رمضان؛ ایستگاهی برای نواختن تارهای دل!

نویسندە: عبداللە علی‌پور

پر واضح است کە امروزه بشریت در عصر پیشرفت‌های تکنولوژیکی و علمی، ارزش‌های مادی، امیال و تضعیف ارزش‌های معنوی و دینی، در وهلەی اول خستگی اذهان و وجدان را بیش از هر زمان دیگری به سقوط و تباهی کشانده است، بەگونەای کە: احساس پوچی و بی وجاهتی کردە و در جهان و زیستگاه مخنّق خویش غرق غفلت گشتە است؛ بە این معنا کە آدمی بە ابزار و آلتی تبدیل شدە کە فراغ ندارد و برای استیلاء یافتن بر آرمان و امیال زندگانی دنیا، تمام ارزش های والا را تضییع کرده است.
یقینا برای بازگردیدن طمأنینه و آرامش روحی، ماه مبارک رمضان بهترین و لایق ترین فرصت برای احیای وجدان، ارزش های معنوی و ایمانی و القای آن در ذهن آدمی، برای ساماندهی به زیستگاه و دیاری است که بشریت در آن به اوج آسودگی می‌رسد.
حقیقت و سرّ روزه کلیدی زرین و ایستگاه شاذی بوده که: انسان متدین را بە همدمی عارفان و شاهراه شغف، راز و نیاز و سیری ایمانی با حضرت یار شیفته و فریفته کرده است. فاکتورهای رشد روح و توان آدمی، در گارانتی بخشش و واگذاشتن برخی، دلبستگی و عاشقی است؛ یعنی هنگامی کە در مسیر و گذرگاه احسان و نیکی گام می‌نهیم، بایستی از برخی امیال و خواسته‌ها همچون: مال، وقت و لذت‌های دنیوی و… دست بازداریم، تا با این شگرد بیشترین لذت را از عبادت، مناجات و نیایش با خداوندگار خویش برده و ایشان را نیز خشنود سازیم.
در واقع یکی از بزرگترین و پرمعناترین جوهره و پیغام‌های دین خاصتا روزه، سامان بخشیدن و آراستن زندگانی بشر است؛ به عبارتی روزه کارناوالی برای خودتکانی از گرد و غبار انباشته شدە بر شاهرگ نَفْس و جان دردمندان و مجالی زرین برای برچیدن میوە و محصولات رسیده‌ی هستی است؛ تا نهایتا در انزوای دل‌ شب، زبان و دل را به سخن واداشته و با پرتو زرین ستارگان از بهر استشمام نسیم مؤالفت دل و جان غرق شویم و منظری فتان و بی همتا از هر سو، پیرامون شوق و شعف سیری ایمانی و روحی با خداوندگار هستی مهیا سازیم.

چشم بگشا که جلوه دلدار/ متجلی است از در و دیوار

عطار نیشابوری

پیامبر اکرم ﷺ می‌فرماید: یقول اللە تعالی أعدت لعبادی ٱلصالحین ما لا عین رأت و لا أذن سمعت و لا خطر علی قلب بشر./خداوند متعال می‌فرمايد: برای بندگان صالحم نعمت هایی مهیا ساخته‌ام که هرگز چشم رؤیت نکرده و گوش نشنفته و به دل و ذهن احدی نفوذ نکرده است.
در پی تعمق و تأملی اجمالی در احادیث گوهربار پیامبر ﷺ معلوم می‌گردد که: نسیم رحمانی و احساس عرفانی و ژرف‌‌ نگری عابدانه، در هنگام تضرع و سوز مساهرت، به درجه‌ای می‌رسد که آدمی در مقابل آن مستأصل و حیران گشته و مست عشق ربانی می‌گردد.
رمضان؛ پروسه‌ای است که بشر را به دیار عشق، رخسار نورین و روان پاک عارفان می‌برد و فرصتی زرین برای اندوختن قوْت و خرمن و خوردن از میوه های غمگساری است که حضرت ﷺ با دستان مبارکشان در باغستان تقوا کاشتەاند؛ دریغا! این باغ و گلستان به رغم باغ و گلستان دنیوی کمتر محسوس است، برای خاربست کردن گرداگرد آن بە پاخاسته و از ملوث گشتن آن ممانعت کنیم، گهگاه علف و گیاهان هرز و خشکیده را دور بیفکنیم، یا هرس کردن آنکه مستلزم هرس است؛ هرس کردن در ازای زینت دادن، شکفتن، تجلی قلەهای صباحت، رقص رنگ ها و سمفونی آواهای متنوع این باغستان.

هر که او بیدارتر پر دردتر/ هر که او آگاه تر رخ زردتر

حضرت مولانا

یقینا هر کالج و آموزشکده‌ای از تغذیە مقوی روحیِ ویژه‌ای برای متعلمان خویش برخوردار است، رمضان نیز همانند آموزشکدەهای مترقی دیگر، چندی از الزامات مدرن را برای مشارکان خویش ترتیب داده است، از این روی اساتید و مدیران کالج رمضان، قرآن را به‌سان تغذیه روحی این دانشکده مقرر داشته‌اند تا صفحات زرین زندگانی متعلمان را با نواختن نت هایش مملو از لذت معنوی کند.
نمی‌توان منکر ارتباط تنگاتنگ قرآن و رمضان با یکدیگر شد، (شهر رمضان ٱلذي أنزل فيه ٱلقرآن…) در این آیه‌ی شریفه “شهود” به معنای حضور جسمانی نیست، بلکه مقصود حضور روح و روان برای انتباه آدمی است.

مولانا می فرماید: مپندار که داستان فرعون و موسی( ع ) پایان یافته است، خیر! آنان زنده‌ و در درون تو هستند؛ این تو هستی که برمی‌گزینی کدامین را متابعت کنی.
بە تعبیری: رمضان سفره‌ای معنوی است که برای مشتعل ساختن شور و شعف حضرت یار که حضور قلب در لحظه است، پهن می‌شود لیکن دشوارترین معضل مؤمن این است که نمی‌تواند در لحظه حاضر گردد، بدین سبب آدمی همواره در گذشته و آینده بوده و به نحوی در توهم به سر می‌برد.

ترجمە: مائدە بایزیدی