ویروس کرونا میان فهم غلط و برداشت صحیح
نویسنده: دکتر عمر عبدالعزیز
ویروس کرونا که برای نخستین بار در اوایل واپسین ماه سال ٢٠١٩ میلادی در چین مشاهده شد، در میانه همان ماه در شهر ووهان شیوع پیدا کرد؛ پس از انتشار گسترده آن در اواخر نخستین ماه میلادی ٢٠٢٠ در کشور چین، تعدادی سخنرانی و کامنتِ ناقص و پر از اشتباه را در فضای مجازی مشاهده نمودم که متأسفانه برخی این رویداد را به دین و ظلم و ستم و قهر و عذاب و کفر و ایمان مرتبط دانسته و حتی برخی دیدگاهشان را به آیات قرآن و احادیث نبوی مستند نموده بودند!
لذا وظیفه خود دانستم که برداشت درست را در این مورد در ١٠ نکته به عرض برسانم:
١- دولت چین ده ها سال است که به مسلمانان کشورش به ویژه ملت مسلمان ایغور ظلم میکند و این ستمکاری کار دیروز و امروز نیست.
٢- هرگز ظلم و ستم چینیها از ستمکاری شوروی سابق در افغانستان و صرب ها علیه مردم مظلوم بوسنی و همچنین روسیه کنونی از مردم سوریه و نیز ظلم انگلیس و آمریکا و… در حق دنیای اسلام و یا ستمکاری رژیمهای دیکتاتورِ به نام مسلمان در حق ملتهایشان، کمتر نبوده است.
٣- اینها کسانی هستند که به یاد ندارند و یا نمیدانند که خداوند متعال تعدادی سنت و قوانین هستی دارد که تنها به خواست و اراده خدا میچرخند، که یکی از این قوانین، به اسباب و علل بیماری و راه علاج آن پیوند دارد و این سنن و قوانین همیشه با کفر و ایمان و انتقام خدا مرتبط نیستند…
۴- این افراد ده ها پدیده دیگری مانند سیلاب، زلزله، گرسنگی، قحطی و بی بارانی، بحران های خانمان سوز و انواع بیماری (که حتی بیشترین آمار مرگ و میر را به خود اختصاص دادهند) که مردمان بیگناه و مسلمان منطقه را درمینوردد، چطور توجیه میکنند؟
حتی در دورانی مثال زدنی مانند حکومت مالامال از دادگری امیر المومنین عمر فاروق رضیاللهعنه، وبا و طاعون جان هزاران نفر را از جمله چندین صحابی بزرگوار مانند ابو عبیده جراح، معاذ بن جبل، ابو جندل و…. گرفت که “واقدی” و “ابن اثیر” آن را ٢۵ هزار نفر برآورد کردهاند.
۵- آنچه مسلم و قطعی است آن است که به جز خدا کسی نمیداند که کدام بیماری و پدیده خانمانسوز، بلا و انتقام خدا و کدام آزمایش و امتحان است… لذا نادیده گرفتن سنتها و قوانین خدا در هستی و تفسیر و توجیه پدیدهها و بلایا به شیوه دلخواه، بدون سند و به نفع و ضرر جریانی، اشتباه استراتژیکیِ بزرگی خواهد بود.
این پروردگار متعال است که در قرآن کریم پرده از انتقام از برخی اقوام مانند سنگباران اصحاب فیل توسط پرندگان، طوفان نوح، سنگباران قوم لوط، تند باد پر سر و صدای قوم عاد، ناله و فریاد قوم صالح و… برداشته و ما را نیز از آنها خبردار نموده است و البته هیچ کدام خارج از چهارچوب سنت ها و قوانین الهی نیستند.
بدین خاطر است که می گوییم تفکیک و جدا کردن آنها کار ما نیست بلکه تنها کار خداست و اگر خداوند نمیفرمودند که انتقام هستند، هرگز ما پینمیبردیم و این گونه هم تفسیر نمیشدند.
لذا اگر کرونا (یا هر چیز دیگری) در حقیقت و واقع نیز انتقام باشد، برای ما درست نیست (تا مطمئن نشویم) آن را بدینگونه تفسیر کنیم و روشن است که در این باره به منبع وحی نیز دسترسی نداریم تا چنین با اطمینان سخن برانیم.
۶- کسانی که از روی حدس و گمان چنین تفسیری میکنند، جان دادن هزاران آفریقایی مظلوم و بی پناه از سر گرسنگی را چگونه تفسیر و توجیه میکنند در حالی که ستمکارانی که چنین وضعیت اسفناکی را برایشان به وجود آوردهاند، بدون کوچکترین مشکلی زندگی میکنند؟
و یا دهها رژیم دیکتاتور را که انواع ستم ها را روا میدارند و روز به روز قدرتمندتر میشوند، چگونه توجیه میشوند؟ و یا اینکه هر روز شاهد دهها ظلم و ستم هستیم و چیزی نیز روی نمیدهد…؟
لذا شیوه و مکان و نامگذاری چنین حوادثی به غضب و انتقام خدا یا آزمایش و جایزه باری تعالی، تنها و تنها در حیطه کار خدا است و بدون اطمینان نباید چنین قضاوتهایی را انجام بدهیم.
٧- این دیدگاه در اصل مخالفتی با یکی از سنتهای خدا که انتقام از ستمکاران است، ندارد ؛ بلکه این پست اشاره به این دارد که ما حق نداریم مصادیق و نمونهها را مشخص کنیم.
این مشکل در میان برخی از مسلمانان ملتزم نیز مشاهده میشود! برای مثال یکی، دیگری را دوست دارد و هنگامی که به بیماری مبتلا شد، میگوید: خدا او را دوست دارد، این بیماری آزمون الهی و کفاره گناه و علو درجات است…!! در حالی که فرد دیگری از همان فرد بیمار خوشش نمیآید و دوستش ندارد و میگوید: این انتقام خداست، بایستی اینطور میشد، حقش بود…!
٨- عزیزان این رویهی آرزو و خوشحالی به انتقام خدا از دیگران، کار مسلمان نیست! این یعنی خود را وکیل خدا دانستن که بی شک گناه است و تطبیق این سنتها و قوانین خداوند بر رویدادها، جریانات و… نه کار مسلمان است و نه در حیطه دانش و آگاهی اوست بلکه در دایره غیبیات قرار میگیرد و کسی توانایی سخن گفتن از آن را ندارد.
٩- آنچه در هنگام مشاهده ظلم و بیدادگری ستمکاران بر مردم ستمدیده، وظیفه مسلمان است این است که تمام توانایی خود را برای دفاع از مظلومان به کار گرفته و تلاش نماید که مانع ظلم و ستم آنها شود و اگر بصورت فیزیکی نتوانست کاری انجام دهد، راه دیگری عبارت است از پشتیبانی معنوی با دعای پیروزی برای ستمدیدگان و دعای شکست برای ستمکاران.
١٠- ضرورت دارد که مسلمان هوا و آرزوی خویش را با قواعد و قوانین اساسی و بنیادی دینی قاطی نکند و قوانین هستی را به شیوهای عمومی، فهم و تفسیر کند.
به امید آنکه قرآن و سنت پیامبر خدا صلیاللهعلیه و سلم را چراغ اندیشه و تفکرمان قرار بدهیم.
پروردگارا فهمِ حقیقی نصوص و اصطلاحات دینی را به ما بیاموز.
پروردگارا انتقام و حق ستمدیدگان را از ستمکارن بگیر…
ترجمه: سلیمان قادری