به مناسبت حلول ایام مبارک ماه رمضان سلسله مباحثی مبتنی برآیات قرآنی، احادیث حبیب رحمانی(ص)، اشعار فارسی، کوردی و عربی پیرامون همان مطالب و ذکر نمونه هایی از سرگذشت پیامبران( علیهم الصلاه و السلام) و صالحین ( رحمهم الله) که از خود گذشته و به خدا پیوسته، مرتبط با مطلب مذکور همگام با ایام صیام و لیال قیام مطالب را ادامه خواهیم داد. تا توانسته باشیم دَینمان را نسبت به دِینمان ادا کرده باشیم.
وما توفیقی إلّا بالله / یوسف عزیزپور – پیرانشهر- ۰۶/۰۲/۱۳۹۸
ماه خدا….
قدم هایت را از دور می شنویم، نفسهایت زیبا و آرام ، زیبایت بوی خدا را به همراه دارد ، می دانیم از کجا آمده ای؛ رحیمی تو را فرستاده بهانه ای برای رحمانیش، بنده ای که چه گناه ها او را آلوده نکرده است….
منتظرت بودیم ماه رحمت، ماه زیبای آسمان، کم کم از پس ابرهای دور می درخشی و ما همه منتظر رو به سویت ایستاده ایم تا با وصف نورانی « الله اکبر الله اکبر» باغ دل هر ایمانداری را بهاری گردانی….
الهی ماهت را نورانی می بینیم، لحظه هایش را عزیز و شبان قدرش را قدر می دانیم….
برایت خواهیم گریست …. خاضعانه تو را فریاد می زنیم …. خاشعانه یادت خواهیم کرد تا فقط یک دم مرا از درگاه مغفرتت یاد کنی….
یا أرحم الراحمین رمضانت را با لب های بی رمق و تشنه ، با چشم هایی از اشک خشکیده و با سجده هایی که تنها برای تو است ، می ستاییم چراکه می دانیم تنها هستی و یگانه فقط تویی ….
رمضان، زیباهستی و در بلندای همه ی زیبایی ها قرار داری ، چرا که شیطانِ از یاد افتاده و از رحمتِ خدا رانده شده طاقت دیدن زیبایی تو را ندارد و خود را در اوج ناتوانی در فراسوی ترسیدن حبس کرده و زنجیرهای ضلالت را در گردن آویخته و یارای یک دم نفس کشیدن در کنار تو نیست.
ای ماه خذا مگر با آمدنت رحمت خدا را وصف نکرده ای؟ مگر درهای آتش را بر دوزخیان نبسته ای؟ مگر حتی با آمدنت مردگان را هم نیاسوده ای؟ چگونه تو را عجین بندگی خدا کنیم؟ که اگر همه ی لحظه ها را برایت فدا کنیم، باز هم عمرمان کوتاه و قافله دور….
پروردگارا…. ایمان دارانت را خواهید دید که از گرمای ماه رمضان و از آتش و خشکی روزهای بی پایان بهاری نسیم و طراوات« اللهم یا حنان یا منان…» خواهند ساخت و همه ی جهان را سیراب از بوی رحمت تو می کنند.
ماه یزدان… در منتظرسیدن تو در آن سوی نگاه ها ایستاده ایم …. رمضان با تمام وجود خوش آمدی ، خوش آمدی …
واژه رمضان فقط یک مرتبه در قرآن آمده است، اگر از ما بخواهند رمضان را تعریف کنیم بیشتر ما در جواب می گوییم : عبارت است از ماه روزه و روزه گرفتن ، حال با آمدن ماه مبارک رمضان دوباره به قرآن بازگشت می نماییم که ببینم خداوند چگونه این ماه را تعریف می کنند
خداوند در سوره بقره آیه ۱۸۵ می فرمایند:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ
( آن چند روز معیّن و اندک ) ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است ( و آغاز به نزول نموده است ودر مدّت ۲۳ سال تدریجاً به دست مردم رسیده است ) تا مردم را راهنمائی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد ( به حق و حقیقت ) باشد و ( میان حق و باطل در همه ادوار ) جدائی افکند . پس هر که از شما ( فرا رسیدن ) این ماه را دریابد ، ( چه خودش هلال را رؤیت کند و چه با دیدن دیگران فرا رسیدن رمضان ثابت شود ) باید که آن را روزه بدارد . و اگر کسی بیمار یا مسافر باشد ( می‌تواند از رخصت استفاده کند و روزه ندارد و ) چندی از روزهای دیگر را ( به اندازه آن روزها روزه بدارد ) . خداوند آسایش شما را می‌خواهد و خواهان زحمت شما نیست ، و ( خداوند ماه رمضان و رخصت آن را برای شما روشن داشته است ) تا تعداد ( روزهای رمضان ) را کامل گردانید و خدا را بر این که شما را ( به احکام دین که سعادتتان در آن است ) هدایت کرده است ، بزرگ دارید و تا این که ( از همه نعمتهای او ) سپاسگزاری کنید .
طبق آیه ی فوق قرآن دو قسمت می باشد که شامل:
۱) «هُدیً لِلنّاس» یعنی راهنمایی برای مردم جهت انجام همه ی کردارهای نیک
۲) «بَیِّنات» یعنی چندها برهان و دلیل آشکار در قرآن برای آن کس که دقت کند و در آن بیندیشد ، است:
الف) « مِن الهُدی» برای راهنمایی راه حق و درست
ب) « وَالفُرقان» جدایی میان حق و ناحق، درست و نادرست ، حلال و حرام و…
پس مسلمانان ، ماهی که این قدر بزرگ باشد لازم است از این ماه به عنوان ماه صیام، عبادت و خداشناسی استقبال نماییم، ای خواهر و برادر مسلمانم! بیدار شو ومتوجه باش….
اگر پریشان حالی! اگر آرامش نداری ! اگر احساس دلتنگی و خفقان می کنی ! اگر در مورد امور روزمره ات نگرانی ! اگر نبست به دیگران سوء ظن ( گمان بد) داری ! اگر در هیچ حالی احساس راحتی نمی کنی! اگر برکت از عمرت رفته ! اگر لذت و آرامش خانواده ات به هم خورده ! اگر در امور کار و کاسبی و تجارت دچار کساد شده ای ! اگر از دست فرزندانت بخاطرعدم پرورش ایمانی به ناله افتاده ای ! اگر در میان خویشاوندانت وجهه ات را از دست داده ای ! اگر حرمت و شخصیت گذشته ات را نزد همسایه ها و دوستانت از دست داده ای ! اگر گرفتاری و از نجات و رهایی خود از هریک از این اوضاع نابسامان ناتوان مانده ای ! اگر… و اگر….
بدان و توجه کن که از صاحب حقیقی و رب و مالک خود فاصله گرفته ای و دور شده ای و هرچه سریع تر آیه ی « فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشّهرَ فَلیَصُمه » را سمعاً و طاعهً تلاوت کنیم و در مدرسه ی انسان ساز رمضان ثبت نام کنیم و فرصت را غنیمت شمرده و با پروردگارمان صلح کنیم چون ماهی است و بهاری است که سال معنویت در آن آغاز می شود و سال و بهار نو را با بهار “معنویت” (رمضان) عجین کنیم، و در حین صیام و قیام دستِ دعا و پشیمانی از گذشته ی پر از شرمساری را به سوی پروردگار هر دو بهار طبیعت و معنویت دراز نماییم و اقرار به همه ی گناهان نهان وآشکار نماییم و ظاهر و باطن خود را به هم مرتبط نماییم و به کاروان بازگشتگان به سوی الله (جلّ جلاله) ملحق شویم.
ما که با آمدن بهار طبیعت و سال نو خانه ی سکنا گزیدن (منزل) را خانه تکانی می کنیم ، نیز لازم است با آمدن بهار معنویت (رمضان) خانه ی زنگار گرفته و مُربَدّ شده( تار و تلخ شده)ی درون (قلب) را در اثر گناهان نهان و آشکار با آب دیدگان از شوق راز و نیاز در روزهای صیام و شب های قیام این قلب و درون آلوده به گناه را پاک گردانیم و به آنچه که درعالم معنویت نادیده است(مراد الله است) مرتبط گردانیم.
چناچه که شاعر می فرمایند:
چشم دل باز کن که جان ببینی آن چه که نادیده نیست آن بینی
پس بیاید در این ایام و لحظات طوری به لقاء معشوقمان (الله) نزدیک شویم که پرده ی ساتری که مانع ملاقات ما با خالقمان هست برداریم و در دریای بی کران معنویت شناور شویم و عازم رسیدن به پروردگارمان باشیم. همانطور که شاعر می گویند:
در دیده به جای خواب آب است مرا زیرا که به دیدنت شتاب است مرا
و یا به تعبیر عارف بزرگ مولانا به استقبال رمضان می رویم که می فرمایند:
آمد رمضان و عید باماست قفل آمد و کلید با ماست
آمد رمضان به خدمت دل وآن کس که دل آفرید با ماست
در روزه اگر پدید شد رنج گنج دل ناپدید با ماست
کردیم ز روزه جان و دل پای هر چند دل پلید با ماست
روزه به زبان حال می گوید گم شو که همه مزید با ماست
حضرت ایوب (ع) عزیز و محبوب خدا که به بیماری مبتلا گشت و همه ی مال و اولاد خود را از دست داد، پس از اینکه قلب مبارکش از شماتت های طاغونیان و اهریمن ها رنجور می گردد در مقام دعا و تمنا در پیشگاه خداوند حاضر می شود و دست نیاز بلند میکند و می فرماید:
وَاذْکُرْ عَبْدَنَا أَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الشَّیْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ / ص ۴۱
( ای محمّد ! ) خاطر نشان ساز ( سرگذشت ) بنده ما ایّوب را ، بدان گاه که پروردگار خود را به فریاد خواند و گفت : اهریمن مرا دچار رنج و درد کرده است ( و سخت زار و نزار و بیمارم )
که ورد بلای الهی را معلول پیروزی خود از وسوسه های شیطان می شمارد ، با چه ادب و اطمینان ضمیری؛ امید وانتظار شمول رحمت الهی را این چنین عرضه می دارد :
وَأَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ / انبیا ۸۳
ایّوب را ( یاد کن ) بدان گاه که ( بیماری او را از پای در آورده بود ، و در این وقت ) پروردگار خود را به فریاد خواند ( و عاجزانه گفت : پروردگارا ! ) بیماری به من روی آورده است و تو مهربانترین مهربانانی ( پس بدین بنده ضعیف رحم فرما ) .
وخداوند هم جواب ایشان را میدهند و می فرمایند:
فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَکَشَفْنَا مَا بِهِ مِن ضُرٍّ وَآتَیْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَهً مِّنْ عِندِنَا وَذِکْرَى لِلْعَابِدِینَ / انبیا ۸۴
دعای او را پذیرفتیم و بیماری وی را برطرف ساختیم ، و ( به جای ) اولاد ( و اموالی که از دست داده بود ) دو چندان بدو دادیم ، محض مرحمتمان ( در حق ایّوب ) و تذکاری ( از صبر و شکیبائی ) برای پرستندگان ( یزدان سبحان ، تا همچون ایّوب شکیبا و امیدوار به لطف و فضل خدا باشند ) .
پس براداران وخواهران ایمانیم ماه سید الشهور در حال آمدن است، بیایید با هم ایوب آسا در مقام دعا و تمنا در این ماه صیام در خلوت محرابهای عبادت قرار بگیریم و دست نیاز به درگاه خدای بی نیاز دراز کنیم و از پریشان حالی و رنجور شدنمان به دست ظالمان و سیاه شدن قلبمان بر اثر گناهان استغفار و توبه کنیم. و مناجات عارف دل زنده که با خدایش برای انابت و بازگشت به درگاه خالق هستی و صلح و سازش با او راز و نیاز کرده را تکرار کنیم:
یا مَن بِکَ حاجَتی ، روحی بِیَدکَ عَن غَیرِکَ أعرَضتُ أقبَلتُ إلیکَ
مالِی عَمَلٌ صالحٌ استَظهَر بِهِ قَد جِئتُکَ راجیاً توکَّلتُ عَلیکَ
ترجمه:
ای کسی که نیازهای زندگی ام در دست توست و ادامه ی حیات و نفس منم به دست تو بند است از همه ی چیزهای غیر تو رویگردان شدم و به سوی تو روی آوردم ، خداوندا هیچ اعمال و کردار شایسته ای ندارم که به وسیله ی آن به خودم ببالم و خودنمایی بکنم امیدوارانه و خوش بینانه به سوی تو آمده ام و فقط بر تو توکل دارم …
ودر پایان هم شنیدار اندرزهای عارف بزرگ شرق اقبال لاهوری می شویم که می فرمایند:
نَفسِ تو مثل شتر خود پرورست خود پرست و خود سوار و خود سرست
مرد شو ، آور زمام او به کف تا شوی گوهر اگر باشی خزف
(وَالسَّلامُ عَلی مَن اتَّبَعَ الهُدی. )
یوسف عزیز پور پیرانشهر
