تاریخسیره نبویشبهات

ماریه قبطی و چند نکته

مسلمان شدن ماریه قبطی

آیا ماریه قبطی قبل از ازدواج با پیامبر اسلام آورد یا بعد از آن مسلمان شد؟

آیا پیامبر ــ صلی الله علیه وسلم ــ او را از برگی آزاد ساخت و سپس او را به عقد ازدواج خود درآورد؟ یا در حالی که ملک یمین و کنیز او بود او را به همسری برگزید؟

داستان مسلمان شدن ماریه را بیشتر مورخان و محدثان روایت نموده اند ؛ آن هم توسط حاطب بن ابی بلتعه سفیر بزرگوار پیامبر رضی الله عنه در راه مدینه.

چرا ماریه مانند سایر همسران پیامبر رضی الله عنهن با لقب ام المؤمنین مورد خطاب قرار نگرفته است؟!

ماریه ی قبطی در روستای ” حفن” که امروزه روستای ” شیخ عباده” ( نام یکی از اصحاب پیامبر بنام عبادة بن صامت) نامیده می شود، درحوالی شهر ” منیا” روبروی شهر ” اشمونین” چشم به جهان گشود

روایت های تاریخی حاکی است که فرمانروای وقت ، مقوقس( جریج بن مینا) در سال هفتم هجری هنگامی که سفیر پیامبر ــ صلی الله علیه و سلم ــ حاطب بن ابی بلتعه اسلام را بر مقوقس ( جریج بن مینا) عرضه کرد ، ماریه و خواهرش سیرین یا شیرین را به عنوان هدیه خدمت پیامبر روانه کرد. در مسیر راه مدینه منوره ، حاطب اسلام را به ماریه و خواهرش عرضه کرد و آنان مسلمان شدند؛ سپس پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ سیرین را به حسان ابن ثابت بخشید – تا با او ازدواج نماید -.

پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ در حالی که هنوز ماریه جاریه – ملک یمین – بودبا او همبستر شد و او را آزاد نساخت و مانند زنی آزاده او را به عقد ازدواج خود در نیاورد ؛ بلکه همچنان به عنوان کنیز ماند و از او ابراهیم متولد گشت که در زمان کودکی وفات یافت .

بدیهی است که فرزندی که از ملک یمین متولد شود ، آزاد محسوب می شود و برده نیست.

با وجود اینکه ماریه کنیز بوده و مانند سایر زنان با عقد ازدواج به نکاح پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ در نیامد ، ولی پیامبر همچون سایر همسران خود او را دوست می داشت.

ماریه کنیزی بود که پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و سلم همانند سایر کنیزانی که دارای فرزند بودند ( ام ولد بود) آزاد گشت ؛ ولی به جهت اینکه کنیز بوده بنام همسر پیامبر – و ام المومنین – خوانده نمی شود و لقب ام المؤمنین به او داده نمی شود، زیرا خداوند در سوره مبارک احزاب ، آیه 6 می فرماید: ( وازواجه امهاتهم) یعنی زنان پیامبر -که آزاده اند- مادر مسلمانانند؛ به همین خاطر است که ماریه که کنیز بوده نام همسر و زوجه بر او اطلاق نمی گردد و به عنوان مادر مؤمنان قلمداد نمی شود!

در کتاب “ذخيرة العقبى إثيوبي” آمده است : حضرت ابوبکر تا زمان وفاتش ماریه را تحت کفالت و حمایت داشت و پس از او عمر این مسئولیت را عهده دار شد و تا زمانی که ماریه دارفانی را بدرود گفت تحت حمایت ایشان بود ؛ آن هم در دوران خلافت آن حضرت در ماه محرم سال شانزدهم هجری. حضرت عمر رضی الله عنه مردم را جهت شرکت در تشییع جنازه ماریه فراخواند و بر جنازه او نماز میت اقامه کرد .. ماریه قبطی در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد .

ابن منده در کتاب الاصابه می گوید: مارية -رضي اللَّه تعالى عنها- پنج سال پس از پیامبر صلى اللَّه عليه وسلم وفات کرد ن.

به لحاظ رعایت امانت در ترجمه متن عربی ، هیچ گونه تصرفی در آن صورت نگرفت ؛ اما به نظر مترجم ذکر این نکته حائز اهمیت است که دیدگاه محققین وپژوهندگان معاصراسلامی، مفاهیم فوق( درقید جاریه ماندن ماریه وتسری پیامبر با او) را بر نمی تابد ؛ زیرا در کارنامه عملی رسول خدا صلی الله علیه و سلم که پیام آور مهربانی برای جهانیان است ، امکان تبعیض و سلب آزادگی و گرفتار ساختن انسان ها در دام بردگی ، آن هم برای محارم گران قدرش به هیچ وجه وجود ندارد ؛ بلکه تاریخ نگاران از رفتار نیکوی پیامبر صلی الله علیه و سلم با بردگان و کنیزان را در کتاب های خود ثبت نموده اند ؛به عنوان نمونه به ماجرای زید ابن حارثه توجه فرمایید، می بینیم که او که ماندن در خدمت پیامبر را بر زندگی کردن با والدینش ترجیح می دهد و در خدمت آن حضرت می ماند، رفتار نیکوی پیامبر با او وهمچنین علاقه شدید طرفین به همدیگر باعث می شود که در میان مردم به زید بن محمد ـ صلی الله علیه و سلم ـ شهرت یابد .

بنا براین در مسئله ابقای تعدادی کنیز در خدمت پیامبر و همچنین در مقاربت پیامبر عظیم الشان با کنیزان، بدون عقد نکاح ؛ باید تجدید نظرشود و نظر پژوهندگان در این حوزه را در جامعه انتشار داد و بخشی از سیره غیر مستند بزرگان دین را به فراموشی باید سپرد.

خدا داناتر است

ترجمه : صلاح الدین یوسف زاده – بوکان

از طريق
صلاح الدین یوسف زاده
منبع
sozimihrab
نمایش بیشتر

صلاح الدین یوسف زاده

استان آذربایجان غربی - بوکان - دعوتگر دینی نویسنده و مترجم

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا