تاریخ

رویدادهای دردناک ماه صفر

ردی بر این اعتقاد که  ماه صفرنحس است

ترجمه: عبدالله رشی مقدم

 

و از جهتی دیگر می بینیم همانطور که در ماه صفر رخدادهایی درخشان برای مسلمانان، بوقوع پیوسته است همچنین رخدادهایی اسفناک و ناگواری نیز برای مسلمانان در این ماه بوقوع پیوسته اند، و این به معنی شوم بودن ماه صفر نیست؛ بخاطر اینکه بلا و مصیبت هایی در آن واقع شده است؛ زیرا زمان در آنچه خداوند در آن هرگونه تصرف و تقدیر را صورت دهد، هیچ دخالت و اراده ای از خود ندارد، و زمان نسبت به انجام و رد اراده و تقدیر خداوند، در وقوع این رویدادها هیچ اثری ندارد.

1- غزوه رجیع:

یاران رجیع شش نفر بودند : عاصم فرزند ثابت فرزند ابی اقلع، خبیب فرزند عدی، زید فرزند دثنه، عبدالله فرزند طارق هم پیمان فرزندان ظفر، خالد فرزند بکر لیثی، و مرثد فرزند ابی مرثد، و قرار و توطئه آنها این بود که چند نفری از “عَضَل” و “قارّة” –نام دو قبیله است- بر رسول خدا (ص) وارد شوند و در خواست ارسال کسانی را همراه آن ها بنماید به عنوان معلمان قرآن و دین .

 گفتند: در میان ما مسلمانانی وجود دارند بنابراین چند نفر از اصحاب و یارانت را بفرستید تا ما را آموزش بدهند، پیامبر(ص) چند نفر را به همراه آنها فرستاد تا اینکه به رجیع (نام مکانی است) رسیدند، برای کشتن آن یاران رسول الله طایفه هذیل را به کمک طلبیدند،‌ و با شمشیر به  آنها حمله ور شدند، درحالی که آنها در حال سفر بودند، وقتی آنها را دیدند شمشیرهایشان را برداشتند، و هذیل گفت:  ما نمی خواهیم شما را بکشیم، به آنها قول و تعهد دادند که آسیبی به آن ها نرسانند و آنها نیز نسبت به ایشان شک و تردیدی به دل راه ندادند، بنابراین خبیب فرزند عدی، زید فرزند دثنه، و عبدالله فرزند طارق، تسلیم شدند، و با آنها راه افتادند و عاصم فرزند ثابت و خالد فرزند بکیر، ولی مرثد فرزند أبی مرثد، تسلیم نشدند وبا آنها جنگیدند تا کشته شدند،هذیل به همراه آن سه نفر که تسلیم شده بودند خارج شدند تا به گذرگاه “الظهران” رسیدند عبدالله فرزند طارق دستهایش را باز کرد و دست به شمشیر برد؛ با سنگ او را زدد تا او را کشتند، و با خبیب و زید فرزند دثنه جلو رفتند تا به مکّه رسیدند…..

دوّم: بیماری پیامبر(ص)

پیامبر گرامی(ص) در روز بیست و دوم ماه صفر بیمار شد، درد و آلامش نزد دختر خوانده اش که اسمش ریحانه بود؛ دخترخانمی که از یهودیان خریداری شده بود، تشدید شد، و اولین روز بیماری اش روز شنبه بود، و وفاتش هم روز دوشنبه، ربیع الأول سال بیستم هجری بود.

سوم: جنگ صفین و قضیه حکمیت:

در ماه صفر سال  سی و هفتم حضرت علی (رض) و رفیق و یاورش معاویه(رض) در صفین رو در روی هم ایستادند، و جنگ، چند روزی بین آنها ادامه داشت.

این گزیده ای از رویدادهای دردناکی بود که در ماه صفر در میان مسلمان اتفاق افتاده است، کسی که در این رویدادها تأمل کند بخوبی درک می کند که ماه صفر، در ایجاد این رویدادها کم ترین دخل و تأثیری نداشته است، و همچنین در لابلای این موضوع فهم می شود که این ماه نه به خیر و نه شر اختصاص ندارد، و ماه صفر، مقطعی از مقاطع زمان است، و یکی از ماه ها است، هر آنچه خداوند (عز وجل) تقدیر فرماید انجام می شود، طبق تقدیر و تعیین خداوند، خواه خیر و یا شر باشد، و این در داخل سخن ذیل خداوند (عز وجل) واقع است که می فرماید: {إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَات وَالأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ}13.

نحس وشوم دانستنی که عده ای مسلمان نما، به آن معتقدند اصلا صحت ندارد، و هیچ دلیل شرعی از قرآن کریم و سنت نبوی(ص) بر آن نیست، و هرگز ثابت و مشاهده نشده که پیامبر(ص) یا یکی از اصحابش به نحس بودن این ماه و غیر آن، اعقتاد و باور داشته باشند، و کسی به آنچه از شارع حکیم است نگاه کند می بیند که دین اسلام با بدعت و خرافات مبارزه نموده است، چون این بدعت قبل از اسلام نیز موجود بود(در عصر جاهلیت) و اسلام با ظهورش با این بدعت ها به مبارزه برخاست.

این بدعت و خرافه  در میان آنها انتشار و رواج یافته بود؛ زیرا آنها در این ماه به کارهای پوچ و کم ارزش و غارت و چپاول روی می آوردند، درحالیکه در سه ماه حرام قبل از آن، از چنین کارهایی خودداری می کردند، و این چیزی است که در رابطه وجه تسمیه و نام گذاری ماه صفر وارد شده است، وقتی اسلام آمد، پیامبر(ص) از شوم و نحس قرار دادن این ماه و به فال بد گرفتنش، نهی فرمود 

ابوهریره (خدا از ایشان راضی باشد) از رسول الله (ص) روایت می کند: ((لَا عَدْوَى، وَلَا طِيَرَةَ، وَلَا هَامَةَ، وَلَا صَفَرَ))14 «سرايت بيماري و بدفالي و هامه و صفر, اصالتي ندارند.

و ایشان (ص) با این سخن خواستند بیان کنند که آنچه را اهل جاهلیت به آن معتقد بودند؛ اعتقاداتی باطل بوده که در قلب اثر منفی می گذارد، و ارتباط با خدا را تضعیف می نماید،  فرمایش ایشان که فرمود “ولا صَفَرَ” و آن تأخیر محرم به صفر است در مورد نسیء، یا جنبده ای متجاوز بر روی زمین است، نزد عربها، و امکان دارد این نفی بخاطر توهم و گمانی باشد که نسبت به ماه سفر داشتند، که در آن بلا و فتنه ها فراوان است.

پس پیامبر(ص) با این فرمایشش قضیه نحس و شوم دانستن ماه صفر را پوچ و باطل اعلام کرد، و اعلام کرد که اینگونه اعتقادات هیچ ارتباطی به دین ندارد و ماه صفر، ماهی است که خداوند آنرا بوجود آورده است و روزهایش جزء روزهای خداوند می باشند، و در آن هیچ چیزی نیست، همچون عده ای جاهل نسبت به دین، که شیطان آنها را به کجراهی برده،  و آنچه از برخی مسلمانان، در این ماه، مشاهده می شود بدعتی بیش در دین نیست.

همه اعتقادات مذکور درباره ماه صفر تحت این حدیث که حضرت عایشه(خدا از ایشان راضی باد)؛ روایت می کند، واقع است و بوسیله آن مردود اعلام می شود : رسول خدا(ص) فرمومد: ((مَنْ أَحْدَثَ فِي أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ فِيهِ فَهُوَ رَدٌّ))16: کسی که چیزی در دین ما اضافه کند که از دین نباشد، آن رد و غیر قابل قبول است.

و ضرورتی ندارد گروهی دوم بیآیند و در مقابل بدعت، بدعتی دیگر را پایه ریزی نمایند، بی آنکه متوجه باشند، آنها در مقابل کسانی که به شوم و نحس بودن ماه صفر و اعتقادات دیگری که غیر صحیح می باشند، می گویند ماه صفر ماه خیرات و برکات است.

و آنها هرچند عشق و علاقه اشان وادارشان می کند که به مخالفت با جاهلان در منحوس دانستن ماه صفر، اینگونه اقدام نمایند، ولی آنها را می بینی که می گویند: ما در ماه صفر ماه خیر قرار گرفته ایم، اما این کار جز مقابله بدعت با بدعت نیست؛ چون این ماه نه ماه خیر و نه ماه شر نیست، بلکه همانند بقیه ماههای دیگر است، و در آن آنچه را که خداوند تقدیر نموده است، انجام می شود، و بجز آنچه خداوند تقدیر نموده چیز دیگری بوقوع نمی پیوندد، و خداوند این ماه را به وقوع بدی و زشتی ها و حصول مشکلات و مصیبت ها، اختصاص نداده است؛ آن ماهی از ماههای خداوند است، و زمانی از زمانها است، و زمانها در تقدیرات خداوند کوچک ترین دخل و تأثیر ندارند.

بر مسلمان است، آنچه را که از خداوند برایش آمده، همچنین از پیامبرش(ص)؛ گفتار و کردارش که برایش ثابت شده، و آنچه پیشگامان و بهترین های این امت- صحابه- (خداوند از همه آنها راضی باد) بر آن نهج بودند، تمسک جوید، بی آنکه بر عبادات و شعارهای دینی چیزی کم کند یا بیافزاید، دین خدا کامل است و نیاز به کسی ندارد که از آن اضافه کند، و چنین کسی از رسول الله(ص) و از اصحابش عالم تر نیست، و باید بطور یقین بداند حدیث پیامبر(ص) که می فرماید:  ((مَنْ سَنَّ فِي الْإِسْلَامِ سُنَّةً حَسَنَةً فَعُمِلَ بِهَا بَعْدَهُ كُتِبَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهَا وَلَا يَنْقُصُ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْءٌ، وَمَنْ سَنَّ فِي الْإِسْلَامِ سُنَّةً سَيِّئَةً فَعُمِلَ بِهَا بَعْدَهُ كُتِبَ عَلَيْهِ مِثْلُ وِزْرِ مَنْ عَمِلَ بِهَا وَلَا يَنْقُصُ مِنْ أَوْزَارِهِمْ شَيْءٌ))17، کسی که راه و روشی زیبا بنیان نهد که بعد ازاو به آن عمل شود، برای او پاداش نوشته می شود همانند کسی که آنرا انجام می دهد، و از اجر و پادش هیچ کس چیزی کم نمی شود، و کسی راه و روش بدی بنیان نهد که بعد از او به آن عمل شود، گناه و عذاب برای او نوشته می شود، و گناه و عذاب برای کسی که به آن عمل می کند، و از عذاب و عقاب هیچکدام چیزی ناقص نمی شود.

بنابراین ترویج کنندگان بدعت باید از این برحذر باشند، و بدانند بار گناه کسانی از مردم، که از آنها تبعیت می کنند، و در بدعت می افتند نیز بر عهده آنان خواهد بود.

از الله می خواهیم که ما را به راه راست راهنمایی کند، و حق را همچون حق به ما نشان دهد و تبعیت از آنرا به ما عطا کند، براستی او ولی این کار است و بر آن تواناست، سلام و تحیات الله بر برترین برگزیده اش؛ محمد مصطفی(ص) و سپاس و ستایش از آن خدا است.

________________________________________

1 عيون الأثر (1/295).

2 تهذيب سيرة ابن هشام (1/334).

3 عيون الأثر (2/238).

4 دلائل النبوة للبيهقي (3/184).

5 عيون الأثر (2/309).

6 المعجم الكبير (9/61).

7 صفة الصفوة (1/125).

8 سبل الهدى والرشاد (2/165).

9 السيرة النبوية لابن كثير (4/611).

10 المقتفى من سيرة المصطفى – صلى الله عليه وسلم -(1/82).

11 دلائل النبوة للبيهقي (3/402).

12 عمدة القاري شرح صحيح البخاري (26/343).

13 سورة التوبة (36).

14 البخاري (5316)، ومسلم (4116).

15 فيض القدير (6/561).

16 البخاري (2499)، ومسلم (188).

17 الشرح المختصر على بلوغ المرام (3/292) بتصرف.

رویدادهای شادی آور ماه صفر

نمایش بیشتر

عبدالله رشی مقدم

@ نویسنده و مترجم @ ساکن : آذربایجان غربی - مهاباد @ شغل : امام جماعت و خطیب

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا