با وجود محدودیت هایی که ویروس کرونا بوجود آورده ماه مبارک رمضان فرا می رسد که جهت بهره بردن از همه لحظه هایش دراستقبال و برگشت بسوی خدا و پیراسته نمودن درون از تعلقات و وابستگی هایش در خلال سال گذشته و گشودن صفحه نو و جدیدی در زمینه تدبر و تفکر در کتاب خدا نیاز مبرمی احساس می شود.
امسال ماه رمضان با امور و مسائلی همراه می باشد که ممکن است دیگرآن دو با هم توام نباشند و تکرار نگردند. از جمله این تفاوت ها می توان به موارد زیر اشاره نمود
1- اوقات فراغت کافی
نظر به قرنطینه خانگی و بستن اماکن عمومی‘ چه کامل و چه نیمه کامل و با توجه به محدودیت های زیاد ترافیکی وسیر وسفر، امکان استفاده و بهره مندی بیشتری از ماه رمضان امسال در خصوص توجه و شتافتن بسوی خدای متعال وجود دارد.
فعليكَ بتقوى اللهِ فالزمْهـا تفـزْ
پس ؛ ای خواهر و برادر مسلمان تقوای خدا را پیشه کن و بدان التزام داشته باش تا کامیاب گردی.
إنّ التَّقـيَّ هـوَ البَهـيُّ الأهيَـبُ
همانا پرهیزکار کسی است که پاک و با پیراسته باشد.
واعملْ بطاعتِهِ تنلْ منـهُ الرِّضـا
اطاعت او را داشته باش رضایش را بدست خواهی آورد.
إن المطيـعَ لـهُ لديـهِ مُقـرَّبُ
چرا که انسان مطیع یارصمیمی خداوند است.
(صالح عبدالقدوس)
2-بستە شدن کافە ها
آنچه در بعضی از کشورها به ناحق به چادرهای رمضانی موسوم است ؛ چیزی که درواقع روزه را از فلسفه آن و رمضان را از معنویت تهی می سازد؛ حداقل این خیمە ها از نظر قانونی بستە شده اند اگر چە برخی دیگر ازآنها به شکل و شیوه دیگری بازهستند و هرکس به آن اماکن سر بزند خود را در معرض مسئولیت قانونی قرارخواهد داد واین امرنیز دارای جنبه مثبتی است که انسان را به ماندن در خانه و بهره مندی از وقت و زمانی که در اختیار دارد تشویق می کند و فرصتی را فراهم می سازد تا از رفقایی که به این اماکن عادت کرده و او را از راه درست منحرف می سازند، دور گردد، بنابراین فضای کافی برای شما ایجاد شده تا در دایره علاقه و معارف خویش به تفکر بپردازید و فرصت را جهت تجدید، اصلاح و تغییر غنیمت بشمارید.
خداوند چه زیبا می فرماید: الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭﺍﻥ .٦٧/زخرف
واخترْ قرينَكَ واصطنعهُ تفاخرا
رفیق و همراه خویش را انتخاب کن و با افتخار او را بساز
إنَّ القريـنَ إلى المُقارنِ يُنسبُ
همانا دوست به دوست خویش نسبت داده خواهد شد.
(صالح عبد القدوس)
3- بسته شدن مهمان خانه و رستوران ها
این اقدام ، یک فرصت طلایی است برای استفاده از غذای سالم خانگی – با عذرخواهی از صاحبان رستورانها – البته این کار باید همراه باشد با رعایت موارد بهداشتی‘ صرفه جویی و از اسراف خودد اری گردد واگر دراین زمینه توجه لازم را داشته باشیم، می توان درصد روغن را در مواد غذایی کاهش داد و هنگام تهیه غذا به ملاحظات بهداشتی توجه کرد‘ چرا که حجم و درصد بیماری هایی که ارتباط تنگاتنگی با کیفیت مواد غذایی دارند بسیار زیاد است‘ خصوصا بیماری هایی مانند دیابت، نقرس و کلسترول بالا.
از طرف دیگر‘ این مسئله فضای بیشتری را برای مشارکت خانواده در تهیه و کار در خانه ایجاد می کند؛
چنانچه رسول اکرم می فرماید:خیرکم خیرکم لاهله .. بهترین شما کسی است که رفتارش با خانواده اش بهتر باشد.
4- بسته شدن مساجد
شکی نیست که این مسئله بسیار غم انگیز و دردناک است خصوصا برای کسانی که عاشق و دلبسته مسجد هستند، حتی معمولاً کسانی که در غیر رمضان از رفتن به مساجد غفلت می ورزند بطور خودکار در رمضان برای رفتن بدان جا برنامه ریزی می کنند و ازنظم بیشتری در زندگی برخوردارند و در نماز تراویح حضور حداکثری دارند ؛ به گونه ای که نزد برخی از افراد نمازتراویح به مثابه بخشی از سنت های زیبای اجتماعی محسوب می گردد ؛ ولی امسال بیشتر باید به عنوان عبادتی بدان نگریسته شود که طبق سنت نبوی انجام و مردم را به انجام نماز های سنت و نوافل در خانه تشویق می کند.
چنانچه رسول اکرم(ص) می فرماید:
“لاتجعلوا بیوتکم مقابر” خانه هایتان را به مقبره مبدل نسازید.
اینجانب در رمضان امسال رفتارهای متفاوتی از طرف برخی خانواده ها دیده م که با هم و طبق برنامه روزانه و برحسب ترتیب جزء های قرآن به انجام تراویح می پردازند و سپس در طول روز و درکنار هم و با مدیریت و تصحیح اغلاط از سوی بزرگ خانواده و یا یکی دیگر از افراد خانواده که در تلاوت خبره است قرائت را به اتمام می رسانند… صادقانه وبا صراحت بگویم، این شیوه عبادت آن قدر برایم جذابیت دارد که تصمیم گرفته ام بعد از میان رفتن این بیماری همه گیر – خداوند متعال ما را از آن در امان بدارد – نیز من شخصاً بر انجام نماز تراویح به صورت جماعت در خانه مواظبت داشته باشم ؛چرا که دراین کار‘ معنویتی خاص وارزش های والای تربیتی یافته ام که انعکاس و بازتاب مثبتی برهمه اعضای خانواده داشته است.
5: بسته شدن اماکن تفریحی
به دلیل شیوع کرونا بخش اعظمی از سینماها، تئاترها و امثال آن تعطیل شده است ؛ و مردم مثل سال های قبل در این ایام برای وقت گذرانی به سینماها پناه نمی برند و بجای آن در خانه مانده و به اعتکاف می پردازند و به اتفاق اعضای خانواده به عبادت دسته جمعی و تلاوت قرآن و ذکر می پردازند..
اکنون وقت آن رسیده که به اصلاح مفاهیم پرداخت و به امت مسلمان یادآوری نمود که: این ماه به درازای تاریخ ماه قهرمانی ها و غلبه و پیروزی ها و همچنین ماه خلوت با معشوق و ختم قرآن و ماه مشق ارتقای ایمانی برای پسران ودختران بوده است.
6: دشواری تجارت و پرداختن به داد و ستد
این روزها ماجرای دستیابی به بازار کارآسانی نیست و با مشکلاتی روبرو است و در بسیاری از کشورها امر بازار نیازمند ایستادن در صف های طولانی ؛ آن هم با نظارت مامورین وتدابیر شدید می باشد ؛ امری که زمان بر است …. این شرایط استثنایی باعث شده مردم با رعایت شدید تدابیر بهداشتی به خریدهای ضروری بسنده نموده و از ظهور و بروزهای غیر ضروری در بازارها پرهیز کنند و در نتیجه این خودمدیریتی صرفه جویی در وقت و پول و مراقبت بیشتر از سلامتی عائد انسان می گردد، زمان، پول و سلامتی ارزش های سه گانه ای که در رمضان های گذشته بسیار در آنها سهل انگاری می کردیم ولی امروز این زمینه برای آراستن واصلاح درون و نظم مجدد باز است.
7- اجتماع و گردهمایی افراد خانواده
شاید زیباترین موضوع در این رمضان کرونایی، اجتماع افراد خانواده با هم باشد ؛ خصوصا اگر در میان اعضای خانواده کسی باشد که اغلب دور از جمع خانواده زندگی کرده است .. که اقامه نماز جماعت در این جمع مبارک فضیلت و فواید فراوانی در پی دارد و البته در کنار به کشف استعدادها و توانمندی ها و انرژی های برخی از اعضای خانواده هم پی برده می شود ، بویژه در خانه های نیکوکاری که برای عبادت و تلاوت قرآن برنامه های ویژه ای دارند ؛ در این گونه خانه ها است که صاحبان صداهای زیبای قرآن خوانی و استعدادهای خودجوش در طنز وشوخی و نمایش و بسیاری موارد دیگر که در خانه ای تا خانه دیگر متفاوت می باشد را کشف وشناسایی خواهد شد .
8- ترس از بیماری
این رمضان جدای از رمضان های دیگر با ترکیبی از روزه داری و فاصله ی اجتماعی همراه با ترس از ابتلا به بیماری کرونا و کنترل خبرهای غم انگیز درباره افزایش تعداد کشته ها و مبتلایان متمایز گشته است و رسیدن بیماری به محیط و دایره نزدیک ما اگر چه فعلا بدان مبتلا نشده باشیم‘ با وجود نبود واکسن قطعی؛ واقعیتی است که فرد را مجبور می سازد تا بارها حساب های خود را مورد بررسی قرار داده و اینکه آیا او آماده ملاقات با پروردگار خود می باشد یا خیر؟ وآیا واقعا امانت تربیت خانواده و کسانی که مسؤل رعایت وتربیتشان می باشد را به خوبی ادا نموده است؟
9- ارائه مواعظ دینی ازطریق اینترنت
یکی از زیبایی های این روزها علی رغم سختی و دشواری هایی که دارد این است که تو مجبور نیستی به یک درس معین و مشخصی که در مسجد محله ارائه می شود علیرغم میل درونی ! گوش فرادهی ؛ بلکه شما در مقابل فضای وسیع و گسترده ای از دروس و خطبه های دینی ومذهبی ضبط شده و گاها زنده از طریق اینترنت قرار دارید ؛ آن هم با پرداختن به موضوعاتی گوناگون و به روز .
تصمیم گیری جهت انتخاب فرد گوینده ‘ موضوع ‘ زمان گوش دادن یا نگاه کردن‘ نحوه نشستن، ویژگی لباسی که می پوشی بدون اینکه کسی دخالت کند و همچنین تعیین مدتی که شما به گوش دادن به آن واعظ اختصاص می دهی ، در دست و اختیار شما است و این به مثابه یک گنج شناختی وایمانی است برای کسی که می خواهد از آن به خوبی استفاده کند .
درپایان:
تفاوت هایی که ذکر نمودم می توان به عنوان مثال بدانها اشاره نمود و تنها محدود به این موارد نیستند و خواننده خودش می تواند مواردی را اضافه نماید ؛ ولی مهمتر از حصر موارد فوق و یا پرداختن به جزئیات آنها، این است که شخص بعد ازپایان این ماه رمضان با شرایط بهتری از قبل رمضان از آن خارج گردد، چراکه زندگی زودگذر و عمر انسان کوتاه است هرچند به ظاهر طولانی باشد… “و ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻣﻴﺪ داشتن ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﻜﻮﺗﺮ ﺍﺳﺖ”
عدنان حمیدان
ترجمه: سوزی میحراب با اندکی حذف وتصرف
