هدف از خواندن نماز چیست؟
نویسنده: دکتر احمد ریسونی
خداوند متعال در مورد گرفتن زكات می‌فرمایند:
(خُذۡ مِنۡ أَمۡوَ ٰلِهِمۡ صَدَقَةࣰ تُطَهِّرُهُمۡ وَتُزَكِّیهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَیۡهِمۡۖ إِنَّ صَلَوٰتَكَ سَكَنࣱ لَّهُمۡۗ وَٱللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ) [سوره التوبة 103]
از اموال آنها صدقه (و زکات) بگیر تا بوسیله ی آن آنها را پاک سازی و تزکیه شان کنی و برای شان دعا کن ، یقیناً دعای تو مایه ی آرامش برای آنهاست و خداوند شنوای داناست.
در این آیه خداوند علت‌های پرداخت زکات را بیان فرموده است ؛ اما نه آن علت‌های اقتصادی و تامین مالی که معمولا مدنظر می باشد ؛ اگر چه این علت‌ها هم نقصود شارع بوده و به عنوان اهداف دادن زکات مطرح هستند..
خداوند جل جلاله در ایه فوق – به جز مقاصد مدنظر در زکات – دلیل دیگری را برای پرداخت زکات بیان می‌فرماید دلیلی که اکثر مردم از آن غافلند و آن هم دلیلی معنوی و تربیتی است ؛ چنانچه فرمودند: (خذ من اموالهم صدقه تطهرهم و ترکیهم)از اموال آنها صدقه (و زکات) بگیر تا بوسیله ی آن آنها را پاک سازی و تزکیه شان کنی و برای شان دعا کن ، یقیناً دعای تو مایه ی آرامش برای آنهاست
در این آیه خداوند نفرموده است که زکات را برای ثروتمند کردن فقرا و رفع نیاز آنها از ثروتمندان بگیرید؛ بلکه خداوند دریافت زکات را برای دست یافتن به چیزی که اکثر مردم از آن غافل و يا آن را درک نمی‌کنند که همان تزکیه و پاک نمودن درون انسان است، تشریع فرموده است ..
به همین خاطر است که خداوند در باره نماز هم در آیه ۴۵ سوره عنکبوت می‌فرمایند:
(ٱتۡلُ مَاۤ أُوحِیَ إِلَیۡكَ مِنَ ٱلۡكِتَـٰبِ وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَۖ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ تَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَاۤءِ وَٱلۡمُنكَرِۗ وَلَذِكۡرُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُۗ وَٱللَّهُ یَعۡلَمُ مَا تَصۡنَعُونَ)
(ای پیامبر!) آنچه را از (این) کتاب بر تو وحی شده است تلاوت کن و نماز را بر پا دار، یقیناً نماز (انسان را) از زشتی ها و منکر باز می دارد و البته یاد خدا بزرگتر است و خداوند آنچه را انجام می دهید؛ می‌داند.
پس نماز هم مانند زکات، اهداف و مقاصدِ اجتماعیِ ظاهری دارد که بازدارنده انسان از فساد و فحشا و منکرات و همچنين باعث نظم و انضباط در زندگی و قوی تر کردن پیوند اجتماعی بین انسانها است ؛ اما در عین حال خداوند می‌فرمایند: (ولذكر الله اكبر) یعنی یاد خداوند بزرگ تر از آن چیزی است که در بیرون از نماز و تاثیرات اجتماعی آن بدست می‌آید ؛ زیرا اگر انسان یاد خدا را به صورت واقعی در دل داشته باشد بر اعمال و کردار او نیز تاثیر می‌گذارد و هدف از آن بدست می‌آید.
ترجمه: سلیمان رسولیور
