در عزای مردی خُرّم و اهلِ دل

درگذشت استاد فرزانه، مفسّر نامی قرآن، مترجم «في ظلال القرآن» دکتر مصطفی خرّم‌دل را به همه‌ی دوستان آن استاد فقید فرزانه تسلیت می‌گویم. برای آن مرد خرّم‌دل و خرّم‌سیره، بهشت برین و رضوان الهی مسئلت دارم.

دیروز، مردم مسلمان منطقه در روز عید سعید فطر و در لحظاتی که آوای جانبخش قرآن و تکبیر اهل مسجد در فضا طنین‌انداز بود و سفره‌ی عید و شادی در خانه‌های مغموم و کرونایی صائمین پهن شده بود و لبخندهای کرونازده بر لبان مؤمنان نقش بسته بود خبر تکان‌دهنده‌ی وفات دکتر خرّم‌دل، شادی و مسرّت را به عزا و ماتم تبدیل کرد.

خبر فوت این عالم ربّانی و مفسّر قرآن با سرعت برق در شبکه‌های اجتماعی پیچید و هاله‌ای از غم و افسوس بر آسمان دل مردم قرآن‌دوست ایران و کردستان نشاند.

دکتر خرّم‌دل از نگاه نگارنده که از نزدیک او را می‌شناختم دارای ویژگیهای منحصر بفردی بود که جا دارد همه‌ی فعّالان دینی و مدنی بدانها توجّه نموده و جهت الگوبرداری از آن امام پیشگام بکوشند:

ـ او بدون اغراق و به معنای واقعی کلمه «مصطفی» و «خرّم‌دل» بود.

او به گونه‌ای خودش را وقف خدمت به قرآن نموده بود، گویی خداوند او را تنها برای این کار برگزیده است. آری، مرحوم خرّم‌دل طوری در مسیر قرآن، قلم‌فرسایی می‌نمود و این کار را در اولویت برنامه‌هایش قرار داده بود که او از جایی دیگر الهام می‌گیرد.

علاوه بر این، همه‌ی شاگردان و دوستداران این مرد ربّانی بر دل خرّم او گواهی می‌دهند.

او با دلِ خرّمی که داشت توانسته بود دل همه را به سوی خود برباید.

مرحوم خرّم‌دل وقتی سخنرانی می‌کرد بسیار ساده و روان و بدون این‌که از اصطلاحات عجق وجق استفاده کند با زبان دل، مخاطبانش را مجذوب خود می‌ساخت.

ـ دکتر خرّم، مردی مخلص و خدایی بود. او با قلم روان، نام نیکو و ترجمه‌ی شیوایی که از «في ظلال القرآن» ارائه نمود خیلی راحت توانست به عنوان تنها مترجم تفسیر نامی شهید سید قطب، در ایران قد عَلَم نماید.

ـ استاد خرّم‌دل، یک دعوتگر تمام‌عیار بود. کسانی که این مرد نکونام را می‌شناختند نیک می‌دانند که آن خدا بیامرز تا لحظه‌ی مرگش لحظه‌ای از تلاش جهت اعلای کلمة الله و دعوت به سوی خدا مضایقه ننمود و همواره برای آموزش و تعلیم طالبان راستی آماده بود.

ـ او یک مفسّر و قرآن‌پژوه بود. کمتر کسی را می‌توان یافت که تفسیر نور استاد فقید را در کتابخانه‌اش نداشته و برای ترجمه‌ی آیات بدان مراجعه ننماید.

ـ دکتر خرّم‌دل در تواضع و فروتنی زبانزد خاصّ و عام بود. او علیرغم خدمات متفاوتی که به قرآن و اسلام کرده بود هیچ جایگاه ویژه‌ای برای خود قائل نبود و آن قدر ساده می‌زیست که شناختن وی جز برای اهل دل دشوار بود.

ـ او در سخاوت و نیکوکاری ید طولایی داشت. دکتر خرّم‌دل اگر چه سرمایه‌دار نبود ولی به گواهی کسانی که او را زیر نظر داشته‌اند آن‌قدر بخشنده بود که چیزی بنام بیم از فقر در اعتقادات او وجود نداشته و بی‌پروا 

 به نیازمندان و اهل علم کمک می‌کرد.

ـ‌ دکتر خرّم‌دل نویسنده‌ا‌ی جامع و دوراندیش بود. رنگین‌کمان آثار استاد مرحوم «تفسیر قرآن، تشریح احادیث نبوی، گنجینه‌ی صرف و نحو، نماز فرمان خدا، المفصّل فی فقه المراۃ ، ادبیات کوردی و… » بیانگر این است که آن مرحوم با همّت بالا و پشتکار متفاوت و مضاعفی که داشت در بیشتر عرصه‌ها مشغول خدمت بود.

ـ دکتر خرّم‌دل متعلّق به همه بود. دوستان و مهمانان خرّم‌دل، از یک طیف فکری خاصّی نبودند. او نسبت به همه‌ی دعوتگران دینی با همه‌ی مشربها و نگاه‌هایشان احترام قایل بود و با همه در ارتباط بود و هرگز کسی یا جریانی را تجریح نکرد.

ـ دکتر خرّم‌دل، اهل مسجد و محراب بود. حضور مستمرّ دکتر مصطفی در مسجد جهت عبادت و نماز جماعت و جمعه از ایشان چهره‌ای عبادی ساخته بود. همسایگان مسجد باقرخان وکیل، مسجد النبی و دیگر مساجد سنندج و البتّە مسجد حاج احمد مهاباد در آن جهان هم بر حضور سبز و مداوم او در مساجدشان گواهی خواهند داد. یکی از عادت‌های زیبای او این بود کە در ماه رمضان سعی می‌کرد از اغلب مساجد شهر دیدن کند و نماز تراویح را در آن‌جا اقامه کند.

ـ اهل علم و فضل بود. روزهای سەشنبه جمعی از ماموستایان در یکی از مساجد شهر به مدارسه‌ی کتب فقهی، دعوی و عقیدتی می‌پرداختند. حضور متفاوت و مشتاقانه‌ی استاد فقید در آن کلاس بر زیبایی و غنای آن افزوده بود.

ـ به دوستان هدیه می‌داد.

استاد خرّم‌دل اغلب به مراسم‌های مختلف ازجمله مراسم فارغ‌التحصیلی طلّاب علوم دینی و افتتاح مساجد دعوت می‌شد که علاوه بر ایراد سخنرانی به زحمتکشان و فارغ‌التحصیلان آن، هدیه‌های گرانسنگی اهدا می‌کرد.

ـ اهل دعا و نیایش بود.

یکی از دوستان بسیار نزدیک دکتر خرّم‌دل می‌گفت: اگر کسی از دکتر می‌پرسید: چرا این‌قدر وقتت را به  عبادت و تلاوت اختصاص می‌دهی؟ بالاخرە تو  از خدایت چه می‌خواهی؟ با لبخندی ملیح خاطر نشان می‌کرد: من از خدایم تنها یک «خانه باغ» می‌خواهم.

ـ دکتر خرّم‌دل، عاشق زبان و فرهنگ ملّتش بود. مرحوم خرّم‌دل با سە زبان فارسی، عربی و کٔردی بە تفسیر کلام‌اللە قرآن پرداخت تا برای فردای قیامتش دَینی بر این سه ملّت داشته باشد. علاوه بر آن برای زدودن غبار غربت از زبان شیرین مادریش کتابی را تحت عنوان «خود آموز زبان کردی» به‌رشته‌ی تحریر درآورد تا به همزبانانش گفته باشد: لباس و زبان کردی را باید پاس داشت.

بزرگترین آرزوی دکتر مصطفی این بود که هرگاه ترجمه یا تٲلیف کتابی را آغاز می‌کرد از خدایش می‌خواست بار دیگر به او اجازه دهد تا این کار تازه‌اش را به اتمام برساند!

دکتر خرمدل به‌رغم کهولت سنّ تا بیستم ماه رمضان امسال ـ ۹۹ـ  مثل یک جوان رعنا به عبادت، صیام و قیام پرداخت و این ده روز پایانی و قدر را هم در بیمارستان مهاباد سپری نمود تا با کوله‌باری از توشه‌ی تقوا و دانش و خدمت و با گردنی رهاشده از آتش دوزخ به ملکوت اعلی بپیوندد.

بنا به اظهارات اطرافیان، مرحوم خرّم‌دل چند روز پیش به دلیل ابتلا به مریضی دیابت در بیمارستان بستری شده بود، ولی متٲسّفانه پس از چند روز ماندن در آنجا به ویروس کرونا مبتلا می‌شود و بالاخره در روز یکشنبه ۴ٖاردیبهشت ۱۳۹۹ و در سنّ ۸۰ سالگی دار فانی را بدرود گفت و در میان غم و ماتم دوستان و شاگردان و اطرافیان با رتبه‌ی شهید به لقای مولایش شتافت.

خوشا بحالش که در این روز مبارک و در شرایطی که جایزه‌ی برائت از آتش دوزخ را دریافت نمود و با بدرقه‌ی مؤمنان خداجو و استقبال فرشتگان رحمت به محضر خدای رحمان مشرّف شد. 

ای مصطفا و ای خرّم‌دل عزیز! خوشا بحالت که اکنون در جمع مبارک مقرّبان خدا به سر می‌بری و به دیدار پیامبر گرامی اسلام و اصحاب گرانقدرش که آنان نیز خادم قرآن و سنّت بودند شتافته و در آغوش گرم آنان آرام گرفته‌ای.

دکتر جان! این عید فرخنده و این لقای پربار ربّانی را به شما تبریک می‌گویم. اطمینان دارم چون تو در دنیا خشنودی خدای مهربان را در گفتار و کردارت می‌جستی قطعاً او خشنودت خواهد نمود.

خداوندا! این مفسّر قرآن را با نبیّین و صدّیقین و شهدا و صالحین محشور بگردان و او را در آن خانه باغی که در دنیا آرزویش داشت مستقرّ بگردان!

آمین

نویسنده : رسول رسولی کیا