نامه ای به  قاضی

جناب آقای قاضی : سلام و درود خدا برتو باد . سلامتی و تندرستی را برای جنابعالی از خداوند متعال خواستارم و امید وارم که خداوند قلب وبینشت  را به نور قرآن و سنت منور گرداند و تورا  هرجا که  باشی مایه ی خیر و رحمت گر داند .
جناب اقای قاضی : بی شک شما در فرهنگ غنی اسلامی بسیاری از نامه های خلفاء و فرماندهان را خوانده ای ، که آنان در نامه های  خود قاضیان را بر آنچه که برایشان مفید بوده سفارش نموده اند. اگر اجازه بفرمایید قسمتی از متن نامه زیبا و جالب خلیفه ی دوم عمر فاروق را خطاب به ابو موسی اشعری ( خدا از هردو خشنود باد) را برایت بیان کنم .هنگامی که وی را برای سمت قضاوت در شهر کوفه انتخاب نمود. خطاب به ایشان چنین نوشت :از بنده خدا عمر أمیر مؤمنان به عبد الله بن قیس : بدان که

*قضاوت و داد گری وظیفه ایست حساس و مهم

*وقتی به تو پیشنهاد رشوه داده شد به طرف تفهیم کن که این کار جایز نیست.

* هرگاه حکمی برای تو روشن گشت آن را عملی و اجرا کن ؛ چرا که بر زبان جاری کردن حق بدون عمل کردن به آن ، هیچ نفعی را در بر ندارد .

*در بین مردم به صورت تساوی و یکسان ، در نشستن و نگاه کردن و در قضاوت کردن رفتار کن؛تا مبادا انسان با نفوذی تو را به ظلم وادار نماید وانسان ناتوانی ازعدالت تو مأیوس و ناامید گردد. ( ارائه ی دلیل  برکسی است که إدعای چیزی را می کند و سوگند یاد کردن بر کسی است که آن را انکار می کند ) .

*تصالح و صلح بر قرارکردن در بین دو طرف متنازع جایزاست مگر صلحی که  حرامی را  حلال و یا حلالی را حرام کند .

*اگر چنانچه رأی باطل و بی اساسی را دیروز برای موضوعی صادر کرده اید و بعداً باطل بودن آن برایت روشن شد بلا فاصله آن را اعلام کن و هرگز نباید آن اشتباه مانع شود که به حق بر گردی، وبراساس حق حکم کنی ؛ زیرا حق قدیمی است و هیچ چیز آن را باطل نمی گرداند.
*بازگشت به حق بهتر است از ادامه دادن باطل و ناروا، وکسی را که ادعای حقّی را می کند که الان نمی تواند آن را اثبات کند یا شاهدی بیاورد برای او زمانی تعیین کن تا بتواند آن را اثبات نماید . اگر آ ن را به اثبات رساند، حقش را اداء نموده ای و اگر نتوانست آن را به اثبات برساند می توانی به ضرر او حکم کنی.
*همانا خداوند أسرار بندگانش را می داند وبعضی از حدود و مجازات ها را بر آنان پوشیده نگه می دارد مگر در صورتی که آن جرم به وسیله ارائه سند و مدرک یا سوگند یاد کردن به اثبات برسد .

* پرهیز کن از خشم و عصبانیت وتنفّر واذیت کردن مخالفان ؛ زیرا قضاوت به حق چیزی است که پاداش الهی را به دنبال دارد وانسان را خوش نام می گرداند .

* کسی که در بیان حق نیتش خالص باشد ولواینکه علیه خودش باشد خداوند را  برای او کفا یت  می کند که در بین او و مردم حکم نماید . *اگر کسی خود را به چیزی بیاراید که در وی وجود ندارد خداوند او را دوست نمی دارد چون خدا چیزی راکه خالص وپاک نباشد از بندگانش
قبول نمی کند .
جناب اقای قاضی : باکمال تشکر ومحبت قلبی این نامه حضرت عُمَر(رض) را که حامل پندها وحکمت هاست برایت می فرستم وآرزویم این است که آثار مثبت آن را در رفتار وعملت ببینم خداوند تو را در تمام امور خیر موفق گرداند .

ترجمه : خلیل پارسا – مهاباد