در این برهه‌ی زمانی بر هر بازاری و تاجر مسلمان لازم است تا نسبت به اخلاق نیکو و چیزهایی که در حیطه کاری‌اش نسبت بدان‌ها امر یا نهی شده آگاه باشد، چرا که محرمات و موارد شبهه‌ناک زیاد گریده و بسیاری از معاملات را تحت تاثیر خود قرار داده است و این عامل، او را از اصول و ضوابطی که شریعت برایش متعین نموده منحرف می سازد.
اولین چیزی که لازم است یک بازاری و تاجر مسلمان در زمینه شغلی‌اش بداند اینکه نباید تجارت و داد و ستد او را از یاد خدا، از نماز، تلاوت قرآن و ادای زکات، غافل سازد. خداوند متعال در سوره نور آیه ۳۷ مؤمنینی را که تجارت، آنها را از یادش غافل نمی سازد را ستوده است. چنانچه می فرماید: ﴿ رِجَالٌ لَا تُلْهِیهِمْ تِجَارَهٌ وَلَا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاهِ وَإِیتَاءِ الزَّکَاهِ یَخَافُونَ یَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ ﴾ مردانی که بازرگانی و معامله‌ای، آنان را از یاد خدا و خواندن نماز و دادن زکات غافل نمی‌سازد. از روزی می‌ترسند که دلها و چشمها در آن دگرگون و پریشان می‌گردد.
تاجر مسلمان، کسی است که سعی دارد مال حرام، هر قدر هم که باشد، بدان چنگ نزند و مال مردم را به ناحق نخورد و پایبند امر و نهی پروردگار باشد. ﴿ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ ﴾ [النساء: ۲۹]، ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اموال همدیگر را درمیان خود به ناحق (یعنی از راههای نامشروعی همچون: دزدی، خیانت، غصب، ربا، قمار، و …) نخورید و نیز فرموده: ﴿ وَلَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُکَّامِ لِتَأْکُلُوا فَرِیقًا مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴾ [البقره: ۱۸۸]. و اموال خودتان را به باطل (و ناحق، همچون رشوه و ربا و غصب و دزدی …) در میان خود نخورید و آن را به امراء و قضات تقدیم نکنید تا از روی گناه، بخشی از اموال مردم را بخورید و شما بر آن آگاه باشید (و بدانید که ستمکار را یاری داده‌اید و مرتکب گناه شده‌اید).
منظور از تجار وفروشندگان کسانی هستند که با پول وسرمایه خویش تجارت می کنند و مایحتاج مردم را در بازار به مردم می فروشند ، سوال این است که آنها چگونه به پیشواز رمضان می روند ودر این ماه چگونه مواد غذایی خویش را در بازار عرضه می کنند؟
آیا تاجران مسلمان در این ماه مبارک به دادن صدقه وخیرات پرداخته و زکات مال خویش را می پردازند؟
آیا انها به این فکر هستند که کم فروشی وگران فروشی نکنند، ربا نخورند وبه مردم نیرنگ نزنند؟
تجار و فروشندگانی هستند که روزه می گیرند؛ ولی متاسفانه روزه خود را با خوردن مال حرام درهم می آمیزند و در نهایت رزق وروزی حرام بر سر سفره خود می برند!
و چه بسا اینگونه تاجران روزه دار در هنگام افطار دستان خود را به سوی آسمان هم بلند می کند و از خدا یاری می جوید و بهترین ها را برای خود می طلبد!
حال و روز این انسان ها مانند کسی است که پیامبر فرمود:اشعث اغبر یمد یدیه الی السماء یا رب ، یارب! مطعمه حرام ومشربه حرام وغذی بالحرام ؛ فانی یستجاب له؟
شخصی با موهای ژولیده وغبارگرفته، دست هایش را به سوی آسمان بلند می کند و یا رب، یا رب می گوید در حالی که خوراک و آشامیدنی وی حرام است و از راه حرام فرزندانش را تغذیه می کند ، چگونه امکان دارد که خواسته اش اجابت شود.[مسلم]
مردم در این ماه بیش از سایر ماه ها به بازار می روند و مایحتاج روزانه خود را تهیه می کنند و در این میان تاجران و فروشندگانی هستند که به منظور رسیدن به اهداف مادی گرایانه اشان ! از این حالت سوءاستفاده می کنند و در داد و ستدهایشان به هر حقه و حیله دست می زنند!
یکی از این حقه ها این است که مواد غذایی تاریخ مصرف گذشته و یا با تاریخ مصرف های کم را از انبارهایشان وارد بازار می کنند وتحت عناوینی همچون حراج به مناسبت ماه رمضان به مردم مسلمان روزه دار می فروشند!
یا با ادعای حراج و بدون این که مردم متوجه شوند در ترازو کم فروشی می کنند و در نهایت ماه مبارک رمضان را وسیله ای برای کسب و کار خویش و خیانت به مردم تبدیل می کنند!
نویسنده :باوکی محمد
ترجمه:سه وزه حیدری
