعی شما بر این باشد که این سال را با اعمال صالح و تقوای خدا افتتاح کنید و سپس نسبت به عمری که در تغافل و معصیت الله ودست نیافتن به رضایت او سپری شده را با قلبی مملو از پشیمانی وبا چشمی گریان از در گاه او توبه ای نصوح، و جبران مافات نماییم . 

میهمانیی ارزشمند وگرانبها :

 ماهی با خیر و برکت برما سایه افکنده، و آن( شهرالله المحرم ) اولین ماه از سال هجری ویکی

 از چهار ماه حرام سال می­باشد؛ خداوند می­فرماید: ( إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ )یعنی: ( تعداد ماه ها در نزد خداوند و در تقدیر او از روزی که آسمان ها و زمین را آفریده است دوازده ماه است که چهار ماه آن ( یعنی: ذی قعده و ذی الحجه و محرم و رجب) از ماه های حرام هستند و این -موارد- آیین ثابت و همیشگی خداوند هستند پس – با حلال کردن جنگ در آن ماه ها- به خودتان ظلم نکنید)التوبه/۳۶

 در صحیح بخاری و مسلم از ابوبکره رضی الله عنه روایت است، رسول الله صلى الله عليه وسلم می‌فرماید: (‍ﺇ‍ﻥ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺰ‍ﻣ‍‍ﺎ‍ﻥ‍ ‍ﻗ‍‍ﺪ ‍ﺍ‍ﺳ‍‍ﺘ‍‍ﺪ‍ﺍ‍ﺭ ‍ﻛ‍‍ﻬ‍‍ﻴ‍‍ﺌ‍‍ﺘ‍‍ﻪ‍ ‍ﻳ‍‍ﻮ‍ﻡ‍ ‍ﺧ‍‍ﻠ‍‍ﻖ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻠ‍‍ﻪ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺴ‍‍ﻤ‍‍ﺎ‍ﻭ‍ﺍ‍ﺕ‍ ‍ﻭ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺄ‍ﺭ‍ﺽ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺴ‍‍ﻨ‍‍ﺔ ‍ﺍ‍ﺛ‍‍ﻨ‍‍ﺎ ‍ﻋ‍‍ﺸ‍‍ﺮ ‍ﺷ‍‍ﻬ‍‍ﺮ‍ﺍ ‍ﻣ‍‍ﻨ‍‍ﻬ‍‍ﺎ ‍ﺃ‍ﺭ‍ﺑ‍‍ﻌ‍‍ﺔ ‍ﺣ‍‍ﺮ‍ﻡ‍ ‍ﺛ‍‍ﻠ‍‍ﺎ‍ﺙ‍ ‍ﻣ‍‍ﺘ‍‍ﻮ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻴ‍‍ﺎ‍ﺕ‍ ‍ﺫ‍ﻭ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻘ‍‍ﻌ‍‍ﺪ‍ﺓ ‍ﻭ‍ﺫ‍ﻭ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺤ‍‍ﺠ‍‍ﺔ ‍ﻭ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻤ‍‍ﺤ‍‍ﺮ‍ﻡ‍ ‍ﻭ‍ﺭ‍ﺟ‍‍ﺐ‍ ‍ﻣ‍‍ﻀ‍‍ﺮ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺬ‍ﻱ‍ ‍ﺑ‍‍ﻴ‍‍ﻦ‍ ‍ﺟ‍‍ﻤ‍‍ﺎ‍ﺩ‍ﻯ ‍ﻭ‍ﺷ‍‍ﻌ‍‍ﺒ‍‍ﺎ‍ﻥ‍) يعني: (زمان به همان حالتی که خداوند آسمان ها و زمین را آفریده است در جریان است طوریکه هر سال دوازده ماه است و تعدا چهار ماه از آنها ماه حرام می‌باشد که سه ماه ذی القعده و ذی الحجه و محرم پشت سر هم هستند و رجب مُضَرَ كه بین ماه جمادی الآخر و شعبان می‌باشد)متفق علیه.

 و از رسول الله صلى الله عليه وسلم ثابت شده است که بافضیلت ترین روزه ها بعد از روزه­های ماه رمضان روزه­های ماه محرم است زیرا از ابوهریره رضی الله عنه روایت است، رسول الله صلى الله عليه وسلم می‌فرماید: ( ﺃ‍ﻓ‍‍ﻀ‍‍ﻞ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺼ‍‍ﻴ‍‍ﺎ‍ﻡ‍ ‍ﺑ‍‍ﻌ‍‍ﺪ ‍ﺭ‍ﻣ‍‍ﻀ‍‍ﺎ‍ﻥ‍ ‍ﺷ‍‍ﻬ‍‍ﺮ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻠ‍‍ﻪ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻤ‍‍ﺤ‍‍ﺮ‍ﻡ‍ ‍ﻭ‍ﺃ‍ﻓ‍‍ﻀ‍‍ﻞ‍ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﺼ‍‍ﻠ‍‍ﺎ‍ﺓ ‍ﺑ‍‍ﻌ‍‍ﺪ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻔ‍‍ﺮ‍ﻳ‍‍ﻀ‍‍ﺔ ‍ﺻ‍‍ﻠ‍‍ﺎ‍ﺓ ‍ﺍ‍ﻟ‍‍ﻠ‍‍ﻴ‍‍ﻞ‍) يعني: (بافضيلت­ترين روزه بعد از روزه­های ماه رمضان روزه­ی ماه خداوند، محرم است و بافضيلت­ترین نماز بعد از نمازهای واجب(پنج وقت) نماز تهجد است) [صحیح مسلم حدیث ۱۱۶۳].

 در جمله ( شهر الله) مشاهده می‌کنیم که رسول الله صلى الله عليه وسلم ماه محرم را به الله سبحانه وتعالى اضافه کرده است که این اضافه بیانگر تعظیم و بااهمیت بودن ماه محرم می‌شود، (از مفهوم حدیث چنین بر می‌آید که فضیلت روزه­ی ماه محرم برای همه ماه ( از ابتدا تا انتهای آن) است اما بر اساس نصوص وارد شده ثابت شده است که رسول الله صلى الله عليه وسلم تنها ماه رمضان را به طور کامل روزه گرفته است و هیچ یک از ماه ها را سرتاسر روزه نگرفته است از اینرو حدیث مذکور حمل بر تشویق و ترغیب در زیاد روزه گرفتن در ماه محرم می‌شود و نه بر روزه گرفتن همه ماه محرم.

 روزه ی تاسوعا و عاشورا :

 در صحیحین وغیر از آن دو به روایت از ابن عباس داریم که گفت : زمانی که پیامبر صلی الله علیه وسلم به مدینه آمدند یهودیی را در روز عاشورا دیدند که روزه بود،خطاب به او فرمودند : این به چه مناسبتی است؟ گفتند: این روز روز نیکوکاری است، روزی است. که خداوند قوم بنی اسرائیل را از دست دشمنانشان نجات داد وبه شکرانه­ی آن روز حضرت موسی روزه گرفتند.پیامبر فرمودند : ما از شما نسبت به موسی شایسته­تریم و ما نیز به احترام و بزرگداشت ایشان روزه میگیریم، پس ایشان روزه گرفتند و به روزه گرفتن نیز امر نمودند .

 آری ما از آنها نسبت به موسی شایسته­تریم :

 بله ای برادران ایمانیم، ما به موسی از آنها شایسته­تریم، پس این امت امتیست مبارک که در امتداد راه انبیاء و شایستگان و هر پیامبر و انسانِ شایسته­ای از امت­های پیشین قرارگرفته بلکه در واقع آنها تابع این امتند، و ما به هر پیامبری شایسته­تریم از قومی که او را تکذیب و نافرمانی کردند، و تمام پیامبران در امتداد تاریخ ما قرار داردند، انتساب ما به پیامبران، انتسابی نسبی یا حسبی و یا و وطنی نیست، بلکه بخاطر تبعیت و پیروی ازراه و روش و تعالیم آنان است .

 روزه ی عاشورا کفاره گناهان یک سال است :

 در حدیثی به روایت از مسلم، پیامبرگرامی ما فرمودند: «روزه گرفتن در روز عاشورا، به احتساب من بر خداست که آن را کفاره ی گناهان یک سال آینده قرار بدهد».

 وچه فضیلت وبرتریی بدست خواهد آورد کسی که این فرصت را از دست ندهد، روزه­ی یک روز که از سیزده ساعت بیشتر تجاوز نمیکند، اما در مقابل خداوند کفاره­ی گناهان یک سال کامل را برای او در نظر می‌گیرد، و این از رحمت و الطاف الهی است، اما علمایی چون امام نووی و ابن تیمیه در این مورد گفته­اند : که تنهاکفاره ی گناهان کوچک وصغیره می­باشد اما گناهان کبیره کفاره­اش جز با توبه­ای نصوح امکان پذیر نیست .

 درمورد چگونگی روزه درماه محرم

 حدیثی ازامام مسلم به روایت از ابن عباس هست که می­فرمایند : پیامبر گرامی فرمودند: « اگر سال آینده زنده ماندم روز نهم را نیز همراه با دهم، روزه خواهم گرفت».

 باز در صحیح مسلم آمده که پیامبر فرموده اند: «با یهودیان مخالفت کنید، یک روز قبل یا یک روز بعد – از روز عشورا – را روزه بگیرید»

 روز عاشورا :

 لازم است هر انسان مؤمنی ارزش و جایگاه آن را بداند، و در آن به سنن الهی درهستی که همان نصرت و یاری خداوند نسبت به دوستدارانش میباشد یقین حاصل کند، اولیایی که در مقابل دینش جانفشانی میکنند و بر دشمنانی که در هر زمان و مکانی که علیه شریعتش به مبارزه برخواسته اند یورش میبرند .

 روز عاشورا دارای پیامی است مهم و آن اینکه: باطل هر اندازه که بزرگ شود، قدرت و پر و بال گیرد،  دارای سلطه و شوکت، با اُبهت و ریشه دار باشد و گمان کند که کسی یارای مقابله با او، یا زیرو رو کردن نقشه های شوم و باطل و  یا توان درهم شکستن سیاهی لشکریانش را ندارد، این را بداند که سرانجامش هلاکت و نابودی است وعاقبت دچار ذلت و خواری خواهد شد .

 نتیجه ی فرعون سرکش چه شد ؟!! غرور و تکبرش بجایی رسیده بود که ادعای الوهیت میکرد و با بی باکی و گستاخی هرچه تمامتر آشکارا میگفت : (من خدایی جز خودم برای شما سراغ ندارم)،و با بی حیائی و بی شرمیِ در ملأ عام ندای ((انا ربکم الأعلی)) سر می­داد، اما وقتی عذاب الهی او را فرا گرفت، نه زر و زور و تزویر و نه لشکر و اعوان وانصار و نه دبدبه و کبکبه­اش نتوانست او را نجات دهد (خدا او را به عذاب دنیا و آخرت گرفتار کرد. در این – داستان موسی و فرعون، درس – عبرت بزرگی است برای کسی که – از خدا – بترسد).

  عاشورا روز شهادت سرور وسالار جوانان اهل بهشت :

 در تاریخ و متون دینی ما وقایع مهم و خوشایندی در روز عاشورا به ثبت رسیده، اما واقعه­ی که عجیب و ناخوشایند و متفاوت با دیگر وقایع است شهادت حسین بن علی (رضی الله عنه و عن أبیه و عن أمه و آل بیته) این ابر مرد تاریخ میباشد، و بر هر مسلمانی لازم است که از این واقعه محزون و اندوهگین گردد، وحتی نسبت به تمام مسلمانانی که امروزه در اقصا نقاط دنیا مظلومانه، بی خانمان، آواره و حسین وار به شهادت میرسند محزون و اندوهگین شود .

 ای بندگان خدا بدانید که اهل سنت نه با کشته شدن حسین و نه با کشته شدن هیچ فردی از مسلمانان شاد و خشنود نیست، اما این وقایع هرچند ناخوشایند هم باشند ما را برآن نمی دارد که راه غلو و افراط و بدعت در دین را در پیش بگیریم که اگر چنین کار هایی جائز بود برای وفات پیامبر که بزرگترین و تلخ ترین واقعه و فاجعه ی هستی بود شایسته بود که عزاداری شود.

 و هدف از بعثت پیامبر و قیام امام حسین تصحیح اخلاق و عادات جاهلی وامر به معروف ونهی از منکر بود، پس بر همه­ی ما لازم وضروری است که بینش و منش خود را بر موازین کتاب و سنت تنظیم کنیم تا امتی باشیم که در تاریخش، اخلاقش،آداب و رسومش، ودر روابط و تعاملاتش با سایر ملل ونحل ممتاز و متمایز باشد.

 پروردگارا ! ایمان وتوکل و استعانتمان را نسبت خود فزونی بخش، همانطور که موسی و قومش را نجات دادی مسلمانان ستمدیده ی جهان را نیز از دست فرعونیان زمان نجات بده،

 آمین یا ارحم الراحمین…..

 نویسنده : أمیر بن محمد المدری

 ترجمه با دخل و تصرف : فهیم کاظمیان

نمایش بیشتر

فهیم کاظمیان

استان آذربایجان غربی مویسنده و مترجم

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا