ماموستا سعد الله عثمانی فرزند سراج الدین در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۱۸ شمسی در روستای پیرگل بخش انزل ارومیه دیده به جهان گشود.
خانواده ماموستا،اندکی بعد از تولد به روستای گسیان محال مرگور ارومیه کوچ نمودند و ماموستا دوران کودکی را در آن روستا سپری کرد .
درسال ۱۳۲۵ به سفارش و ارشاد پدرمرحوم و همچنین با تلمذ در خدمت ایشان قرائت قرآن کریم را آغازو با ذکاوت بی نظیری که داشت در کم ترین زمان قرآن کریم را آموخته و ختم نمود.
در آن زمان مدارس ابتدائی و امکانات تحصیل بسیار اندک یا در بعضی از روستاها اصلا وجود نداشت و این قضیه باعث نشد که ماموستا از کسب تحصیلات مقدماتی بازبماند؛ بلکه سعی کرد با حضور در مسجد و حجره آن (که همیشه مساجد و حجره های محلی برای پرورش علما و اندیشمندان بزرگی در کردستان بوده وهست) در روستای گسیان به خدمت استاد مرحوم ماموستا ملا محمد قلیزاده امام جمعه وقت روستای گسیان برسند وتحصیلات را از اول تا پنجم ابتدائی در آنجا به اتمام برساند.
ناگفته نماند در آن زمان برای تقویت و فراگیری زبان فارسی پیشنهاد علما وماموستایان این بود تا دانش آموزان آن زمان گلستان سعدی را نیز به عنوان درس در خدمت اساتید بخوانند که ماموستا سعدالله نیز از این قاعده مستثنی نبود وبعد از اتمام دوره ابتدائی کتاب گلستان را نیز به اتمام رساند.
با توجه به استعدادی که از ماموستا دیده شد به سفارش والد گرامی اش ، این بار به طور رسمی برای کسب علوم دینی به حجره علوم دینی پاگذاشت و مانند همه روحانیون کردستان برای کسب علوم متداول دینی از صرف و نحو گرفته تا منطق،کلام، بلاغت، تفسیر، فقه و….این راه مشقت بار را آغاز نمود.
ماموستاهای آئینی در همان اوائل زندگی و شروع تحصیلات همیشه مانند یک سرباز هستند، از سویی در دوران نوجوانی دوری از خانواده برایشان بسیار طاقت فرساست از سوی دیگر طی کردن دوران تحصیل و فراهم کردن نیازهای شخصی، تحصیل، غذا، پوشاک و کوچ کردن از یک روستا به روستایی دیگر و دیگر مشکلات واقعا غیر قابل تصور است. البته ناگفته نماند باید در این زمینه قدردان ملت فهیم و مهمان دوست و دیندار کورد باشیم که تقریبا غالب نیازهای یک طلبه توسط مردم تهیه و تدارک دیده می شود واین از افتخارات این ملت است که علماء پرور بوده و در جهت خدمت به دین همیشه تامین کننده نیازهای علماء و ماموستایان آئینی بوده است.
بهر حال ماموستا سعدالله عثماني با تلاش های شبانه روز در مدت ۱۲ سال توانست علوم متداوله را در حجره های مختلف به اتمام برساند ودر آن ایام از حضور اساتید برجسته ای بهره برد تا درهنگام فارغ التحصیل،یک عالمی کامل و فقیهی بی نظیر پا به عرصه تدریس و خدمت به مردم بگذارد.
در این زمینه می توان از اساتید برجسته ایشان بدین شرح نام برد :
۱-استاد مرحوم ماموستا ملا محمد قلیزاده امام جمعه وجماعت روستای گسیان.
۲- استاد دانشمند و فقیه توانا حاج ماموستا ملا رشید برهانی حفظه الله امام جمعه وجماعت پیشین روستای کایر.
۳- استاد گرامی و عالیقدر مرحوم ماموستا ملا سید عبدالرحمن اطهری امام جمعه وجماعت روستای براسب مرگور و( موانا)
۴- استاد معظم و عالیقدر مرحوم ماموستا ملا قاضی خضری امام جمعه اشنویه
۵- استاد معظم وعالی مقام مرحوم ماموستا ملا محمد بارزانی امام جمعه و جماعت روستای گسیان مرگور.
۶- استاد گرامی و عالیقدر مرحوم ماموستا ملا محمد حفید ولزی امام جمعه و جماعت دیزج مرگور.
و نهایتا ماموستا سعدالله عثمانی در سال ۱۳۳۸ در حضور ماموستا حفید ولزی فارغ التحصيل و اجازه افتاء و تدریس را گرفت و بدون وقفه جهت تدریس و آغاز خدمت به مردم به عنوان امام جمعه و جماعت روستای کایر در آن روستا مستقر و با استقبال بی نظیر مردم خون گرم روستا و طلبه ها روبرو گشت.
یکی از زیبایی های زندگی این استاد فاضل این است که او داراي۱۷فرزند می باشد(یازده دختر و۶ پسر) که همگی اهل علم و مطالعه و بیشترشان دارای تحصیلات عالیه نیز می باشند؛ شش پسر ماموستا عبارتند از کامران، مسعود،احسان ،محمد ،علی( آصف) و کریم که فرزند ارشدشان، کامران کارمند اداره آموزش و پروش می باشد. ماموستا احسان دانش آموخته علوم دینی است. علی دارای مدرک کارشناسی ارشد می باشد و بقیه همگی دارای دیپلم هستند.
در سال ۱۳۳۸ ماموستا به اتهام مبارزه با رژیم ستم شاهی از سوی ساواک بازداشت و همراه ۱۲۰ نفر از فعالین کرد مخالف رژیم وقت در سراسر کشور در زندان قزل قلعه و قصر قاجار تهران سه سال متحمل زندان شد.
ماموستا بعد از سه سال تحمل حبس، آزاد و در سال ۱۳۴۲ به روستای تولی در منطقه ترگور کوچ نمود و به خدمت مردم وتربیت و تدریس طلاب علوم دینی پرداختند.
در سال ۱۳۴۶ به عنوان امام جمعه روستای انبی انتخاب شد و به آن روستا عزیمت نمودند ودر همانجا نیز به خدمت مردم و تدریس ادامه دادند و تا سال ۱۳۶۱ آخرین محل خدمتی که تا بحال نیز ماموستا در آن سکنی گزیده ومشغول به تربیت ده ها تن ازعلمای فعلی منطقه شدند، روستای الواج ارومیه و امامت جمعه مسجد بدیع الزمان الواج از حومه ارومیه می باشد.
آنچه بیشتر از هرچیزی ماموستا را امیدوار وعلاقمند به ادامه راه وتحمل مشکلات و سختی های دعوتگری نمود نخست کسب رضای الهی و دوم قضیه تدریس وتربیت طلاب علوم دینی بود.
توانائی های علمی که ایشان درهمان بدو خدمت داشتند موجب شد که به عنوان یک ماموستای آئینی، مدرسی توانا، درعالی ترین سطحِ تدریس نمودارشود و این باعث شد تا ماموستا همگام با رفیق دیرینه خود استاد مرحوم ماموستای دانشمند ماموستا عبدالقادر بیضاوی پس از اندکی از گذر زمان جایگاه اساتید بزرگ را پر کنند و نیازهای علمی طلاب علوم دینی را در سطح عالی بر آورده نماید و تقریباً دو استاد در شهرستان ارومیه به عنوان دوتا مرجع همگام، البته بسیار هم صمیمی و رفیق همیشگی مطرح شوند.
ناگفته نماند علاوه بر استاد مرحوم بیضاوی از اساتید بسیار نزدیک به ماموستا سعد الله عثمانی را می توان به ماموستای اهل علم و دانش و یار همیشگی ایشان ماموستا عثمان تابان امام جمعه و جماعت شیبان نیز اشاره نمود .
لازم به ذکراست که ماموستا سعدالله علمای بزرگواری را به جامعه تحویل داده در این زمینه به ذکر چند تن از شاگردان برجسته ایشان بسنده می کنم که بدین شرح می باشند:
????۱-استاد معظم و بزرگوار ماموستا ملا محمد نخشی پور امام جمعه و جماعت مسجد محمد رسول الله کشتارگاه حفظه الله
????۲- استاد فاضل ماموستا سید فاخر گیلانی حفظه الله
????۳- استاد بزرگوار ماموستای مرحوم ملا سید محمدامین حسینی امام جمعه و جماعت روستای گوجار رحمه الله
????۴- استاد ارجمند ماموستا ملا خدیر عبداللهیان امام جمعه و جماعت فعلی مسجد محمد رسول الله ص طرزیلوی ارومیه.
????۵- استاد بزرگوار ماموستا ملا محمد امامی وند امام جمعه روستای ولنده سفلی ارومیه.
????۶- استاد گرانقدر ماموستا ملا محمد حسن پور امام جمعه فعلی روستای باوان صومای.
????۷- استاد ارجمند ماموستا ملا سعید بابا صفری امام جمعه مسجد نور آبیاری ارومیه.
????۸-استادگرانقدر ماموستا ملاسید عبدالسلام اطهری مدرس مدرسه علوم دینی اسلام آباد ارومیه.
????۹- استاد گرامی ماموستا ملا فاخر صالحی امام جمعه نازلوی ارومیه
�۱۰- استاد گرامی ماموستا ملا خلیل اصغرپور امام جمعه و جماعت روستای سنجی ارومیه.
????۱۱ – استاد ارجمند ماموستا ملا صدیق عبدالله زاده امام جمعه روستای صوفیان صومای.
????۱۲- استاد گرامی ماموستا ملا عزالدین ابراهیمی امام جمعه روستای قولنجی بخش انزل ارومیه.
????۱۳- استاد گرامی ماموستا ملا صادق قنبری امام جمعه محمود آباد.
علاوه بر ده ها تن دیگر از علمای برجسته در سراسر استان و منطقه .
استادعالی مقام،ماموستا سعدالله عثمانی، در اغلب علوم متداوله ای که در حوزه های علوم دینی و حجره های کردستان مرسوم می باشند دارای علاقه و تخصص هستند و بویژه در صرف و نحو ( ادبیات عرب) بلاغت ، تفسیر ،منطق ، کلام ، تاریخ و علی الخصوص فقه کم نظیرند.
ایشان ضمن آشنایی با فقه شافعی در دیگر آرای فقهی چهار مذهب هم کاملا آگاه به مسائل فقهی می باشند
با اینکه ماموستا کهولت سن دارند اما هنوز که هنوز هست در زمینه ی مطالعه، هرگز لحظه ای را بدون کتاب در خانه نمی نشینند، علی الخصوص که علاقه ی وافری به تفسیر قران و سیره نبوی علیه الصلاة والسلام دارند که می توان علاقمندی ایشان به تفاسیری چون تفسیر بیضاوی ، روح المعانی و المراغی را ذکر نمود.
از ویژگی های برجسته ی استاد می توان به اهل ورع، تقوا، اخلاص، خوش اخلاقی که از تبسم و گشاده رویی همیشگی ایشان نمایان است اشاره نمود.
اهمیت دادن و احترام و وابستگی به طلبه های خود، اتحاد و همبستگی میان اقوام و مذاهب،(استمرار سمت امامت جمعه به مدت مدید، در یکی از مساجد بزرگ داخل شهر، خود، بیانگراین ادعاست) از دیگرصفات بارز ماموستا می باشد.
یکی دیگر از ویژگی های استاد بزرگوار اجتماعی بودن، دگرپذیری و رواداری ایشان است که می توان عملا آن را در تعیین ملا جاسم پدرود به عنوان جانشین خود مشاهده کرد.
در اینکه عمر بیشتر علمای بزرگوار ما در راستای حل و فصل مشکلات اجتماعی صرف می شود، حقیقتی غیر قابل انکار هست
اما می توان گفت ماموستا سعدالله در این بخش در راس حضور دارند وهمیشه با درایت و نفوذی که دارند در حل و فصل معضلات و مشکلات جامعه پیش قدم و حلال مشکل می باشد.
در آخر هدف از نوشتن این چند سطر نوعی ادای دین به پاس زحمات دیرینه استاد است تا حداقل جامعه علما و اندیشمند پرور ما با خدمات سالیان و مدید این اساتید آشنا گردد.
ازخداوند منان طول عمر با عزت برای این استاد بزرگوار خواهانم و امثال آن را در بین ما روز به روز افزون گرداند.
️با سپاس: فهیم بهنام منبع : شخص ماموستا
