تفسیر بخشی از سورەی فاتحه
به علت اینکه بخشی از قسمت قبلی ، گسسته و ناخوانا بود مجددا باز نویسی می شود.
بسم الله الرحمن الرحیم. ترجمه: آغازمی کنم با استعانت از خدای بسیار بخشنده ی بسیار مهربان.
معنی لغات الله= ذاتی که ازلی وابدی است و دارای تمام صفات کمال است.
الرحمن = صیغه ی مبالغه و بمعنی بسیار بخشنده است.
الرحیم = صیغه ی مبالغه و بمعنی بسیار مهربان است.
تفسیر و توضیح : بسم الله ، در اصل باسم الله بوده است و همزه ی اسم ، در وسط افتاده است وساقط شده است . جار و مجرور متعلق است به فعلی مقدر که أَبتَدِأُ باشد و معنی ، اینچنین خواهد شد ، آغاز می کنم بنام خداوند بسیار بخشنده ی بسیار مهربان.
بعضی هم گفته اند ، که جار و مجرور متعلق است به فعلی مقدر که استعین باشد و در آن صورت با به معنی من خواهد بود و در اصل چنین است [ أَستعین من الله الرحمن الرحیم. یعنی استعانت می جویم از خداوند بسیار بخشنده ی بسیار مهربان.
اما با تعمق وتأمل در این آیه شریفه معنای جامع وکامل آن ، این ،خواهد بود ، آغاز میکنم با استعانت از خداوند بسیار بخشنده ی بسیار مهربان.
برداشت و استنباط:
۱-قرار گرفتن این آیه شریفه ، درآغاز سوره فاتحه ودر صدر آیات قرآن کریم، اشاره است به میمنت و مبارکی این آیه ی شریفه و اینکه هر کاری باید با بسم الله الرحمن الرحیم، آغاز شود.
و پیامبر اسلام، صلی الله علیه وسلم، فرموده اند [ کل أمر ذی بال لایبدأُ فیه ببسم الله فهو ابتر] هر کار مهمی که با بسم الله شروع نشود ، فاقد برکت خواهد بود ودر واقع، هرکاری که با بسم الله ، آغاز شود، ممهور به مهر برکت خواهد شد .
و چه خوش سروده است شاعر،
ای نام تو بهترین سرآغاز٭ بی نام تو نامه کی کنم باز٭
ای یاد تو مونس روانم ٭ جز نام تو نیست بر زبانم٭
۲- ونیز قرار گرفتن بسم الله الرحمن الرحیم در آغاز قرآن کریم، اشاره به این است که نام و یاد و ذکر خدا ، برتر و بالاتر از هر چیز دیگر است و انسان باید همواره نام ویاد اورا ، ورد زبان داشته باشد. از اولیاو صالحین رحمهم الله نقل است که جز بوقت قضای حاجت ، همواره نا م و یاد خدا را بر زبان داشته اند.
عبدارحمان سبحانی
