سوگند خوردن به غیر خدا

پیامبر اکرم(ص)می فرمایند: شرک پنهان تر از صدای پای مورچه سیاه بر روی سنگ سیاه در شب تاریک است.

این حدیث از ریز بودن شرک صحبت می کند که اکثر مردم نمی توانند آن را ببینند و برای دوری از آن باید به خدا پناه ببریم و علم خود را نسبت به کلام الله و احادیث بالا ببریم تا او ما را به راه بندگی خودش هدایت کند. 

شرک به دو دسته ی ۱٫اصغر و ۲٫اکبر تقسیم می شود.

متاسفانه نوع اول آن یعنی شرک اصغر بین مردم بسیار رواج پیدا کرده است و مردم نیز در مورد آن بی توجه و بی علم اند و به عمل خود ادامه می دهند بدون این که وجود این شرک را احساس کنند.( همانند عدم احساس مورچه سیاه در شب سیاه روی سنگ سیاه) و آن را ترک نمی کنند و گاها آن را با عبادات قاطی کرده و فکر می کنند کار ثوابی را انجام داده اند (پناه به خدا) ؛ مثلا ما خیلی می شنویم که به غیر خدا سوگند می خورند .

به جان فرزندم،تو رو به ارواح مردگانت،جان من،به جان مادرم قسم،به جون فلانی،تو رو به هر کی دوستش داری و… نمونه هایی از این شرک هستند…کسانی که این سوگند ها را یاد می کنند متاسفانه معنی عبادت را نفهمیده اند.

عبادت کل زندگی انسان را شامل می شود و باید کل زندگی را در میزان شرع بگذاریم تا حقیقت امور خویش برایمان روشن شود.

عبادت فقط نماز و روزه و حج و… نیست بلکه دایره ی بسیار بزرگتری از اعمال را شامل می شود مانند دعا، نذر،قربانی، سوگند، طلب کمک کردن و…که همه ی این امور برای خداوند باید باشد. 

پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرماید:هر کس به غیر خداوند و یا به لات و عزا سوگند یاد کند کفاره ای جز لا اله الا الله را ندارد. (رواه البخاری) 

ابن مسعود می فرمایند: اگر  به الله سوگند دروغ بخورم برایم بهتر است تا این که به غیر خداوند از روی صداقت سوگند بخورم.(نقل از کتاب حقیقه التوحید ) ؛ چرا که اگر کسی  به دروغ به خداوند سوگند بخورد می تواند با کفاره دادن یا سه روز، روزه گرفتن جبرانش کند ولی سوگند خوردن به غیر خداوند قابل جبران نیست و گناه آن باقی می ماند. 

پیامبر صل الله علیه وسلم در حدیث دیگری می فرمایند: هر کس بغیر الله سوگند یاد کند، قطعا یا مرتکب (عمل) کفر شده است و یا مرتکب(عمل) شرک.(رواه ترمذی و حسنه) 

خدا در قرآن می فرماید:

إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِیمًا. ﴿۴۸/نساء﴾  مسلما خدا، این را که به او شرک ورزیده شود نمى بخشاید و غیر از آن را براى هر که بخواهد مى بخشاید، و هر کس به خدا شرک ورزد، به یقین گناهى بزرگ بربافته است. 

و همچنین در آیه ۱۱۶ همین سوره پس از تاکید دوباره بر نابخشودنی بودن شرک (البته توبه تمام گناهان را پاک می کند حتی شرک به الله را)می فرماید هر کس به الله شرک بورزد دچار گمراهی دور و درازی و عمیقی شده است. 

امید است که خود را از این گناه بزرگ رهایی دهیم و از این سوگند های خلاف قرآن و سنت استفاده نکنیم… 

در کل بسیار سوگند خورن(اگه چه سوگند به الله تعالی باشد) از اخلاق انسان مومن نیست و قرآن این عمل را نکوهش می کند و در سوره القلم پس از بیان این که پیامبر بر دین و اخلاق و روش بزرگی است اخلاق های مشرکان را نکوهش می کند که یکی از این اخلاق ها، بسیار سوگند خوردن است و الله تعالی می فرماید:ولا تُطِعْ کُلَّ حَلافٍ مَهِینٍ ﴿۱۰/القلم﴾ 

 و از هر قسم خورنده ی فرومایه اى فرمان مبر. 

قرآن از تعبیر فرومایه برای کسانی که بسیار سوگند می خورند یاد کرده زیرا زیاد سوگند خوردن نشان ازبی اعتباری و دست کم گرفتن خود است و چون این اشخاص، خود به خود اطمینان ندارند؛ می پندارند که دیگران حرف هایشان را باور نمی کنند و بعد از مدتی مردم نیز حال و احوالشان را دانسته و مانند انسانی بی اعتبار و بی شخصیت با آنها رفتار می کنند.

امید است که از بسیار سوگند یاد کردن دوری کنیم و در صورت مجبور شدن باید بدانیم که سوگند صحیح، سوگند به الله است (والله، بالله و تالله) 

والسلام 

 ادریس اسلام نژاد