فرزندانتان را از آتش دوزخ برکنار دارید

نجات فرزندان از آتش دوزخ

سپاس خدای یکتا و درود و سلام بر روان پاک پیامبری که بعد از او پیامبری نخواهد آمد.

امانت تنها در حفظ چیزهای به امانت سپرده شده خلاصه نمی شود، بلکه گسترده تر از آن است. امانت مسائل زیادی را شامل می آید؛ نماز امانت است، زکات و خرید و فروش امانت هستند و فرزندان نیز امانتی هستند که خداوند به والدین سپرده است. خداوند متعال در خصوص جایگاه امانت می فرماید: «اِنّا عَرَضْناالاَمانَهَ عَلَی السَّمواتِ وَالاَرضِ والجِبالِ فَاَبَینَ اَن یَحمِلْنَها وَاَشفَقْنَ مِنها وَحَمَلَهاَ الْاِنسانُ اِنَّهُ کانَ ظَلوماً جَهوُلا» [احزاب:۷۲]

یعنی: «ما امانت را بر آسمان‌ها زمین و کوه‌ها عرضه کردیم پس از حمل آن امتناع ورزیدند و از آن ترسیدند و انسان آن را حمل کرد، او بسیار ستمکار و نادان بود.»

خداوند ما را به نجات فرزندان از آتش دوزخ دستور داده و می فرماید: «یا اَیُّها الَّذینَ امَنوُا قوُا اَنفُسَکُم وَاَهلیکُم ناراً وَقوُدُهَاالنّاسُ وَالحِجارهُ عَلَیها مَلایِکَهٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعصوُنَ اللهَ ما اَمَرَهُم وَیَفعَلونَ ما یُوءمَرون» [تحریم:۶]

یعنی: «ای کسانی که بخدا ایمان آوردید در اطاعت خدا بکوشید و خود و خویشانتان را از آتشی که هیزم آن مردم و سنگ‌ها هستند نگاه دارید، چنان آتشی که فرشتگانی بسیار خشن و دل سخت بر آن مأمورند که هرگز در اجرای فرمان خدا نافرمانی نخواهند کرد و آنچه به آنها حکم شود فوراً انجام می دهند.»

از محمد بن حاطب روایت است که می گفت: من از ابن عمر(رضی الله عنه) شنیدم که می گفت: «ای مرد! پسرت را ادب بیاموز؛ چون تو مسئول آن چیزی هستی که به او می آموزی و او نیز مسئول است تا به تو نیکی کند و از تو اطاعت نماید.»

از عبدالله بن عمر(رضی الله عنهما) روایت شده که از رسول خدا(صلی الله علیه وسلم) شنید که می فرمود: «کلکم راع و مسئول عن رعیته فالإمام راع و مسئول عن رعیته والرجل فی أهله راع وهو مسئول عن رعیته والمرأه فی بیت زوجها راعیه وهی مسئوله عن رعیتها والخادم فی مال سیده راع وهو مسئول عن رعیته» یعنی: «همه شما همانند چوپانی هستید که باید مواظب زیر مجموعه ی خود باشید و هریک از شما مسئول خانواده ی خود هستید؛ زن در خانه مسئول است و غلام مسئول مال آقا و سرور خود است و سرپرست خانواده هم مسئول رعیت و خانواده ی خود است.» [رواه البخاری ومسلم وأبوداود.]

فرزند چه پسر باشد و چه دختر، نعمتی از نعمت‌های خداوند است که به بندگانش داده است. فرزند نسیمی الهی و بخششی خداوندی است که به هر کس بخواهد می دهد، اگر چه فقیر باشد و از هر کس بخواهد منع می کند، اگرچه مال زیادی هم داشته باشد.

خداوند در این خصوص می فرماید: «لِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یخَْلُقُ مَا یَشَاءُ یهََبُ لِمَن یَشَاءُ إِنَاثًا وَ یَهَبُ لِمَن یَشَاءُ الذُّکُورَ(۴۹) أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَ إِنَاثًا وَ یجَْعَلُ مَن یَشَاءُ عَقِیمًا إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ» [شوری: ۵۰]

یعنی: «مالکیّت و فرمانروایى آسمان ‏ها و زمین فقط در سیطره خداست، هر چه را بخواهد می ‏آفریند، به هر کس بخواهد دختر عطا می ‏کند و به هر کس بخواهد پسر می ‏بخشد؛ یا پسر و دختر را با هم می ‏دهد و هر که را بخواهد عقیم می ‏کند و فرزند نمی ‏دهد، که او دانا و تواناست.»

اگر می خواهی ارزش این نعمت خداوندی را که به تو بخشیده بدانی، به کسی  بنگر که خداوند او را از این نعمت محروم کرده است. در حال او تأمل کن که چگونه نبود این نعمت، قلبش را با غم و اندوه می سوزاند و همیشه آرزو می کند و در جستجوی آن است که خداوند فرزندی به او دهد تا دنیایش از شادمانی و خوشحالی پر شود. راست گفته است خداوند بزرگ آنجا که می فرماید: «اَلمالُ والبَنونَ زینَهُ الحَیاهِ الدُنیا والباقیاتُ الّصالِحات خیرٌعندَ رَبِکَ ثَواباً وَخَیرٌ اَمَلا» [کهف: ۴۶]

یعنی: «مال و فرزندان زینت و زیور زندگی دنیایند، و ماندگارهای نیکو (مانند فضائل نفسانی و عمل های نیک و آنچه از خیر بعد از مرگ باقی می ماند؛ مثل تعلیم قرآن، ساختن مدارس و مساجد و…) در نزد پروردگار تو از نظر پاداش بهتر و از نظر امید (به بازتاب دنیوی و اخروی آن) نیکوتر است.»

ای والدین گرامی! تمامی رسانه های ارتباطی، چه تصویری و چه صوتی و چه خواندنی در پی زمینه سازی برای فاسد کردن فرزندان و تخریب خانواده ها هستند، خصوصاً در اوقات فراغتِ آنها و از جمله تعطیلات تابستان. ببین چه برنامه ای برای حفظ فرزندانت آماده کرده ای تا از این وسایل خانمان‌سوز در امان باشند؟

ای والدین محترم! تعطیلات فصل تابستان فرا رسیده و رو به پایان است، برای فرزندانتان چه برنامه هایی تدارک دیده اید؟ آیا دوست دارید فرزندانتان را به حلقه ها و مراکز و دوره های حفظ قرآن و یا مدارس علوم دینی بفرستید؟

آیا فرزندانتان را به برپایی اوامر خداوند و نواهی آن توصیه نموده اید؟

 به لقمان حکیم نگاه کنید که چگونه فرزندش را نصیحت می کند، آنجا که خداوند می فرماید: «وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ» [لقمان:۱۳]

یعنی: «به خاطر بیاور هنگامى را که لقمان به فرزندش -در حالى که او را موعظه می کرد- گفت: پسرم! چیزى را همتاى خدا قرار مده که شرک ظلم بزرگى است» … تا پایان نصایح لقمان حکیم به فرزندش… بنگرید شما به فرزندتان چه نصیحتی کرده اید؟

ای والدین عزیز! آیا به فرمان خداوند و رسولش عمل کرده اید و فرزندانتان را به خواندن نماز فرمان داده اید؟ چنان که خداوند می فرماید: «واْمرْ اَهلَکَ بالصَّلاهِ واصْطَبِرْعَلَیْها لا نَسْاَلُکَ رِزْقاً نَحْنُ نَرْزُقُکَ وَالْعاقِبَهُ لِلتّقْوَی» [طه:۱۳۲]

یعنی: «خانواده خود را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش! از تو روزی نمی خواهیم (بلکه) ما به تو روزی می دهیم و عاقبت نیک برای تقواست!»

«اهل» شامل فرزندان و دیگر اعضای خانواده است.

عمرو بن شعیب از پدرش از جدش روایت می کند که رسول خدا(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: «مروا أولادکم بالصلاه وهم أبناء سبع سنین واضربوهم علیها وهم أبناء عشر سنین وفرقوا بینهم فی المضاجع» [رواه أبو داود، وحسنه الألبانی فی صحیح أبی داود رقم(۴۶۶)]

یعنی: «فرزندانتان را در هفت سالگی به نماز وادار کنید و در ده سالگی به خاطر نخواندن نماز تنبیه کنید و در هنگام خواب رختخوابشان را از هم جدا کنید.»

فرزندت را در صغیری به خواندن نماز عادت بده تا در کبیری چشمانت به آن روشن شود.

فرزندان در کودکی چنان پاک و نرمخوی و لطیف هستند که مثالی همچون آنها نیست و به راحتی می توان آنها را شکل داد، اما در عنفوان جوانی مانند آنست که بر سنگ نقاشی کنی.

آنان گنجینه هایی با قابلیت رشد و نمو هستند که دیگران بدان دست نخواهند یافت و بدین خاطر جای ترسی برای آن نیست.

بی گمان اگر فرزندان صالح باشند، در هر دو دنیا برای والدین مایه ی خیر و برکت خواهند بود و اگر فاسد ببار بیایند، در هر دو دنیا شر و ضرر آنها به والدین برمی گردد.

از ابوهریره(رضی الله عنه) روایت است که پیامبر(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: « إذا مات الإنسان انقطع عنه عمله إلا من ثلاثه إلا من صدقه جاریه أو علم ینتفع به أو ولد صالح یدعو له» [رواه مسلم]

 هر وقت انسان بمیرد، پاداش اعمالش قطع می شود مگر از سه چیز: صدقه ای جاری، علمی انتشار داده که بعد از مرگ مورد استفاده قرار گیرد و فرزند نیکوکار و صالحی که برایش دعا کند.

 علما در شرح این حدیث گفته اند: عمل فرد مرده بعد از مرگش قطع می گردد و جلوی افزایش پاداشش گرفته می شود جز در این سه مورد؛ زیرا او سبب  این سه چیز بوده است، بدلیل اینکه فرزند از کسب اوست و علمی که او به دیگران آموخته یا کتابی که تألیف کرده باز از دستاوردهای اوست و همچنین صدقه ی جاریه که وقف است، خودش آن را انجام داده است.

با خواندن این داستان ببینید که چگونه فرزند فاسد سبب شقاوت والدین می شود:

روزی پدری شکایت فرزندش را پیش یکی از صالحین می برد. یکی از موارد شکایت پدر از فرزندش این بود که فرزندش او را کتک می زند.  فرد صالح از او پرسید: آیا به فرزندت قرآن و حدیث آموخته ای؟ پدر گفت: خیر. فرد صالح به او گفت: پس بگو فرزندت گاو نری است که تو را زده است.

گویا این فرد صالح به شاکی می‌گوید: اگر به فرزندت قرآن و سنت پیامبر(صلی الله علیه وسلم) می آموختی، جایگاهت را می دانست و حقت را اداء می کرد؛ چرا که در قرآن و حدیث می‌خواند و یاد می گرفت که اذیت پدر و مادر از گناهان کبیره است و آنگاه فرزندت آیه ی۲۳ سوره ی اسراء را می خواند که خداوند می فرماید: «وَ قَضی‏ رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریما»

یعنی: «پروردگارت مقرر داشت که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. هر گاه هر دو یا یکی از آن دو سالخورده شوند، آنان را میازار و به درشتی خطاب مکن و با آنان به اکرام سخن بگو.‏»

آیات و احادیث فراوان دیگری نیز هستند که ما را به گرامی داشت والدین تشویق و از بی احترامی نسبت به آنان نهی می نمایند.

از خداوند می خواهیم که ما را به چیزی موفق بدارد که رضایتش در آن است.

 ترجمه: فهیم بهنام
ویراستار: سوزی میحراب