دو حکمت و فلسفه مهم وجوب روزه

کلید واژه ها: حکمت-وجوب-روزه-ابتلا
چکیده مقاله:
خداوند جهان هستی را خلق کرد تا انسان خلقی از این جهان باشد ودراین کره خاکی مرکزیتی نیز داشته باشد، خداوند به انسان اعلام فرمود که جهان کنونی موقت و میدان ابتلا و آزمایش انس و جن می باشد و این که روزه موردی ازموادابتلا وآزمایش انسان دراین جهان که مزرعه ای برای آخرت است، می باشد،لازم به ذکر است که پذیرفته شدگان در آزمایش پروردگارسعادتمند دنیا وعقبی شناخته می شوند.
متن مقاله :
خداوند می فرماید: و ان کنا لمبتلین “سوره المومنون آیه ی 30”
ترجمه: ما به راستی آزمایش کنندگانیم.
قال الله تعالی: وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ حَتَّي نَعْلَمَ الْمُجاهِدينَ مِنْکُمْ وَ الصَّابِرينَ وَ نَبْلُوَا أَخْبارَکُمْ
ترجمه: و حتما شما را ( به وسیله تکالیف دینی ) آزمایش خواهیم کرد تا مجاهدان شما را و صابران را بدانیم ( علم ازلی ما بر معلوم خارجی منطبق شود ) ، و گزارشات ( اعمال ) شما را بررسی کنیم. سوره محمد آیه ی 31″
خداوند می فرماید: كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ
• ترجمه: هر کسی طعم مرگ را می چشد و شما را به خير و شر می آزماييم و همه به نزد ما باز می گرديد “سوره الانبیا آیه ی 35”
در توضیح این آیه در تفسیر المراغی آمده که: شما را ای انسان مورد آزمایش قرار می دهیم مثل طلا وقتی برای تصفیه و پاک شدنش از پلیدی ها مورد آزمایش قرار می گیرد “المراغی ج 6 صفحه ی 30
قال الله تعالی: وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرينَ ترجمه: و قطعا شما را با برخی از (امور همچون)ترس و گرسنگی و زیان مالی و کمبود میوه ها آزمایش می کنیم و مژده بده به بردباران “تفسیر نور تالیف خرم دل”

تعریف روزه:
شرعا یعنی خودداری از مبطلات روزه مثل خوردن و نوشیدن و جماع و همبستری با زنان و بقیه ی مبطلات دیگر، به قصد عبادت از طلوع فجر تا غروب خورشید .
تارخ فرض شدن روزه:
روز دوشنبه ماه شعبان سال دوم هجری .
فضل روزه:
پیامبر(ص) می فرماید:هر کس یک روزه را در راه خدا روزه دار باشد، خداوند صورت وی را به سبب آن هفتاد پاییز (هفتاد سال) از جهنم دورمی کند.متفق علیه. منبع منهاج المسلم ت:ابوبکر جابر الجزائری دارالفکر
فلسه وحکمت وجوب روزه ماه مبارک رمضان:
نسبت به حکمت وجوب رزه ی ماه مبارک رمضان ،می توان به دونکته اشاره نمود :
1 ـ ابتلاء 2 ـ تربیت
خوانندگان محترم باتوجه به آیات مذکور در می یابیم که خداوند ما آدمیان را در این کره ی زمین مورد آزمایش قرار می دهد ؛ چنانچه گذشتگان ما را مورد آزمایش قرار داده است.
و مواردی را به عنوان مواد آزمایش در آیات مذکور بیان فرموده است، از جمله ابتلا در امور خیر که روزه نمونه ی بارز آن می باشد، مورد دیگری از موارد ابتلا در آیات فوق، گرسنگی بیان شده است، که در روزه کاملا نمایان است، علی الخصوص دراین ایام .
پس می توان گفت :حکمتی ازوجوب روزه در این ماه مبارک ابتلاء وآزمایش الهی است برای بندگان خود،تامطیع وفرمانبردارپروردگار،ازنافرمانان جدا شوند.
“حتی نعلم المجهدین “تا مجاهدان و صابران از بندگان خدا معلوم شوند.
می بینیم که یکی از ویژگی های ماه مبارک رمضان اینست که هر سال ده روز به جلو می آید، بخاطر اینکه در تمام فصل ها این عبادت مهم واقع گردد و انسان این نوع عبادت را در هرشرایطی از آب و هوا و زمان امتحان کند.
امیداست که دراین آزمایش الهی برای بندگان، باکسب رتبه عالی موفق باشیم ودرروزقیامت از دروازه روزه داران {ریان}داخل بهشت شویم .پیامبر(ص) می فرماید:
براستی که در بهشت دروازه ای به نام ریان وجود دارد که در روز قیامت فقط روزه داران از آن وارد بهشت می شوند، و گفته می شود روزه داران کجایند؟که بلند می شوند،و بجز آنان کسی از آن دروازه وارد بهشت نخواهند شد،و هرگاه داخل بهشت شدند دروازه بسته شده وآن برای کسی دیگر باز نخواهد شد.متفق علیه.
فلسفه ی دیگرازوجوب این ماه پرخیروبرکت ،تربیت است،
تربیت روحی ومعنوی ، تربیت جسمی ،تربیت خانوادگی، تربیت اجتماعی .
وقتی شخص روزه داردرمدت این ماه مبارک علاوه برپرهیزازمحرمات ، باید ازمباحات هم بپرهیزد ،درطول این ماه مبارک به عبادت های خاصی مثل نمازهای جماعت وتراویح وتلاوت قر آن ،صدقه وبخشش و…مشغول می باشد،که درماه های قبل قطعا خیلی کم چنین عبادت هایی راانجام می داده است، پس زمینه ی پرورش روح ومعنوی بیشترفراهم است.
وهم نسبت به جسم به سلامتی ها دست می یابد وتمام اعضای آدمی آبدیت خواهد شد.
نسبت به تربیت خانوادگی می توان گفت اعضای خانواده بیشتردورهم جمع می شوند ،ودرانجام عبادت ها همدیگررا همراهی می نمایند.
درپرورش اجتماعی می توان اشاره کرد،که حس تعاون وهمکاری وکمک به مستمندان درمردم تقویت می شود ، ودردهای همدیگرر ا بیشتردرک خواهند کرد.
نتیجه گیری:
دراین کره ی خاکی ابتلاء وآزمایش برای جداسازی حق و باطل، پاک و نجس و خوب و بد یک سنت الهی است، خداوند این بهشت موعود را به هرکسی نخواهد داد، تابندگان خویش را مورد آزمایش قرار ندهد، وآنان که دراین ابتلاء موفق می شوند به رضوان وبهشت پروردگار خواهند یافت، واشخاصی باتربیت درروزآخرت سربلند وسرافراز می شوند.
پس می توان گفت که وجوب روزه هم جنبه ی آزمایشی داردوهم جنبه ی تربیتی، ودرصورت دست یابی به این دونکته ی مهم انسان پاداش روزه را که شاد زیستن دردنیا وآخرت است به دست می آورد.
“للصائم فرحتان یفرحها:اذا افطرفرح و اذا لقی ربه فرح بصومه.
شخص روزه دار دو شادی رادارد:یکی هنگام افطار و دیگری وقتی خداوند را ملاقات می کند. رواه البخاری والمسلم
منبع الصحیح من الاثرفی خطب المنبرتالیف:ابی عبدالله فیصل بن عبده.دارالایمان صفحه ی 137
محقق:حسن علی پور.
منابع :
1 ـ قرآن
2ـ تفسیر المراغی
3 ـ تفسیر نو ردکترخرم دل
4 ـ منهاج المسلم ابوبکرالجزایری
5 ـ الصحیح من الاثرفی خطب المنبر،تالیف : ابی عبدلله فیصل عبده