اصول

قاری برجسته قرآن،استاد عبدالوهاب طنطاوی

استاد محمد عبدالوهاب طنطاوی قاری برجسته مصری امروز ۴ مرداد در هفتاد سالگی درگذشت.

استاد محمد عبدالوهاب طنطاوی قاری برجسته مصری امروز ۴ مرداد در هفتاد سالگی درگذشت.
محمد عبدالوهاب طنطاوی متولد ۱۹۴۷ میلادی در روستای «نسیمیه» استان «دقهلیه» مصر بود و پس از سال‌ها خدمت به قرآن در سن ۷۰ سالگی به دیار معبود شتافت.
طنطاوی از کودکى و دوران تحصیل در مدرسه به قرائت قرآن روی آورد؛ ولی به صورت حرفه‌اى از زمانى که وارد دانشگاه الازهر شد، این کار را ادامه داد.
او قبل از ۱۰ سالگی موفق به حفظ قرآن شد و آرزوی دیرینه پدرش عبدالوهاب را که فرزندش را نذر قرآن کرده بود، برآورده کرد.
شیخ صلحی محمود به عنوان استاد طنطاوی به وی تلاوت قرآن آموزش داد و این قاری برجسته جهان اسلام را در روستای محل اقامتش با فنون قرائت آشنا کرد.
این قاری مصری به کشورهای زیادی سفر کرد؛ اما سفر به ایران را به دلیل استقبال گرم شهروندان ایرانی غیر قابل وصف می‌دانست.
محمد عبدالوهاب طنطاوی علاوه بر تلاوت قرآن با صوت خوش، حافظ قرآن بود و این دو صفت نیک سبب شهرت او شد، به همین دلیل طرفداران زیادی پیدا کرد که دوستدار صوت زیبا و دلنشین استاد بودند.

 

 زندگی نامه استاد طنطاوی به صورت پرسش و پاسخ
این مصاحبه در سال ۲۰۰۰ میلادی تنظیم شده است.
سوال۱- لطفاً مطالبى را در خصوص خودتان و زندگى شخصیتان و این که چه مدتى است به کار تلاوت و قرائت پرداخته اید بیان بفرمایید؟
من در ارتباط با زندگى شخصیم باید عرض کنم که متأهل هستم و داراى هفت فرزند،۳پسر و۴دختر هستم که خوشبختانه همه آنها در دانشگاه الازهر مشغول به تحصیل هستند.
سوال۲- آیا فرزندانتان از شما بهره قرائت هم برده اند؟
بله، درسته آنها بهره مى برند ولی این موهبتى است که خدا به هر کس عطا مى کند.
سوال۳- لطفاً بفرمایید که چند ساله هستید؟
من متولد۱۹۴۷ هستم یعنى تاکنون۵۴ سال دارم.
سوال۴- شما تلاوت قرآن را به طور جدی از چند سالگى آغاز کردید و همچنین به سبک کدام استاد علاقه مند بودید و بیشترین استفاده را از آن بردید؟
من از همان دوران تحصیل کودکى خودم مشغول به قرائت قرآن بودم ولى به صورت حرفه اى از زمانى که وارد دانشگاه الازهر شدم این کار را ادامه دادم. استاد بنده آقاى شیخ صلحى محمود بودند که در آن روستایى که من زندگى مى کردم تلاوت قرآن و قرائت آن را به من آموختند و الان هم ایشان در قید حیات مى باشند.
سوال۵- استاد شما از چهره هاى جهانی قرائت قرآن در جهان اسلام هستید و به کشورهاى مختلف و اقصى نقاط عالم براى مأموریت هاى قرآنى و دعوت هاى که از سوى جوامع مختلف قرآنى کشورهاى اسلامى و یا حامی مسلمان شده سفر کرده اید از محضرتان خواهشمندم بفرمایید که تاکنون به چه کشورهایی سفر کرده اید و در کجا بیشترین استقبال را از شما داشته اند؟
من به چند کشور اروپایى و آفریقایی سفر کرده ام. از جمله به هند و همچنین به چند کشور در آمریکاى شمالى و آمریکای مرکزى مثل ونزوئلا و پاناما نیز سفر کرده ام. من در کشورهاى آسیایى از سوریه و لبنان و همچنین در آفریقا از کنیا دیدن کرده ام ولى در ارتباط با استقبال حقیقتاً باید بگویم که استقبالى که در ایران از من شد قابل وصف نیست و من نمى توانم با کلمات این استقبال گرم را بیان کنم.
سوال۶- با توجه به این که شما سفرهای زیادى به کشورهاى مختلف داشته اید و در مسابقات قرآنى که به عنوان مسابقات بین المللى در کشور ما ویا در کشورهاى دیگرى چون مالزی، هندوستان، بنگلادش و یا در کشورهاى دیگر برگزار مى شود و با توجه به این که سابقه قرائت قرآن در مصر بسیار بالا هست و اساتید بسیار معروف جهان اسلام در آن جا رشد کرده اند بفرمایید که آیا این روال مسابقات چه در زمینه قرائت و چه در زمینه حفظ و مفاهیم در مصر هم به همین گونه است و مسابقات به همین صورت برگزار مى شود؟
مسابقات در مصر هم مانند مسابقات در این جاست. در آن جا هم مسابقه حفظ هم قرائت و هم تفسیر برگزار مى شود. مسابقه مصر هم به اجزایى تقسیم مى شود:۱۰جزء، ۲۰جزء، …
سوال۷- لطفاً نظرتان را راجع به قاریان ایرانى بیان کنید و بفرمایید که آن ها را در چه سطحى مى بینید؟
من خدا را اینجا گواه مى گیرم که با صداقت صحبت کنم و شهادت مى دهم که قاریان ایرانى داراى صوت بسیار خوبى هستند.
سوال۸-در کشور ما آموزش هاى قرآنیمان در ابتدا با روخوانى و روانخوانى و تجوید و قرائت آغاز مى شود. ما در اینجا دو نوع آموزش داریم: یک نوع آموزش سنتى داشته ایم که هم اکنون نیز در بعضى مناطق جاری هست و نوع دیگر آموزش نیز که با بالا رفتن تکنولوژى آموزشى و ارتباطات و مسائل مربوط به رایانه صورت مى گیرد. نظر شما در رابطه با آموزش قرآن براى اینکه فردی بخواهد قرآن را فرا گیرد و بحث ما نیز محصور به ظاهر قرآنى یعنى صوت و لحن و قرائت و تجوید باشد و توجهى به مسائل مفاهیمى و یا تفسیرى نداشته باشیم چیست؟ روشى که خودتان در این رابطه اعمال مى کنید و یا این که در مصر جارى و سارى هست چه روشى است؟ در این مورد توضیحاتى بفرمایید.
قرآن تنها علمى است که از طریق القاء براى انسان حادث مى شود و انسان مى تواند به آن دست پیدا کند. همچنان که از طرف خداوند متعال به جبرئیل و از جبرئیل به پیامبر مکرم اسلام(ص) نازل شد. آموزش قرآن لزوماً باید همراه با استاد باشد و به این کفایت نمى کند که به صورت شفاهى و تنها همراه با نوار استفاده و از این قبیل موارد به آموزش قرآن دست پیدا کنیم.حتماً باید استادى باشد که در حضورش قرائت شود و خطاهاى قارى توسط استاد گرفته شود و یکى از شاخصه هاى آموزش وجود استاد براى آموزش قرآن است. علاوه بر این در خود الازهر نیز بخش هایى براى آموزش قرآن و احکام آن وجود دارد. در مصر نیز آموزشگاههاى خاصى وجود دارند که به تعلیم قرآن می پردازند.
سوال۹- شما از تلاوت کدام یک از اساتید پیشکسوت مصرى بیشتر لذت مى برید؟
در ابتدا باید عرض کنم که ذوق و سلیقه ها متفاوت است ولى بنده شخصاً از اسلوب و شیوه مرحوم مصطفى اسماعیل و همچنین استاد مرحوم محمد صدیق منشاوى و استاد کامل یوسف استفاده مى کنم.
سوال۱۰-از شما خواهشمندیم توصیه ای را به علاقه مندان به تلاوت و قرائت قرآن کریم بفرمایید؟
من مى خواهم توصیه اى را برای اینکه قاریان ایرانى در آینده همتراز با قاریان مصرى داشته باشند عرض کنم. قاریان محترم در ابتدا باید با جایگاههاى موسیقیایى فن قرائت قرآن آشنا شوند تا بتوانند آن احساس معانى قرآن را به شنونده منتقل کنند. در قرآن آیاتى داریم که یا وعده هستند و یا وعید. بخشى از آنها وعده به بهشت داده اند و برخى دیگر وعده به جهنم. یک قارى خوب باید بتواند با آن لحن موسیقیایى مناسب آنها را به شنونده منتقل کند.
سوال۱۱- هم اکنون در کشور جمهوری اسلامى ایران در دانشگاه ها و مدارس ما، در صدا و سیماى ما و حتى در مساجد و بعضی از منازل افراد کانون قرآن برپا شده است و کارهاى قرآنى در آن مکان ها صورت می گیرد. با توجه به حضور شما در محافل و مجالس جهانى و بین المللى و همچنین در کشور مصر، حرکت ‎ هاى فرهنگى جمعى کشور ما را چگونه ارزیابى مى کنید و این برنامه ها چه انعکاسى در خارج از کشور ما دارد؟
اینها همه جزءکارهاى خیرى هستند که بر هر مسلمانى واجب است که آنها را دنبال کند و انجام دهد. هنگامى که من رادیو وتلوزیون را نگاه مى کنم و حتى در دانشگاه رفت و آمد مى کنم مى بینم که محافل قرآنى برگزار است و آموزش هاى قرآنى به مردم داده مى شود.
سوال۱۲- استاد شما با قاریان بزرگی همچون خودتان سفرهایى داشته اید. از شما خواهشمندیم یکى از خاطرات شیرینى که در این سفرها براى شما اتفاق افتاده است را بیان بفرمایید؟
من خاطراتى که قابل بیان و مقایسه باشد با آنچه را که در ایران مشاهده نمودم نمى توانم بیان کنم.از خاطرات شخصیم می توانم به این مورد اشاره کنم که بنده در دوره آخر زندگى استاد مصطفى اسماعیل و استاد شعبان عبدالعزیز صیاد با آن دو بزرگوار همدوره بوده ام. آن دو بزرگوار در قاهره زندگى مى کردند و منزل من در مرکز المنشوره در مصر بود. من با استاد شعبان صیاد، استاد غلوش و استاد نعینع و غیره قرائت کرده ام و با آنها همسفر بوده ام.
سوال۱۳- آقاى طنطاوى با توجه به نسلی از قاریان گذشته مصر و اساتید خوبى مثل استاد عبدالفتاح شعشایی، استاد محمد رفعت، استاد محمد صدیق منشاوى و استاد مصطفى اسماعیل و یا قاریان دیگر و با توجه به نسل قاریانى که امروز در مصر زندگى مى کنند مثل جنابعالى و یا استاد نعینع و غیره که قاریان و حافظان ما آنها را مى شناسند و همه به نوعى از آنها تقلید مى کنند بفرمایید که آیا در آینده نیز این روال ادامه پیدا خواهد کرد و کشور مصر به سوی مقصدى روشن در حرکت است و یا این که به نظر خودشان این کمیت و کیفیت خیلى خوب نیست؟
قاریان بزرگ مصرى مانند قله هایى بودند که تعدادشان هم بسیار کم است و شاید تعدادشان به اندازه انگشتان یک دست هم نرسد.ما همیشه به عنوان مقلد از یک استاد بزرگ تقلید مى کردیم اما حقیقتش این است که هم اکنون صداها بسیار به هم نزدیک و شبیه تر شده است. بایستى یک قاری یک راهى یا یک سبکى را براى خودش ابداع کند که در این شلوغى بتواند خودش را نشان دهد و استقلال داشته باشد. قاریان جدید در مرحله اول باید اصوات مختلف از قرائت هاى مختلف و از قاریان مختلف را بشنود. هر قارى باید همه آن ها را بشناسد و با صوت هاى آنها آشنا باشد. مانند هر میوه اى که یک طعم مخصوص خود دارد هر صوت هم حلاوت و زیبایى خاص خود را داراست. یک قارى باید همه اصوات را بشناسد و از میان آنها طریقه واحدى را براى سبک جدید خود انتخاب کند.
سوال۱۴- در صورت امکان از میان شاگردانتان بهترین شاگرد را معرفى بفرمایید و نکته دیگر این که ما همیشه شما را مشاهده کرده ایم که هنگام تلاوت هر چند قرآن باز باشد ولى باز شما قرآن را از حفظ خوانده اید لذا و شما یک حافظ بسیار خوب هستید. چه توصیه ا ى دارید براى کسانى که قارى هستند ولى حافظ نیستند یا حافظ هستند ولى قارى نیستند؟
بنده هنوز به آن درجه اى نرسیده ام که شاگردى داشته باشم و هنوز خودم شاگرد اساتید دیگر هستم . هر شخصى که قرآن تلاوت مى کند دلیلى ندارد که حتماً صوت زیبایى داشته باشد. اگر کسى قرآن مى خواند اولاً باید حافظ قران باشد و ثانیاً به احکام تجوید و صوت و لحن آگاهى داشته باشد. در ضمن اگر شخصى احساس مى کند که صوت زیبایى دارد آن را با حفظ کردن قرآن تکمیل کند.
سوال ۱۵- ما در سطح کشورمان و در سطح شهرها و روستاها جلسه هاى قرآنى داریم که در آن یک استاد با سابقه قرآن آموزان را آموزش مى دهد. لطفاً آقاى طنطاوى بفرمایید که آیا در مصر نیز اساتید قرآن و یا کسانى که هنوز به درجه استادى نرسیده اند جلسات منظم قرآنى دارند؟
همین جلسات در مصر هم وجود دارد. قرآن در مصر مانند آب و هواست و دقیقاً در مصر هم همین مراسمى که در اینجا برگزار مى شود وجود دارد. در مراسمهاى مختلف دینى و غیر دینى قرآن تلاوت مى شود. در مراسمات ختم نیز قارى معروفى دعوت مى شود و به تلاوت قرآن مى پردازد و مردم را موعظه مى کند و آنها را از روز قیامت و روز جزا متنبه و آگاه مى سازد. ما در مصر سنتى داریم که در هرروز جمعه یک قارى مصرى در هر مسجدى حاضر مى شود و قبل از این که نماز جمعه شروع شود به تلات قرآن مى پردازد.

 

ارسال و تهیه :کلثوم حسن زاده 
منبع: سایت سبطیت

نمایش بیشتر

کلثوم حسن زاده

@@نویسنده و مترجم و شاعر ایران - آذربایجان غربی - سردشت

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا