تربیت فرزندان هنر و تخصص است، اما متاسفانه عده کمی از مردم به گونه ای شایسته در آن مهارت دارند و در این مورد ده ها کتاب نوشته شده است که برخی به صورت مفصل و برخی مختصر آن را تبین کرده اند. به همین خاطر مناسب دیدیم که خلاصه برخی از این کتاب ها را جمع کرده و در مجموعه راهکارهایی مفید، تهیه نموده و در اختیارتان بگذاریم. از خداوند متعال خواستارم که قبول کند، آمین.
اصول فکر و عقیده:
۱_ فرزندانتان را با توحید و خدا پرستی و با مسایلی که مورد نیاز خدا پرستی است آشنا کنید، که آن هم عبارت است از عبادت نکردن غیر (الله) و تنها پرستش کردن (الله).
۲_ یادش بدهید که خداوند بزرگ در این دنیا ما را برای عبادت (یکتا پرستی) آفریده است، چون می فرماید: (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون) و همچنین (معنای عبادت) را برایش توضیح بدهید. (باتفسیرش).
۳_ او را از آتش و خشم و جزای خداوند نترسانید، تا یاد و نام خدا در ذهن فرزندتان، تصویری از خشونت و ترس نباشد.
۴_ سعی کنید کاری کنید که فرزندتان خدا را دوست داشته باشد، چون تنها او ما را آفریده و رزق و روزی تنها بدست اوست و او ما را افتخار مسلمانی داده است.
۵– به او یاد بدهید که در هنگام تنهایی از گناه دوری کند، چون خدا همیشه ناظر بر اعمالش است.
۶_ این ذکر هایی را کە یاد و نام خداوند در آن ها است، زیاد تکرار کند: مانند (بسم الله) در هنگام خوردن و آشامیدن، بیرون رفتن و داخل شدن به منزل (الحمدالله) وقت پایان یافتن غذا و (سبحان الله) هنگام تعجب و…
۷_ دوست داشتن پیامبر(صلی الله علیه و سلم) را در قلب فرزندتان پرورش بدهید، آنهم با یادآوری صفات ایشان و مطالعه داستان زندگیش و صلوات فرستادن بر ایشان هنگام آوردن اسم مبارکش.
۸_ عقیده و باور به (قضا و قدر) را در ذهنش تثبیت کنید و بهش بگویید: هر آنچه را که خدا بخواهد، همان بوده و خواهد شد و هر آنچه را که خدا نخواهد، نبوده و نخواهد شد.
۹_ فرزندتان را با شش پایه و اصل عقیده آشنا کنید: (باور به خدا و فرشتگان و کتابهای آسمانی و پیامبران و روز آخرت و قضا و قدر).
۱۰_ از فرزندتان سوالات مربوط به عقیده بپرسید، مانند: خدایت کیست؟
دینت چیست؟
پیامبرت کیست؟
چرا خدا ما را خلق کرده است؟
چه کسی رزق و روزی و خوردن و آشامیدن ما را فراهم می کند و شفای بیمارانمان به دست کیست؟ یکتاپرستی چگونه است، شریک قرار دادن و کفر و نفاق چی هستند؟
عاقبت مشرکان و کافران و منافقان به کجا ختم می شود؟
و سوالاتی از این قبیل، سپس اگر جواب را بلد نبود یا نادرست جواب داد، با شیوه ای درست جواب صحیح را به او بفهمانید.
عبادات:
۱۱_ پنج پایه ی اسلام را یادش بدهید. (شهادت و نماز و زکات و روزه و حج)
۱۲_ به نماز خواندن عادتش بدهید، پیامبر (صلی الله علیه و سلم) می فرماید: مروا ابناءکم بالصلاه لسبع و ضربوهم علیهالعشر.
به فرزندانتان در سن هفت سالگی امر کنید که نماز بخوانند در سن ده سالگی آنها را تنبیه کنید. (اما تنبیهی که به او آزار نرساند)
۱۳_ با او به مسجد بروید و وضو گرفتن را یادش بدهید.
۱۴_ آداب مسجد و احترام به آن و مبارک بودن آن را یادش بدهید.
۱۵_روزه گرفتن را عادتش بدهید تا در هنگامی کە بزرگ شد، برایش مشکل نباشد.
۱۶_حفظ کردن قرآن و احادیث و ذکرهای صحیح را در حد توانایی اش، به او سفارش کنید.
۱۷_هنگام حفظ کردن جایزه ای برایش تعیین کنید، ابراهیم بن ادهم فرموده است: پدرم بهم سفارش کرد: پسرم احادیث صحیح را پیدا کن و یاد بگیر، برای هر حدیثی که حفظ کردی، یک درهم جایزه می گیری. ابراهیم می گوید: به همین خاطر حفظ حدیث را شروع کردم.
۱۸_ به فرزندتان در حفظ فشار نیاورید، تا احساس خستگی و بیزاری نکند و یا به دلیل فشاری که بر او وارد می شود، از قرآن بد نگوید.
۱۹_ این را بدانید که شما برای فرزندانتان مثل یک الگو هستید، به خاطر این اگر در عبادات سستی و سهل انگاری کنید، فرزندانتان هم به شما نگاه می کنند، آنها هم سستی می کنند و شاید آن را انجام ندهند.
۲۰_ به فرزندانتان صدقه دادن و بخشش را یاد بدهید و یا بعضی اوقات پیش روی او بخشش کنید تا شما را ببیند یا چیزی با او بدهید تا برای مستمندی ببرد و همچنین یادش بدهید که از پول ذخیره خودش به مستمندان ببخشد.
۲۸_ عاقبت بد و منفی دزدی و دروغ و غل و غش را برای فرزندتان بیان کنید و او را از آنها بدور دارید.
۲۹_ اگر فرزندتان در بعضی کارها هوشیار بود، او را تشویق و تمجید کنید و بهش هدیه بدهید و برایش روشن کنید که کارهایی خوب و پسندیده هستند که درست و نیکو باشند.
۳۰_ با خشونت با او رفتار نکنید،چون ترس را در دلش نهادینه می کنید و مجبور به دروغ گفتن می شود.
۳۱_ اخلاق زیبای تواضع و نرمخویی و دور شدن از خود بزرگ بینی را یادش بدهید.
۳۲_ یادش بدهید که احترام و بزرگی مردم در نزد خدا، بر اساس تقوای آنها و انجام اعمال نیکو می باشد، نه اینکه براساس دارایی و مال و ثروت و طایفه.
۳۳_ برایش توضیح دهید که نتیجه ظلم و تجاوز و ستم، نابودی و هلاکت است.
۲۸_ عاقبت بد و منفی دزدی و دروغ و غل و غش را برای فرزندتان بیان کنید و او را از آنها بدور دارید.
۲۹_ اگر فرزندتان در بعضی کارها هوشیار بود، او را تشویق و تمجید کنید و بهش هدیه بدهید و برایش روشن کنید که کارهایی خوب و پسندیده هستند که درست و نیکو باشند.
۳۰_ با خشونت با او رفتار نکنید،چون ترس را در دلش نهادینه می کنید و مجبور به دروغ گفتن می شود.
۳۱_ اخلاق زیبای تواضع و نرمخویی و دور شدن از خود بزرگ بینی را یادش بدهید.
۳۲_ یادش بدهید که احترام و بزرگی مردم در نزد خدا، بر اساس تقوای آنها و انجام اعمال نیکو می باشد، نه اینکه براساس دارایی و مال و ثروت و طایفه.
۳۳_ برایش توضیح دهید که نتیجه ظلم و تجاوز و ستم، نابودی و هلاکت است.
۳۴_ مسایلی را که برای بچه ها نامفهوم است یادش بدهید، مانند تفاوت میان قدرت و حرف نشنوی یا تفاوت حیا با شرم و خجالت، تفاوت میان تواضع و ذلت و تفاوت زیرکی با فریب دادن.
۳۵_ فرزندتان را با بخشش مونس بدهید، با رفتار خودتان در منزل و همچنین در ارتباط با مردم، این بخشندگی را عملی یادش بدهید.
۳۶_ وقتی به کودکتان قولی دادید، به قولتان وفا کنید. چون با وفاداری به قولتان، در مقابل او نیز وفاداری یاد می گیرد.
اصول خلاقی و رفتاری:
۳۷_ همیشه به بچه هایتان سلام کنید.
۳۸_ عورتتان را در برابرش حفظ کنید.
۳۹_ با همسایه ها با نیکویی رفتار کنید.
۴۰_ احترام گذاشتن به همسایه را به فرزندتان یاد بدهید و این که همسایه را نیازارد.
۴۱_ با مادر و پدرتان مهربان باشید، به خویشاوندانتان سر بزنید و بچه هایتان را باخودتان ببرید.
۴۲_ به فرزندتان یادآوری کنید که مردم، بچه فهمیده ای را که مضر نباشد، دوست دارند.
۴۳_ نامه ای برای فرزندتان بنویسید که برخی از اخلاق و نصیحت و سفارش ها را در بر بگیرد.
۴۴_ برایش توضیح دهید که بعضی از اخلاقیات قابل قبول نیستند و علت آن را نیز برایش بیان کنید.
۴۵_ با فرزندانتان بنشینید و هر بار یکی از رفتارهای زیبای رسول خدا را برایشان توضیح بدهید و از آن ها بپرسید که آیا آن را در رفتار خودشان پیاده کرده اند؟
۴۶_ دور از چشم دیگران نصیحتش کنید و پیش دیگران او را سرزنش نکنید.
۴۷_ تا می توانید کمتر از او اشکال بگیرید.
۴۸_ اگر به اتاقش رفتید، در بزنید و اجازه بگیرید، این بهترین وسیله ایست برای آموزش اجازه خواستن.
۴۹_ انتظار نداشته باشید هر چه شما بپسندید، فرزندتان نیز مورد پسندش باشد. بلکه زمان می خواهد و صبر.
۵۰_ پیش از هر خوردنی با صدای بلند بسم الله بگویید و بعد از خوردن هم الحمدلله بگویید.
۵۱_ از اشتباهش گذر کنید و اشتباهاتش را زیاد یادآوری نکنید.
۵۲_ هر گاه اشتباهی از شما سر زد، از او معذرت خواهی کنید.
۵۳_ به پیشرفت فرزندتان کمک کنید و به او بگویید: می دانم بچه زرنگی هستی و می توانی کارهایت را به بهترین نحو انجام بدهی.
۵۴_ اوقات ویژه ای را به بودن با وی اختصاص دهید.
۵۵_ رفتار و حرف زدنش را مسخره نکنید.
۵۶_ فرزندتان را با رفتارهایی مانند: مبارک بادی وخوش آمد گویی و زیبا حرف زدن آشنا کنید.
۵۷_ او را زیاد ناز نازی و لوس بار نیاورید و بیش از حد به او توجه نکنید.
۵۸_ پول دادن را به وسیله ای برایش تبدیل نکنید که در ازای آن کارهایتان را انجام دهد، چون او را انسانی طمع کار و پول دوست بار می آورد.
۵۹_ فرزندتان را جزء دوستان خودتان به حساب آورید.
۶۰_ وقت مخصوصی را برای بازی کردن با او اختصاص دهید.
نویسنده: د.احمد ین عثمان المزید، د.عادل بن علی الشدی
ترجمه به کردی: ادریس محمود
ترجمه از کردی به فارسی: ژیان ابراهیم پور
ادامه دارد
