یکی از آفت ها و دردهای جامعه که به شیرازه خانواده آسیب می رساند، دعوای بین عروس و مادر شوهر است.
دعوای بین آن دو از دیرزمان تا به امروز بازارش گرم بوده و بحث داغ هر محفل و مجلسی بوده است و به داستان و ضرب المثل عموم تبدیل شده است. ماجرا به گونه ایست که داستان ها از آن بوجود آورده و فیلم ها و کتاب ها از آن ساخته شده است، شاعران در مورد آن اشعار سروده اند ؛ حتی در محافل عمومی و محلی لباس هایی موسوم به (مادر شوهر تَرَکان) دوخته شده است! و حرف و حدیث آن دو در شب های سرد زمستان و گرمای روزهای تابستان در محافل و مجالس به سوژه ای پر طرفدار مبدل شده است …
عده ای می گویند: عروس مقصر است و در مقابل عده ای بر این باورند که تقصیر از مادر شوهر است و البته گروه سومی نیز وجود دارند که هر دو را مقصر می دانند!
دعوای عروس و مادر شوهر ، دعوای خانه براندازی است ، دعوایی که گاهی خانواده هایی را از هم پاشیده و گاهی نیز دعوا های طائفه ای به دنبال داشته است ، گاهی دعوا آن قدر جدّی بوده است که در این میان قتل و جدایی هایی رخ داده است، خیلی اوقات عروس و یا مادر شوهر به خاطر رها شدن از دست طرفش خود را سوزانده و یا اقدام به خود کشی از راههای مختلف زده اند!
بعضی اوقات پسر به خاطر همسرش ، پدر و مادرش را از خانه بیرون کرده است و یا مادر شوهر به عروسش بهتان زده است و عروس بیچاره نیز طلاق داده شده است و از فرزندش جدایش نموده اند و یا حتی این گونه بهتان ها باعث شده که شوهرش وی را کشته است ؛تازه داستان به این جا هم خاتمه پیدا نکرده است بلکه خانواده و فامیل های عروس هم دست به انتقام زده و داماد قاتلشان را تکه تکه کرده اند و یا با اسلحه 50گلوله به او شلیک کرده اند و خانه را بر سر مادر شوهر خراب کرده اند و….
برای همین است که دعوای این دو زن جنجالی ! به سخن داغ محافل و بازارها مبدل شده و به عنوان تیتر اول روزنامه ها و مجلات انتخاب شده است و تلویزیون ها از آن بحث نموده و بر آن تحلیل ها نوشته اند و در دادگاه ها برای آن ، پرونده ها تشکیل شده و چه بسا کسانی در اثر تهمت های مختلف به زندان افتاده اند و کسانی هم علی رغم گناهکار بودنشان آزاد شده اند! بازار عریضه نویسان نیز در این میان که گرم شده و شکایات زیادی توسط آنان ثبت و نگارش شده است و به دادگاه ها ارسال شده است .
و این دعوای خانوادگی مرتب در زندگی نسل اندر نسل آنان تکرار شده و هفت پشت آنها را در این قضیه دخیل نموده و همگی را با هم دشمن نموده است ، علت اصلی این همه سیه روزی نیز که چیزی و کسی نبوده جز عروس و مادر شوهر ، که شاید یک سوء تفاهم کوچک باعث کوهی از مشکلات شده باشد!
بدیهی است که هیچ زندگی مشترکی بهتر از این نیست که طرفین به تفاهم برسند و احساس خوشبختی در آن زندگی موج بزند و البته هیچ زندگی بدتر از آن نیست که افراد خانواده همدیگر را درک نکنند و در نتیجه به هم عشق نورزند و در آن جنگ و دعوا و فتنه حکمفرما باشد ، کسی که در خانواده خود آرام و خوشبخت زندگی کند با همه اطرافیان و دور و برش به گرمی و آرامی برخورد خواهد نمود و با همه در خوشبختی به سر می برد، و کسی هم که در خانواده خود آرامش نداشته باشد و با غم و غصه زندگی کند در بیرون از خانه هم با اطرافیان خود فردی آرام و خوش برخورد نخواهد بود و مشکل پیدا خواهد کرد.
غربی ها بعد از وقوع هر جنایتی می گویند : بروید و زنان آن خانه را بگیرید و بکُشیید و فرار کنید ولی ما می گوئیم : بروید و مشکلات و دردهای خانواده را بررسی کنید که مشکل از آنجاست!!!
ریشه بسیاری از گرفتاری ها ی خانواده و جامعه ما ، دعوای بین عروس و مادر شوهر است و بیشتر آن مشکلات هم به مادر شوهر بر می گردد و در واقع سرچشمه او آنهاست، چون مادر شوهر ها یک بام و دو هوا رفتار می کنند ! از از لحاظ علمی و درونی در این مورد گفتگو و بحث شده است و معلوم شده که مادر شوهر از این جهت که نوعروس به خانه اش می آید و سربار زندگی او می شود و در همه چیز سهیم و شریکش می شود و علاوه بر این ها ، پسر خانواده – داماد- را نیز ربوده و محبتش را منحصر به خودش نموده است ، به گونه ای که مادر شوهر احساس می کند عروس و پسرش وی را دوست ندارند ؛ و در مقابل پسری تحت عنوان داماد دختر او را به نکاح خود در می آورد و دخترش را که خرج و مخارجش را تامین نموده به جای دیگری می برد و باعث می شود دختر و مادر را از همدیگر جدا نماید ولی همه به وی محبت و عشق می ورزند داماد را بیشتر از عروس دوست دارند در این صورت است که به عروس حسودیش می شود و وی را دوست ندارد!!
به امید خدا ما در این مقاله به این مسائل خواهیم پرداخت ، هم مشکل و هم راه حل را بیان خواهیم کرد و نصیحت هایی نیز برای مادر شوهران و عروسان خواهیم داشت.
علت ها و راه حل هایی برای دعوای مادر شوهر و عروس
1-پایبند نبودن دو طرف به راهنمایی های اسلام
اسلام که برنامه الهی است و راه حل کل مشکلات بشری را در بر دارد و تنها برنامه ای است که می تواند برای همه مفید و سودمند واقع شود و در پرتو آن همگی به عشق و محبت کامل برسند، اسلام از مسئولیت تمام اعضای خانواده بحث می نماید که باید در قبال این مسئولیت ها خود را مسئول بدانند و در برابر هر گونه مشکلات و ناراحتی همیشه در فکر بهتر نمودن زندگی خانوادگی باشند.
پیامبر(ص) می فرماید : ((اَلا کُلُّکُم رَاعٍ وَ کُلُّکم مَسْئُولٌ عَنْ رَعیِتَّهِ … وَ الرَّجُلُ راعٍ عَلَی اهْلِ بَیْتِهِ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْهُم، والمَرأَةُ ر َاعِیَةٌ عَلَی بَیْتِ بَعْلِهَا وَ وَلَدِهِ… ألَاَ فَکُلُکُمْ رَاعٍ و مَسْئوُلٌ عَنْ رَعَّیتِهِ)) یعنی : مواظب باشید که شما همه مسئول هستید و همه هم باید مسئولیت پذیر باشید و همه باید نسبت به زیردستان خود مواظب باشید ، مرد هم مسئول و چوپان منزل خودش است و باید سرپرستی آنها را به عهده بگیرد و زن هم چوپان خانه همسرش و بچه هایش است و باید سرپرستی آنها را به عهده بگیرد و همه باید مسئول و سرپرست زیردستان خود باشید.
مشخص و عیان است که بیشتر مشکلات بین عروس و مادر شوهر به بزرگ خانواده (مرد) بر می گردد 3؛ چرا که او به خاطر راضی نگه داشتن زنش حاضر است مادرش را قربانی کند!
البته اسلام هم در این باره می گوید : مادر از همه مستحق تر است که وی را به دوستی و رفاقت خودت در بیاوری و به وی خدمت کنی – ولی نه آنگونه که این مردها رفتار می کنند-.
عن ابی هُرَیرِة رضی الله عنه قال : جاءَ رَجُلٌ الیَ رَسُول اللهِ صلی الله علیه و آله و سلم فَقَال : مَن اَحَقُ النَّاس بِحُسْنِ صَحابَتْي؟ قَالَ : اُمُّکَ. قَالَ ثُمَّ مَن ؟ قال : اُمُّکَ قال: ثُمَّ مَنْ ؟ قال : ثُمَّ اُمُّکَ قَالَ ثم مَنْ؟ قالَ : ثُمَّ أَبُوکَ . یعنی : از ابوهریره -خدا از وی راضی باشد- منقول است که می گوید: مردی به خدمت پیامبر (ص) رسید و گفت : چه کسی از همه بهتر و مستحق تر است که من به وی خدمت کنم؟ فرمود مادرت . مرد گفت بعد از وی چه کسی؟ پیامبر فرمود: مادرت. مرد گفت : بعد از وی چه کسی؟ دوباره گفت : مادرت. دوباره پرسید؟ بعد از وی کی ؟آن حضرت گفت: مادرت. سپس پرسید : بعد از وی چه کسی؟ در آخر گفت : بعد از او پدرت.
عروس هم پیش شوهر و مادرشوهرش امانت است ؛ خانواده عروس پذیرفته اند که دخترشان را به امانت به خانواده ی بیگانه ای بسپارند ، بنابراین بایستی مادر شوهر او را مثل یکی از اعضای خانواده خود به حساب بیاورد و وی را همچون دخترخویش دوست داشته و بپذیرد؛ آری اسلام در این زمینه برنامه زیبا و جالبی دارد اگر همگی به آن عمل کنیم نه تنها مشکلی برایمان پیش نمی اید بلکه با هم خوشبخت خواهیم شد و اگر به آن هم عمل نکنیم در روز قیامت در برابر اعمالمان از ما خواهند پرسید و در دنیا هم مشکلاتی برای ما پیش خواهد آمد
2-کج فهمی اعضای آن خانواده، بویژه خواهر شوهر
آن ها فکر می کنند که شخص بیگانه ای پا به عرصه منزلشان گذاشته و او در همه چیز آن خانه شریک شده است ، کسی که فکر می کند که باید خواهر شوهر و سایر اعضای خانه دربست درخدمتش باشند!!
و آنان فکر می کنندکه کارهای منزل را نمی توانند به طور یکسان بین خودشان تقسیم نمایند ؛ زیرا آنها در منزل دلسوزتر و خسته تراند از عروس تازه وارد ! و عروس آنطور که شایسته است کمک زیادی از دستش بر نمی آید و بیشتر دست و پا گیر به نظر می رسد!
و یا اینکه بهانه اشان این است که عروس، خوشگل و زیبا به چشم نمی آید و…!!
این ها بهانه های اعضای خانواده به سرکردگی خواهر شوهر است جهت راه انداختن جنگی تمام عیار با عروس تازه وارد!
3-عروس گزینه مورد تایید و نظر مادر شوهر نیست و هرگز از وی خوشش نیامده است!
متأسفانه این بهانه ی بنی اسرائیلی بیش از حد بزرگ شده و به آن دامن زده شده است !
احتمالاًپسر ، او را به خاطر متقی بودنش انتخاب کرده است ولی مادر شوهر وی را تندرو می پندرد و بدین وسیله او را قبول ندارد و یا اینکه مادر شوهر اساساً زن دینداری نبوده و نیست و دوست ندارد عروسش مذهبی و متدین باشد و یا اینکه عروسش از خانواده ای فقیر و کم درآمدی است و بدینوسیله خانواده شوهرش وی را قبول نمی کنند یا اینکه عروسشان بیوه زن بوده است و یا از نظر شکل ظاهری خوش تیپ و جذاب به چشم آنها نمی آید و …
همه ی این بهانه گیری ها باعث می شود که از همان روزهای نخست ، عروس دل خوشی نداشته باشد و با مادر و خواهر شوهرش وارد دعوا و درگیری شود!
4– مشکل از پسر است که یک زن ذلیل تمام عیار شده است ، از زنش می ترسد و آماده است به خاطر او مادر و خواهرانش را قربانی کرده و به آنها بی توجهی کند ، حرف آنها را قبول نداشته باشد ولی به دستورات زنش نشست و برخاست می کند و به خاطر منافعی که از خانواده همسرش سُراغ دارد و یا به خاطر ثروت و قدرتی که دارند ، همواره خانواده اش را زیر پا می گذارد !
و یا اینکه پسر، مادر خود را از دست داده و از همان اوایل با نامادری زندگی کرده است و از آنجا که او را مادر واقعی خود نمی پندارد مرتب به حرف هایش پشت می کند و در مقابل به زنش توجه ویژه ای می کند و به کسی که هر مادر واقعیش نیست ولی وی را بزرگ کرده ، اهمیتی نمی دهد!!
5– وجود تعدادی عروس در خانه
در همین خانه تعداد دیگری عروس وجود دارند که همیشه با هم درگیر هستند و به همدیگر حسادت می ورزند و آنگونه که شایسته است همدیگر را نمی فهمند و در این میان مادر شوهر، طرف یکی و یا چند تای آنها را می گیرد و بقیه را فراموش می کند و به همین خاطر بین عروس ها و مادر شوهر جنگ و جدال به پا می شود!
6– بهانه دعوا این است که عروس بچه دار نمی شود!
مادر شوهر همیشه با وی سر جنگ دارد و همواره با خواهرشوهرانش نقشه می کشند که هر جوری شده برادرشان را متقاعد کنند که زن دوم بگیرد ؛ تازه با عروس بی چاره بدرفتاری هم می کنند طوری که زندگی را به کامش تلخ نموده و در واقع دوزخی برایش بوجود آورده اند !
مادر شوهر از این موذی گری هایش دست بردار نیست هرچند آزمایش های پزشکی عامل بچه دارنشدن را پسر او می دانند نه عروس مظلوم ! در واقع مشکل از پسر اوست که مریض است و نمی تواند بچه دار شود نه کسی که بی رحمانه مورد یورش شبانه روزی و لشکرکشی مادر شوهر و دختران با دندان مسلحش قرار گرفته شده است ! ولی با این اوصاف این عده بی انصاف ها باز آنها می خواهند سر عروس بی گناهشان هوو بیاورند!
7– سهل انگاری حکومت و دولت و روحانیون و علمای دین که آنگونه که شایسته است به ایفای نقش خود نپرداخته اند !
علما وظیفه دارند سطح آگاهی مردم را از طریق رسانه ها در این زمینه بالا ببرند!
البته دولت و دستگاه های مرتبط در درجه نخست مقصر اند ؛ زیرا آنقدر که تلاش می کند آداب و فرهنگ های غرب را در جامعه پیاده کند نصف آن برای دفاع از آداب و فرهنگ بومی و محلی و پاسداری از کیان خانواده ها نمی کوشد
دولت موظف است به روحانیان و دعوتگران اجازه دهد که در این زمینه روشنگری های لازم را برای خانواده ها داشته باشند .
بر رسانه ها نیز لازم است که از پخش برنامه های رقص و پایکوبی دست بردارند و در عوض در گوشه ای از برنامه هایشان به هوشیار نمودن خانواده ها و هشدار های موجود در این زمینه بپردازند .
دولت باید در صدد حل بحران های خانواده ها باشد و به طور شایسته و از روی دلسوزی و با استفاده از از سازو کارهای مشوره ای به رتق و فتق آن ها اقدام نماید ؛ البته دارندگان محراب و منبر نیز لازم است که این جریان و دعوای خانوادگی را با جدیت و اهتمام بیشتری دنبال نموده و در این زمینه خدمات بیشتری ارائه دهند.
هیمن عبدالعزیز
ترجمه : سه وزه حیدری
منبع : سایت ده نگی ئیسلام
