چرا بچه هایمان دروغ می گویند؟؟!!

دروغگویی بچه ها و راههای علاج

بیشتر اوقات کودکان دروغ می گویند،اگر ظرفی را می شکند یا چیز با ارزشی را خراب می کند جای تعجب نیست که منکر خرابکاری اش باشد، بلکه این جای تعجب است که والدینش بخاطر دروغ بچه شان بیش از حد ناراحت شوند و بخواهند با دشنام دادن و بد و بیراه و ناسزا گفتن دروغگویی راریشه کن کنند.

عجیب تر اینکه سخت گیری نتیجه اش عکس قضیه خواهد بود، چون کودکان یاد می گیرند چطور حقایق را بپوشانند و یا منحرف کنند .

دروغ نوعی بی امانتی در وصف و نقل راستی ها ویا به معنی عدم مطابقت با واقعیت است که دروغ امری معمولی است،ولی اگر به نیت گمراه کردن دیگران باشد بسی بزرگتر و غیر معمولی خواهد بود.

 محققان تشخیص داده اند که بین دزدی وکلاهبرداری رابطه محکمی برقرار است

عوامل و انواع دزدی :

تعدادی از محققان دروغ را به یکی یا دو عامل ارجاع داده اند،بعضی آن را به محیط اجتماعی نسبت داده اند به این ترتیب که کودک خود شاهد انواع دورغ در جامعه است که به والدینش اجازه می دهد تا در صورت منفعت شخصی دروغ بگویند

-به نظر فیریل 71% از دروغها به خاطر ترس است .

“دوبرا” تلاش کرده تا ثابت کند که بین دروغ و سرشت فرد رابطه برقرار است و می گوید : کودکان خجالتی و گوشه گیر بیشتر دروغشان انکاری ( پنهانکاری،مبهم ) است ولی افراد اجتماعی تر دروغ هایشان ایجابی (مبالغه آمیزوساختگی) است

-بعضی دیگر دروغ را به دو خصلت و توانایی فطری بشر برمی گردانند ، خیال پردازی و چرب زبانی

؛ اما در واقع دروغ ها متفاوت وعلل آنها هنیز به همین صورت متنوع اند .

انواع دروغ:

1 – دروغ بازی یا خیالبافی، کودک به عنوان نوعی بازی به آن می نگرد و کودکی که دارا ی زبان سلس و روان و قدرت خیال پردازی باشد داستانهایی را از خود تعریف می کند و ادعا می کند که حقیقی هستند .

گذشت زمان برای معالجه این جور دروغ ها کافی است و دراین حالت چه بهتر که داستان به داستان و یکی یکی از خیال بافی ها را با کودک در میان گذاشت وبا تبادل نظر کودک را قانع کنیم که مخالف واقعیت بوده و اگر درست آنها را توجیه کنیم چه بسا که نبوغش در آینده برای داستان سرایی و .. شکوفا گردد.

2-دروغ التباسی،کودک حقیقت را از خیال تشخیص نمی دهد مثلا درخواب دیده که بستنی فروش سر کوچه ، فلان کار را کرده سپس به طور تفصیل حکایت می کند تا جایی که گمان می کند که آنچه دیده خواب نبوده بلکه حقیقت داشته است.

 این نوع از دروغ هم به مرور زمان با بزکتر شدن کودک از بین می رود .

به این دو نوع دروغ ، دروغ بریء گفته اند.

3-دروغ ادعایی (پوچ) ، برای نمونه در میان همسالان ادعا می کند که اسباب بازی های قشنگ و گوناگونی دارد و یا بحث از قدرت و نفوذ پدرش پیش می کشد و به نوعی به آن افتخار می کند ویا برای جلب توجه دیگران و خودی نشان دادن از تجاربش می گوید .

 این نوع دروغ ها ممکن است برگرفته ار احساس( ناخوشایند ) کودک از اطرافیانش باشد چون نخواسته اند که زیاد نمود پیداکند و بیش از حد سرکوب شده .

 دراین باره باید خیلی سریع به دنبال چاره باشیم و به کودک بفهمانیم کمتر از دیگران نیست و از برخی جهات بهتر هم هست .

4-دروغ خودخواهانه (منفعتی) . چون به منفعتی شخصی می رسد دروغ می گوید، برای مثال کودکی پیش پدر مقداری پول می خواهد و می گوید مامانم گفته برو تو مغازه وسایل برایم بیار ولی در واقع خودش می خواهد چیزی بخرد . به اینصورت دچار بیماری دروغ می گردد تا به نفعی برسد .

سبب این نوع دروغ هم ممکن است عدم اعتماد به اطرافیانش باشد و احساس کند آنچه که می خواهد را برایش نمی خرند و یا ( در صورت درخواست ) تنبیه می شود .

5-دروغ انتقام جویانه

در مدارس بسیار اتفاق می افتد که کودکی به دروغ ، دیگرق را متهم می کند تا جریمه شود و مورد اساءه قرار گیرد، این نوع بیشتر در میان دختران نوجوان اتفاق می افتد .

خاستگاه این حالت احساس غیرت، عدم مساوات در تعامل ورفتار ویا عواملی است در ضمیر ناخودآگاه کودک و نوجوان است.

وظیفه والدین ومعلمان در مدرسه به مانند دیگر مسایل روشن کردن حقایق است .

6-دروغ تدافعی (وقایی)

بیشترین حالت دروغ در مدارس بخصوص دوران ابتدایی است،کودکان از ترس عقوبت و تنبیه دروغ می‌گویند،چون برخورد ما هنگام دیدن بعضی ازاشتباهاتشان نامعقول و غیر منطقی است .

بعضی وقت ها هم برای کسب امتیاز خاصی است و نزد بزرگترها بخاطر حمایت از برادر یا دوستش دروغ می بافد تا آنها از تنبیه رها شوند.

این نوع از دروغ پردازی ها بیشتر در مدارس راهنمایی ودبیرستان پیش می آید .

7-دروغ تقلیدی

دراین نوع دروغ ، حالت دروغ گویی به تقلید از بزرگترها است چون در مواقع مختلف از والدین خود مشاهده کرده، گمان می کند دروغ کار درستی است..

8-دروغ عناد وسرپیچی

برخی بچه ها بخاطر شادی و سرور ناشی از در رفتن از زیر بار قدرت و سلطه والدین سخت گیر دروغ می گویند، مثلا مادری سخت گیر پسرش را بخاطر شب ادراری از آشامیدن قبل از خواب منع می کند ،  پسرش فقط بخاطر اینکه مقداری آب را بنوشد که خیلی هم برایش لذتبخش است،مادرش را غافلگیر کرده و به بهانه شستن دست و صورت حتما مقداری می نوشد .

9-دروغ مزمن

اگر به وقت مناسب از دروغ گویی ها جلوگیری نشود و والدین چاره ای نیاندیشند منجر به بیماری خواهد شد و طبق اراده و خواست درونی اش دروغ می گوید و ترک آن بسیار سخت خواهدشد

@نقش معلم و مدرسه در حل این مشکل

باید در نظر داشت که تنها دروغ نیست که کودکان به آن گرفتار می شوند بلکه همراه آن دزدی،ترس، حساسیت بیش از حد و …وجود دارد که اهمیت این وضع را دوچندان می کند.

در زیر بعضی از قواعد عمومی علاج این درد را آورده ایم :

1-مربی باید انگیزه و سبب دروغ و نوع آن را دریابد و دنبال معالجه گردد به جای تنبیه بدنی، تمسخر و عیب گویی،  علت ها را بررسی کند .

2-محیطی آرام و پر از صمیمیت و صفا را باید در منزل و مدرسه فراهم کرد و بدون فریب کودک، حقایق را در مستوا و حد فهم کودک بیان کند و مواظب وعده هایش باشد و به اندازه توانایی خود قول دهد .

3 – مربی باید کودک را دورکند از مکان هایی که او را به دروغ پردازی تشویق و ترغیب می کند .

4 – مربی نباید به دروغگو فرصت دهد تا از دروغش در رود و فرار کند چون باعث تشویق و تشجیع او برای دروغگویی برای دفعات بعدی خواهد شد، و معلم با دلایل محکم و قوی باید با کودک روبرو شود و با شک ودودلی هیچکس را متهم نکند و اظطراب و استرس کودک را دلیل جرم او نداند .

5 – مربی نباید کودک را در موقعیتی سخت قرار دهد طوریکه نتواند در آن وضعیت راستش را بگوید و حق ندارد که وادار ش کند تا در حضور همسالان خود اعتراف به گناهش کند .

6 – درست نیست که بعد از کشف دروغ سرزنش و تنبیه را به خود کودک واگذار کند، چون این کار صداقت و راستی را پیش کودک کم اهمیت می کند .

7 – مربی می تواند به جای تنبیه و قساوت، محبت ورزد و با او تفاهم داشته باشد و تنبیه نا مناسب را ترک کند ، که باعث دلخوری کودک و احساس ناامنی او می شود .

مربی باید بداند هیچ چیزی کودک را به اندازه دوستی و محبت شاد و خوشحال نمی کند .

8 – صدق و راستی از دو نیرو کمک می گیرد،

 درک (فهم) صحیح و دقت در سخن گفتن، پس یادگیری و تمرین کودک در این دو مورد کار بسیار مفیدی خواهد بود و می تواند با استفاده از مشاهدات خود در اردو ها و سفر ها به آن هدف دست یابد .

9 – مربیان باید فضای مدرسه را از عوامل تشجیع و تسهیل دروغ پاک کنند،

عواملی مانند :

 الف ) تندی، سخت گیر ی و تنبیه بیش از حد ، چون کودک از ترس موقعیتی که در آن قرار گرفته مجبور به دروغ گویی می شود .

ب) تکلیف شب اگر زیاد و طاقت فرسا باشد موجب دروغ گویی کودک می شود .

ج ) تکلیفات و وظایف واگذار شده بیش از طاقت و تحمل کودک باشد .

د) نمایش ندادن کار دانش آموز در پانل عرضه کار مدرسه، چون این کار باعث کم کاری و تنبلی و دروغ گویی او خواهد شد .

ترجمه :ابوبکر مامشی

 منبع: روزنامه الشعب