کدامیک سخن پیامبر است ؛ «از شخص جُذام  کنار بگیرید» یا «هیچ بیماری سرایت کننده نیست» ؟؟

الجمع بين حديث: (لاعدوي و لاطيرة) و (فر من المجذوم فرارك من الأسد)
موضوع فتوي: جمع بين حدیث: «سرایت بیماری و بدشوم دانستن چیزی»حقیقت و صحت ندارد و  حدیث «از فردی که مبتلا به بیماری جذام است فرار کن همانطور که از ترس شیر فرار می کنی.
سوال:
دو حدیث از پیامبر روایت شده که به ظاهر متناقض به نظر می رسند لطفا واقعیت را بیان کنید

اولی می گوید : سرایت بیماری  و بدشوم دانستن چیزی  حقیقت و صحت ندارد.

حدیث دومی می گوید :  از فردی که مبتلا به بیماری جذام است فرار کن همانطور که از ترس شیر فرار می کنی .
پاسخ:
الحمدلله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله و صحبه؛
أما بعد:
گروهی از علماء بر این باورند که احادیث دال بر “فاصله گرفتن از فرد مبتلا به جذام” و احادیث

” نفی سرایت بیماری” منسوخ شده اند ؛ اما اکثریت أهل علم آن احادیث را منسوخ نمی دانند و  باید با یکی از دو شیوه جمع یا ترجیح ، احادیث مذکور را تفسیر و معنا کرد .

 به نظر من جمع بین این دو حدیث در دوحالت ممکن است :
حالت اول این است که گفته شود منظور از نفی سرایت بیماری،همان نفی اعتقاد جاهلیت در مورد بیماری است ؛ زیرا در دوران جاهلیت معتقد بودند که بیماری ها به خودی خود، و بدون اراده و تقدیر خداوند منتقل و سرایت پیدا می کنند و از طرفي دستور رسول الله صلى الله عليه وسلم مبنی بر فرارکردن و فاصله گرفتن از فرد مبتلا به جذام بیانگر این است که مُسری بودن، یکی از اسباب انتقال بیماری است ؛ لذا دستور رسول الله صلى الله عليه وسلم مبنى بر فاصله گرفتن از فرد مبتلا به بیماری جذام حقیقت داشتن و استفاده از اسباب را ثابت می کند و از طرفی هم نفی مسری بودن بیماری -در حدیث نخست -بیانگر آن است که اسباب به صورت مستقل و بدون خواست خداوند موثر نیستند.
 حالت دوم این است که واگیر دار بودن یک بیماری به طور کلی یک موضوع منتفی و بی تاثیر است زیرا بسیارند کسانی که با بیمار نشست و برخاست می کنند اما مبتلا به بیماری شخص مریض نمی شوند و اما دستور رسول الله صلى الله عليه وسلم مبنی بر فرار کردن و فاصله گرفتن از فرد مبتلا به جذام به این معنا است که انسان ممکن است با رفتن نزد فرد مبتلا به جذام بعدها با تقدیر خداوند به این بیماری مبتلا شود و گمان کند که سخن رسول الله صلی الله عليه وسلم در مورد نفی مسری بودن بیماری مطابق با حقیقت نیست و این منجر به اثبات چیزی می شود که خداوند و پیامبرش صلی الله عليه وسلم آن را نفی کرده اند و مخالفت با آنها تلقی می شود.
به طور کلی وظیفه مؤمنان در قبال احادیث صحیح این است که اعتراف کنند که سخن رسول الله صلی الله عليه وسلم حق است و هیچ تعارضی با حقیقت ندارد و اگر تعارضی در نظر خواننده به وجود بيايد از فهم نادرست و برداشت ذهن او است زيرا احادیث صحیح جملگی وحی هستند همانطور كه خداوند می فرماید: (وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ)يعني: (و- محمد- از روی هوی و هوس سخن نمی گوید (۳) بلکه هر آنچه که- می گوید کلمات و معانی-وحی است که به او وحی می شود)النجم/۳-۴ والله أعلم.
شیخ دکتر/خالد بن عبدالله المصلح
ترجمه:حامد مشکوة
١٤٣١/١/٢٩ هجري قمري