من روزه ام .. من روزه ام

بسم الله الرحمن الرحیم

روزه مدرسه ی کاملی است که شخص مسلمان از آن معانی بزرگی را دریافت می کند که در راستای تقویت نفس و پاکیزه نمودن و تعالی اش به او بشکل بالا ترین و کامل ترین مرتبه کمک می کند.

کسی که در مورد روزه بیندیشد، می بیند که هدف نهایی از آن تقوای الله و بزرگ داشت جاه و شکوه ایشان، مبارزه با نفس برمبنای مخالفت با هوی و دوری جستن از آنچه خداوند حرام و نهی نموده، می باشد.
هدف از روزه تنها امتناع و خودداری از آشامیدن و خوردن و سایر مفطرات مادی دیگر نیست، بلکه لازم است که روزه از هر چیزی که آن را ناقص و آلوده کند، حفظ شود  و واجب است امتناع و خودداری از مواردی که موجب باطل شدن روزه می شوند؛ چون روزه هیچ کس جز با امتناع و خودداری از آنها کامل نمی باشد.

رسول خدا ( ص) می فرماید:
((مَنْ لَمْ یَدَعْ قَوْلَ الزُّورِ وَالْعَمَلَ بِهِ ، فَلَیْسَ لِلَّهِ حَاجَهٌ فِی أَنْ یَدَعَ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ )) . معنی: (اگر کسی به هنگام روزه، سخنان ناروا و عمل به آنها را ترک نکند، خداوند نیازی به ترک خوردن و آشامیدن او ندارد.)

همانطور که فرد مسلمان از خوراکی های مادی حلال دوری می گزیند، بایستی همچنان اندام جسمش را از لذت های معنوی نیز منع نماید و چنانچه جسم دارای روزه است اندام ها نیز روزه اند، روزه چشم عبارت است از خودداری از نگاه به آنچه که بر آن حرام شده است و روزه گوش ها امتناع از گوش دادن به آنچه است که از آن منع شده است و روزه زبان خودداری از آنچه است که از آن منع شده است …..

این ها مطالبی است که بسیاری از مردم از آن ها غافل اند، فرد روزه دار خویش را از خوردنی ها و نوشیدنی ها منع می کند ولی نسبت به مطالب دیگر اهمیتی نمی دهد؛ روزش را با گفتار و کرداری پر می کند و خویش را مشغول می سازد که از اجر و ثواب روزه اش کم نموده و آن را ناقص، حتی باطل می کند.

رسول الله (ص) می فرماید :
(( رُبَّ صَائِمٍ حَظُّهُ مِنْ صِیَامِهِ الْجُوعُ وَالْعَطَشُ ، وَرُبَّ قَائِمٍ حَظُّهُ مِنْ قِیَامِهِ السَّهَرُ )) . معنی:
(روزه داران فراوانی هستن سهمشان از روزه فقط گرسنگی و تشنگی است و صوابی نمی برند، و شب زنده داران زیادی وجود دارند سهمشان از آن فقط کم خوابی است)
پیامبرمان (صلی الله علیه و سلم) ما را از راه های حفظ روزه و از آنچه به روزه آسیب وارد می کند با خبر نموده است و فرموده است :
(( إِذَا أَصْبَحَ أَحَدُکُمْ یَوْمًا صَائِمًا ، فَلَا یَرْفُثْ وَلَا یَجْهَلْ ، فَإِنِ امْرُؤٌ شَاتَمَهُ أَوْ قَاتَلَهُ ، فَلْیَقُلْ : إِنِّی صَائِمٌ إِنِّی صَائِمٌ )). معنی: (هرگاه روزی یکی از شما روزه دار بود؛ سخن ناروا و زشت به زبان نیآورد و برخورد جاهلانه انجام ندهد، اگر کسی بهش دشنام داد یا باهاش دعوا کرد، در جواب بگوید: من روزه ام، من روزه ام).

این توجیهات و توضیحات نبوی، بخاطر بیان بزرگی این کار  و تربیت امت بر  اخلاق والا و پاکی در گفتار و کردار که در آن وجود دارد، بر روح مسلمان اثر بزرگی می گذارد؛ تا اینکه درسی شود که از آن در رمضان و ماههای دیگر سال، سود و بهره برداری نماید.

سلف صالح ما براستی اهمیت خاصی به روزه اندام ها و خودداری از محرمات می دادند و به روزه جسم توجه ویژه ای می نمودند.

از جابر فرزند عبدالله (خدا از او راضی باد) روایت شده است، پیامبر (ص) فرمود : ‌[هرگاه روزه گرفتی بایستی گوش و چشم و زبانت هم روزه باشند و از حرام ها منعشان کنی و از اذیت و آزار همسایه خودداری کن و در هنگام روزه در طول روز متین و با وقار باش، و نباید روزی که در آن روزه هستی مثل روزی که در آن روزه نیستی همانند هم باشند]
ابن قیم (رض) می گوید: روزه، روزه جوارح و اندام ها از گناهان است و روزه شکم از نوشیدن و خوردن، بنابراین چنانچه خوردنی ها و نوشیدنی ها روزه را باطل و فاسد می کنند، همانطور گناهان نیز ثواب آنرا باطل و میوه اش را فاسد می کنند ولذا شخص را فاقد روزه قرار می دهند.

از مرد صالحی روایت شده است: (روزه آن نیست که از غذاها دوری گزینی بلکه باید روزه اندام ها با خودداری از گناهان باشد، و زبان از سخنان بیهوده و فراوان امتناع ورزد و چشم از نگاه به حرام خودداری نماید و خودداری از تله گذاشتن و به فکر آزار رساندن به دیگران و خودداری گام ها از اقدامات زشت، این معنی واقعی روزه است) .

بنابراین زیبنده فرد مسلمان است که روزه اش را از سخنان و کارهای حرام محفوظ دارد و نسبت به حفظش از هرچیزی که آن را معیوب نماید و از اجرش بکاهد و آن را از شکلش خارج نماید، حساس باشد و ما باید از مدرسهِ روزه توشه و زادی را برداریم که بعد از ماه مبارک رمضان، بر استمرار و تداوم کارهای نیک و شایسته، به ما یاری و کمک نماید.

راشد عبدالرحمن العسیری
ترجمه از عربی: عبدالله رشی مقدم