ختم نبوت تولد جهانی جدید
ترادژی عصر جاهلیت ، عصری که همه تاریخ نگاران بر انحطاط و تاریکی آن اتفاق نظر دارند – انتشار کفر و فسق ،معصیت و نافرمانی ، ظلم و سرکشی ، لگدمال شدن عزت و کرامت انسان ، تجاوز به حقوق انسانی و تسلط حکومت های ستمگر و حکام مستبد بر جهان نبود. همچنين ترادژی اصلی این نبود که عبادت کنندگان خداوند و بندگان صالح کم شمار و ضعیف اند ؛ اگر چه همه این مسائل تأسف بار وجود داشت ، اما این قبیل مشکلات همواره در طول تاریخ تکرار شده بود و بسیاری از رجال دعوت و اصلاح و صاحبان وجدان های بیدار و اراده های قوی علیه آنان قیام کرده بودند .
بحران اصلی عصر جاهلیت که برای رهایی از آثار سؤء و غلبه بر پیامدهای آن ، بعثت محمدی صورت گرفت ، بعثتی که الله متعال آن را انتخاب کرد تا راه نجاتی از این بحران بزرگ و بنیان کن باشد،عبارت بود از؛
1- فقدان علم و دانش صحیح که انسان بر اساس آن بتواند پروردگارش را بشناسد و با آفریدگارش مرتبط شود واو را خالصانه عبادت و پرستش نماید .
2- فقدان علم و دانش صحیح ازپهنه جهان بشری و اگر نزد عالم و دانشمند و یا در کتاب و صحیفه ای علم صحیحی پیدا می شد ، بدون ترید انگیزه خداجویی و حق طلبی مفقود شده و تلاش انسان ها در مسیر حق طلبی کند شده بود ، آن چه از دین مانده بود یا باورهای خرافی و شرک آمیز بود و یا رسم های تو خالی و تقلید های سطحی .
3- فقدان امت و جماعتی که برای یاری حق و حقیقت به پاخیزد و با باطل و بدی مبارزه کند و با ساختن جهانی جدید طرحی نو در عالم افکند . ( هم چنان که این گونه اتفاق افتاد ) .
فسادی که در عصر جاهلیت وجود داشت خیلی فراتر از آن بود که افراد معدود و پراکنده ای بتوانند آن را مهار کنند یا یک گروه قوی و منسجم بتواند با آن مقابله کند ؛ زیرا فساد وانحراف به آخرین حد خویش رسیده بود و به آسانی و به شکل معمول قابل اصلاح نبود .
آری ! عصر جاهلیت در آن دوران به دو اردوگاه تقسیم شده بود ؛
یکی اردوگاه کسانی که هیچ انگیزه و گرایشی به دعا کردن و خواستن از الله متعال نداشتند و تلاشی برای آخرت نمی کردند و دیگری اردوگاه کسانی که چنان به مخلوق مشغول بودند که فرصت خواستن از پروردگار را نداشتند و متاسفانه عصر جاهلیت جولانگاه پیروان این دو نظریه شده بود .
در واقع جهان نیازمند این بود که همراه و همگام با بعثت پیامبری از بزرگ ترین پیامبران امتی از نیرومندترین امت ها نیز مبعوث گردد چنان که این گونه شد .
آری بشریت شدیداً نیازمند وچشم به راه طلوع خورشید جدید بود .
تأثیر بعثت نبوی، در پیکر بی جان بشریت که به آن نسل انسانی گفته می شود روح تازه ای دمیده شد و آثار حیات در آن نمودار گشت . ناگهان در وجود این جسم بی جان ، جنبش و زلزله ای رخ داد که با آن همه آشیانه های پرندگان و تارهای عنکبوت که در اطرافش تنیده شده بود ، شروع به ریزش کرد و از هم پاشید ؛ همان که مورخان با ادبیات محدود خود از آن به فروریختن ایوان کسری و خاموش شدن آتش کده فارس تعبیر کرده اند .
مگر ندیده اید که با وقوع زمین لرزه ای شدید ، چگونه ساختمان های محکم و برج های استوار فرو می ریزند و با خاک یکسان می شوند ؛ پس چگونه ممکن است نظام های قیصر وکسریٰ و آن چه فراعنه عصر ساخته اند، با بعثت پیامبر اعظم صلی الله علیه و سلم متزلزل و ویران نشوند و صبح سعادت و خوشبختی و سپهر عدالت و مساوات پدیدار نگردد .
ولادت رسول اللہ صلی اللہ علیه و سلم و بعثت ایشان، تنها تولد یک پیامبر، پیدایش یک امت وآغازیک عصر تازه نبود؛ بلکه تولد جهان جدیدی بود که با ولادت و بعثت پیامبراسلام آغاز شد و تا قیام قیامت ادامه خواهد داشت .
ختم نبوت مایه عزت و رحمت بود برای جامعه بشری و آثار بعثت پیامبر اکرم (ص) در گوشه گوشه این جهان و در ذره ذره اجزای آن نفوذ کرده است ، و سرتاسر نظام بشری در جهان به گونه ای در اعتقاد ، طرز تفکر ، تمدن ، اخلاق ، و زندگی اجتماعی ، و دانش و فرهنگش تحت تأثیر بعثت نبوی قرار گرفته است که نمی شود تأثیرات بعثت را از آن جدا کرد و اگر چنین کاری صورت گیرد ، آن گاه جهان از بزرگترین سرمایه و توانمدیش محروم شده و به سر جای اولش باز خواهد گشت بدون تردید جهان کنونی مدیون بعثت محمدی است ؛ زیرا بعثت محمدی بود که به جهان حق حیات دوباره بخشید و به آن مهلت زندگی عنایت کرد ، و جهان را از خشم الهی که بر آن سایه افکنده بود ، نجات داد .
بعثت محمدی وضعيت عصر جاهلی را به طور کلی دگرگون کرد همه چیز را تغییر داد و موج ایمان خواهی و خداپرستی جهان متمدن را فرا گرفت.
برای رها ساختن انسان ها از بندگی بندگان ، نهضت بزرگی به راه افتاد تا آنان را از بندگی بندگان به سوی بندگی الله سوق دهند ، دنیایی که در آن به جز انسان های نفس پرست و اسیران هوا و هوس کسی به نظر نمی آمد ، سرشار از خوبان شد و در هر زمان و مکان عابدان مخلص ، عالمان ربانی ، فرمانروایان عادل ، پادشاهان زاهد ، و قهرمانان مجاهد به اندازه ذرات ریگ ها فراوان گشت .
شیخ الاسلام إبن تیمیه رحمه الله در کتابش ( الجواب الصحيح لمن بدل دين المسيح ) تصویر بسیار جالبی از تأثیر بعثت محمدی و دستاوردهای آن ارائه کرده و می نویسد ؛ سیره نبوی و اخلاق و گفتار ، کردار و شریعت آن حضرت از آیات و نشانه های الهی است . امت پیامبر اسلام ، علوم این امت ، دیانت این امت و کرامات صالحین این امت همگی از آیات و نشانه های الهی اند .
در سیرت آن حضرت ، حتی یک دروغ و یا یک مورد ظلم و ستم در حق کسی دیده نشده است .
ایشان راستگو ترین ، عادل ترین و وفادارترین مردمان در همه موقعیت ها و با همه کس بود ؛ در جنگ و صلح ، در امن و خوف ، در توانگری و ناداری ، در قلت و کثرت ، در فتح و شکست ، و در همه حال به اصول اخلاقی پابند بود.
سرانجام همین مردم که بت پرستی ، کهانت ، پرستش مخلوق ، و کفر به خالق ، خون ریزی و قطع صله رحم ، سکه رایج آنان بود ؛ در اثر انقلاب محمدی و تعالیم نبوی ، به عالم ترین ، متدین ترین ، عادل ترین و برترین مردمان روی زمین تبدیل شدند ، به گونه ای که وقتی به سرزمین شام پا گذاشتند و چشم مسیحیان شام به آنان افتاد ، گفتند ؛ { همراهان و حواریون عیسی مسیح علیه السلام ، از اینها برتر نبودند .} البته همه این فضایل و خوبی ها را به برکت وجود مسعود پیامبر اسلام صلی اللہ علیه وسلم به دست آورده و از ایشان آموختند .
این کار بزرگ و انقلاب عظیم ( بعثت محمدی ) نیازمند ایمانی بود که کوه ها نتوانند آن را جا به جا کنند ، و جن ها و انسان ها نتوانند به مقابله با آن برخیزند . زبان نبوی حقیقت چنین ایمانی را این گونه توصیف می کند { لو وضعت الشمس في یمنی و القمر فی یساری ما ترکت هذا الأمر حتی یظهره الله أو أهلک فی طلبه :/ اگر خورشید را در دست راستم و ماه را در دست چپم بگذارند من هرگز از اين دعوت دست نخواهم کشید تا این که الله تعالى آن را در جهان غالب گرداند یا در راه آن جان بسپارم } .
آری ، اعلام ختم نبوت اشارتی بود به این امر که اکنون بشریت آمادگی آن را دارد که به مرحله جدیدی از علم و تمدن و شناخت و وحدت و همبستگی پا گذاشته و به تسخیر کائنات همت گمارد و بر تقسیمات جغرافیایی و موانع طبیعی و اختلافات سیاسی چیره شود و به جای منحصر شدن به یک خاندان و قبیله و ملت و منطقه ، برای کل جهان و برای بشریت و هدایت عمومی و دانش های مشترک ، اندیشه و فعالیت نماید .
قرآن به صراحت اعلام کرد که دعوت رسالت محمدی برای همه ملت ها و اقشار مردم است و هیچ ملت و گروهی از فیض آن محروم نمی شود ، بر همین اساس پیامبر اسلام از جانب پروردگار مأموریت یافت که اعلام کند : { قل يا أيها الناس إني رسول الله إليكم جميعا الذي له ملك السماوات و الأرض لا إله إلا هو يحيي و يميت فآمنوا بالله و رسوله النبي الأمي الذي يؤمن بالله و كلماته و اتبعوه لعلكم تهتدون //\\ بگو: «اى مردم، من پیامبر خدا به سوى همهء شما هستم، همان [خدایى ] که فرمانروایى آسمانها و زمین از آن اوست. هیچ معبودى جز او نیست؛ که زنده مى کند و مى میراند. پس به خدا و فرستادهء او-که پیامبر درس نخوانده اى است که به خدا و کلمات او ایمان دارد- بگروید و او را پیروى کنید، امید که هدایت شوید.» سوره اعراف ؛ ۱۵۸) .
پیام آیه ؛ دین اسلام حق همگانی و ثروت مشترک همه ملت ها و نژاد ها و خاندان ها و منطقه ها و کشورهاست ، و مانند آیین یهود و مسحيت و برهمن و …….. نیست که به یک خاندان اختصاص داشته باشد ، بلکه مبنای برتری و امتیاز از دیدگاه اسلام همانا شوق و ذوق و حسن پذیرش و تقواست ؛ ( …….ان أكرمكم عندالله أتقاكم ……./ ….. گرامی ترین تان نزد خداوند پرهیزگارترین تان است ….. ) .
نتیجه
ختم نبوت در واقع مقتضای طبیعی اسلام است . این دین که حضرت محمد ( ص) آن را عرضه کرد ، در زمینه عقاید و قوانین اخلاق و اجتماع کامل و دارای اصول و قواعدی است که می توان بر اساس آن در هر زمان و مکان جامعه ای فاضله و تمدنی استوار بنیان گذاری کرد . با توجه به این ویژگی های دین اسلام یعنی فراگیری و جهانی بودن آن و نیز سهل و قابل عمل بودن احکام آن در هر زمان و مکان ، هیچ نیازی وجود ندارد که نبوت و رسالت جدیدی پس از اسلام بیاید تا با پیام های خود بشریت را به سوی حق فراخواند و به اصلاح و تعدیل شرایع و قوانین بپردازد ؛ زیرا این ویژگی به وجه اتم در خود دین اسلام وجود دارد ؛ به این معنی که رسالت و بعثت محمدی برای همه اقوام و ملل است و به اصلاح و تغییر نیاز ندارد .
کوتاہ سخن این که ؛ ختم نبوت نتیجه قطعی دین کامل است .
تحقیق و گرد آوری : عبدالله علی پور
منابع و مراجع ؛ محمد پیامبری کے باید از نو شناخت،سیمای پیامبر اسلام ، سلسله مباحث نبوت و انبیاء علامه سید ابوالحسن ندوی
