با دروغگویی کودکانمان چگونه برخورد کنیم و چه واکنشی نشان دهیم؟
در کنفرانسی باحضور متخصصان و اولیاء راه حل هایی جهت ریشه کن کردن دروغ گفتن کودکان مطرح شد که تنها به پانزده راه حل عملی وجالب اشاره خواهیم کرد،این راه حل های عملی تمرین های فکری هستند که زمینه ترک این عادت زشت را فراهم آورده وکودک را از دام این پدیده شوم اخلاقی می رهاند،خلاصه این راه حل ها از قرار زیرند:
1-درصورت دروغ گفتن کودک ازخریدن اشیاء ولوازم خوب برایش خوداری کنیم ونخریدن را به دروغش ربط دهیم ودر ضمن خرید اشیاء ولباس را مشروط به ترک دروغ کودک قرار دهیم.
2-به کودک بیاموزیم هرگاه دروغی گفت مبلغی ازپسندازش را به عنوان صدقه دروغی که بر زبان رانده به فقرا ونیازمندان ببخشد ویا قلکی برایش قرار دهیم تا درصورت دروغ گفتن مقداری پول درقالب صدقه دروغش بدان بیاندازد،تا بدینوسیله به او بیاموزیم که هرگاه درطول زندگی گناهی ویا خطایی انجام داد درمقابل حتما باید کار خوبی انجام دهد ویا صدقه وجریمه ای بپردازد.
3-تعدادی عکس شخصی ازکودکمان ویا خانواه داشته باشیم وهرگاه دروغی از او دیدیم عکسش را بصورت سر به زیروبالا به پایین دراتاقش نصب کنیم ،هرچند این عمل به شوخی شبیه است ولی میتواند درصورت دیدن عکسش بدین شکل باعث یاداوری عمل زشتش بشود ونهایتا دروغ را ترک کند.
4-درصورت دروغ گفتن کودک دستش ویا یکی از ناخن هایش را رنگ کنیم تا با دیدن این رنگ وعلامت متوجه عمل زشت خود بشود،یا در صورت ادامه دروغ ،به مزاح اورا به رنگ کردن زبانش با رنگ آبی تهدید بکنیم.
5-یکی ازحضاردرکنفرانس گفت که مادرم در دوران کودکی ام ،هنگام دروغ گفتن من ،فلفل به دهانم می ریخت واین برخورد مادرم موجب شد که هرگزدروغ نگویم،یکی دیگر ازحضاراضافه کرد که من از زردچوبه خیلی بدم می آمد وهنگام دروغ گفتن من ،مادرم مرا تهدید به ریختن زردچوبه در دهانم میکرد،این عمل مادر، مرا به راستگو بودن ودوری ازدروغ ،تشویق کرد،لذا ما نیزاین ابتکارات را به مادران جهت ترک دروغ فرزندانشان توصیه میکنیم.
6-ششمین راه حل ترک این عمل زشت ،این است که لباسی با رنگ مشخص ازرنگ زرد ویا قرمزبرای کودک تعیین کرده که در صورت دروغ گفتن ،همان لباس معین را به تنش بکنیم،ترجیحا اگرلباس خشن باشد بهتراست تا هنگام به تن داشتن احساس راحتی نکند وهمیشه سرانجام عمل زشتش را به یاد داشته باشد.
7-هرگاه دروغی بر زبان راند مقداری از موی سرش را قیچی کنیم،تا اینگونه ازتراشیده شدن سرش ترس داشته وهرگزدروغی نگوید.
8-ظرفهای رنگی مشخصی قرار دهیم ،هر گاه کودک دروغ گفت به نشانه دروغ گفتن اوظرف دروغ را بالا ببریم واگراز دروغش عذرخواهی واعلام تاسف کرد ظرف مخصوصی که نشانه ترک دروغ است را بالا برده وندامت اورا اعلام بداریم،بدین شیوه اورا وادار به ترک دروغگویی خواهیم کرد.
9-آژیر یا سوت آزاردهنده ای تهیه وهرگاه ازکودک دروغی شنیدیم به علامت نارضایتی واعلام انزجارآژیر یا سوت را به صدا درآوریم ،با این کار موجب هوشیاری وشاهد ترک دروغ گفتن او خواهیم بود.
10-جعبه ای شیرینی وکاکائوو خوردنی مورد علاقه کودکمان را برایش تهیه کنیم هرگاه راستگو بود ازین خوردنیها به او بدهیم تا با این روش اورا با صدق وراستگویی آشتی بدهیم واورا ازمضرات دروغ ایمن سازیم.
11-راه حل یازدهم این است که لوحی دراتاق کودک قرار دهیم وبه عنوان امتیاز،ستاره هایی به کودک وروی لوح قرار دهیم،هرگاه دروغی بر زبان راند یک ستاره وامتیاز، ازش بگیریم ،بدینگونه برای حفظ ستاره ها سعی می کند دروغ نگوید.
12-هرگاه کودک دروغ گفت به عنوان جریمه اورا وادار به دویدن ویا مثلا بیست بار پرش بکنید ویا به اوبگویید که به مدت پنج دقیقه رو به دیوار بایستد، تا بفهمد کارش درست نیست ومستحق تنبیه میباشد.
13-یکی از حضار به عنوان راه حلی برای ترک دروغ گفتن کودک پیشنهاد کرد،هنگام دروغ گفتن کودک اورا در معرض استشمام بوی بدی قرار دهید تا دریابد که کلامش نیزهمینگونه بد بوست،این شیوه نیزمورد قبول کارشناسان واقع شد وآنرا گزینه موثری جهت ترک دروغ کودک دانستند.
14-برای هر دروغ کودکمان نیم مترریسمان قرار دهیم با هردروغی نیم متر بدان بیافزاییم وبه ریسمان قبلی گره بزنیم تا دریابد که طول واندازه دروغهایش به چه اندازه است ودروغ را ترک کند.
15-هرگاه کودکمان دروغی گفت باید اورا وادار کنیم که ربع یا نیم ساعت به خاطر یک دروغ ساکت بماند وحق سخن گفتن نداشته باشد.
این پانزده مورد بصورت کارگاه خانوادگی درکنفرانس مذکور،برای مقابله با دروغ گفتن کودکانمان ،پیشنهاد شد وکارشناسان ،ترس را عامل اصلی دروغ کودکان نام بردندومتذکر شدند اگرراه علاج ترک دروغ از سوی والدین اعمال نشود وادامه یابد کودک به دو رفتارفریب ودزدی نیز روی می آورد،وضروری است قبل از آنکه شروع به درمان وکودک را متهم به دروغگویی بکنیم دریابیم که آیا دروغ می گوید یا نخیر، اگردروغ تخیلی بگوید واوصافی غیر واقعی به خود نسبت دهد این دروغ محسوب نمی شود چه بسا می خواهد شخصیت خود را بزرگ نشان داده ویا خود را در موقع قدرت بنشاند،یا بر رفیق مدرسه ای دروغی میبندد در این صورت خصومتی را بیان کرده واز خود دفاع میکند،چون تا چنین نکند والدین کلامش را تصدیق نمیکنند، ویا در مواردی کودک به تقلید ازوالدین دروغ میگوید چون از آنان دروغهایی شنیده وتکرار میکند.
پس باید بین دروغ گذرا وموقتی تا دروغ مرضی ومستمر را فرق بنهیم،از دروغ موقتی وگذرا چشم پوشی کرده به جز توجیه مختصروساده بدان توجهی نکنیم ولی دروغ دائم ومرضی کودک را دست کم نگیریم،چون همین دروغ است که شخصیت کودک را به دروغگو مبدل می کند،پس باید درقالب گفتگوبا کودکمان زمینه ترک دروغ را به اوبیاموزیم،وصادق وکاذب را به اوبشناسانیم ومنافع صدق وراستی ومضرات دروغ را برایش تشریح کنیم، بدانیم که مهمترین گام علاج این صفت زشت ،دوری کردن از خشونت با فرزندانمان می باشد،ویاد بگیریم که بدون استهزاء وضرب وشتم میتوانیم آنانرا معالجه وتوجیه کنیم ،وبهترین راه علاج ،دوری ازخشونت وبهره جستن از راه حلهای پانزده گانه فوق می باشد.
به کودکانمان بیاموزیم که دروغ گفتن ممنوع است واجازه ای بدان داده نشده مگر درسه موقعیت ضروری که اولین موقع درهنگام جنگ با دشمن می باشد و یکی از فنون جنگ محسوب می شود،دومین موقع دروغ گفتن بین دو نفر که با هم خصومت دارند،جهت اصلاح بین آنها میباشد،سومین موقع وقتی است که بخواهیم زوجین را با هم آشتی بدهیم،می باشد.
به کودکانمان بیاموزیم که دروغ ،سیاه وسفید ندارد ودروغ همان صفت زشتی است که خداوند صاحبش را دوست ندارد ونمی توان روزی از سال را بدان اختصاص داد که درآن همه بتوانند دروغ بگویند بلکه دروغ رفتارزشت وبدی است که معیار شناخت هر انسانی می باشد، انسان پاک کسی است که درجایی که دروغ اورا نجات می دهد دروغ نمی گوید بلکه صادق است.
وبه سخن لقمان حکیم گوش فرا دهیم که به پسرش گفت:فرزندم ازدروغ برحذر باش که همانند گوشت گنجشک وسوسه برانگیز است وهرکه آنرا بخورد باز میخواهد ادامه دهد وبرآن صبر نمی کند.
بروالدین لازم است که در مواجهه با دروغ فرزندشان با حکمت وآگاهی اورا توجیه وفرزندشان را ازابداع محروم نکنند وتخیلاتش را محدود نسازند بلکه آنانرا شجاعت ببخشند وافکارشان را بارورساخته واز دروغ ،آنها را برحذر بدارند.
دکترجاسم المطوع ترجمه:محمودخالدی زاده
