مقدمه : زکات فطر بر هر زن و مرد مسلمان ، بزرگ و کوچک ، دارا باشد یا اینکه فقط بیش از خوراک شب و روز عیدش را داشته باشد ، واجب و فرض می باشد و باید پرداخت گردد.
گرچه مسلمانان همیشه بر پرداخت آن حریص بوده اند اما ناآگاهانه دچار اشتباهاتی در این زمینه شده اند که ما در اینجا می خواهیم برخی از این تصورات رایج ؛ ولی نادرست را بیان نماییم تا گامی در اصلاح آن برداشته باشیم.
۱- به تاخیر انداختن پرداخت زکات فطر تا بعد از زمان مقرر و تعیین شده آن . مثلا فردی تا بعد از ادای نماز عید آن را نمی پردازد در حالی که زمان مقرر پرداخت زکات فطر قبل از ادای نماز عید است.
ابن عباس می گوید : » فرض رسول الله زکاه الفطر طهره للصائم من اللغو و الرفث و طعمه للمساکین من اداها قبل الصلاه فهی زکاه مقبوله و من اداها بعد الصلاه فهی صدقه من الصدقات « رسول خدا زکات فطر را واجب نمود تا بوسیله آن روزه دار از سخنان یاوه و بیهوده و خرابکاری پاک گردد و طعامی هم برای فقیران باشد. هر کس قبل از ادای نماز آن را پرداخت کرد براستی که زکاتش مقبول است و آنکس که بعد از نماز آن را بدهد صدقه ای از صدقات را داده است نه زکات فطر.
۲- گمان کسانی مبنی بر اینکه نوزاد متولد شده قبل از غروب خورشید درشب عید مشمول زکات فطر نمی شود . این تصور نادرست است در واقع فقط نوازدی که بعد از غروب خورشید به دنیا می آید پرداخت زکات فطرش واجب نیست؛ نه ان نوزادی که قبل از غروب متولد می شود . گرچه برخی از بزرگان دین جهت مراعات مصالح فقرا پرداخت زکات فطر جنین در شکم مادر را هم سفارش کرده اند.
۳- مجبور نمودن مردم به پرداخت زکات فطر بیش از حد مقرر . مقدار تعیین شده برای زکات فطر یک صاع نبوی معادل ۲۴۰۰ گرم قوت غالب هر منطقه ، در ازای هر نفر می باشد ، البته این وزن برای قوتی است که مرغوب باشد و دارای آشغال یا مواد هرز نباشد در غیر اینصورت می توان مقدارش را افزایش داد؛ ولی چنانچه شخصی به خواسته خود بیش از مقدار مقرر را بپردازد مانعی در آن نیست .
۴- تصور برخی بر اینکه اگر به دلایل قابل قبول و عذر موجهی نتوانستند زکاتشان را در موعد مقرر پرداخت نمایند دیگر پرداخت آن حق از آنان ساقط می شود. لازم بذکر است زکات فطر گرچه در زمان پرداختش تاخیر روی داده باشد اما ان حق هرگز ساقط نمی شود و باید آن را بپردازد.
۵- باور اینکه زکات فطر فقط باید قوتی از قبیل گندم و جو و … باشد و غیر از اینها به عنوان قوت زکات فطر محسوب نمی شوند . این تصور رایج نادرست می باشد به خصوص در عصر کنونی اگر به جای این اقوات قیمت انها براورد شود و به صورت نقدینگی به مستحقش آن پرداخت گردد ، مصلحت فقیر بهتر رعایت می شود.
۶- اینکه برخی با احساسی سرد و بدون شناسایی مستحقان واقعی زکاتشان را می دهند به گونه ای که احساس رهایی از کاری سنگین را دارند و بدون در نظر گرفتن شرایط فرد گیرنده زکاتشان را به کسانی می دهند که شاید مستحق آن نباشند در حالی که باید ادمی با رغبت و خالصانه زکاتش را بدهد و هدف تامین نیاز مستمند و فقیر باشد تا او نیز در روز عید مایحتاجش تامین گردد و در روز جشن همراه با بقیه مومنین سرور و شادی را به خانه ببرد ،نه اینکه زکات به گونه ای باشد که چند نفر زکات هایشان را در بین خود رد و بدل کنند و مستحق واقعی در این میان فراموش شود.
منبع :اسلام وب
مترجم : محمد حکمتیار
