قلب و جایگاه آن در قرآن
قلب و جایگاه آن
قلب محل نزول هدایت
سعادت و خوشبختی به قلب مربوط می شود
نرم خوی و تند خویی به قلب بر می گردد
قلب محل مهر و محبت
قلب اگر سالم باشد تمام اندام ها سالم می شوند
قلب هم همانند جسم بیمار و سالم، مرده و زنده دارد
آرامش و خوشی به قلب مربوط می شود
غلظت قلب(سنگدلی) باعث دوری آدم ها از انسان می شود
بر عکس لطافت قلب و نرمی آن باعث تجمع و گردهم آیی مردم به دور آدم می شوند
کسی که گمراه و سرگشته می شود در اولین مرحله قلبش مهر می خورد و قفل می شود
روز رستاخیز و قیامت قلب باید پاسخگو باشد
کسانی با دیدن صحنه ای از فیلم یا تکه کلامی یا خبری به گریه می افتند
کسانی که دنیا به زیر رو بشود، برای هیچ و هیچ کسی گریه نمی کنند
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ ﴿ق: ٣٧﴾ در این تذکّری است برای آن کس که عقل دارد، یا گوش دل فرادهد در حالی که حاضر باشد!
الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ ﴿غافر: ٣٥﴾ كسانى كه در باره آيات خدا بدون حجتى كه براى آنان آمده باشد مجادله مىكنند اين ستيزه در نزد خدا و نزد كسانى كه ايمان آوردهاند مايه عداوت بزرگى است اين گونه خدا بر دل هر متكبر و زورگويى مهر مىنهد
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ ﴿آلعمران: ١٥٩﴾ [اى پيامبر،] به مِهر و بخشايشى از خداست كه براى ايشان نرم شدى، و اگر درشتخوى سختدل بودى از گرد تو پراكنده مىشدند. پس، از آنان درگذر و براى ايشان آمرزش بخواه و با آنان در كار [جنگ] مشورت كن، و چون بر [كارى] دل بنهادى بر خداى توكل كن كه خدا توكل كنندگان را دوست دارد.
إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ ﴿الصافات: ٨٤﴾ آنگاه كه حضرت ابراهیم با دلى پاك به [پيشگاه] پروردگارش آمد
خداوند بر سالم بودن قلب اصرار کرده است، و هدایت و سالم بودن آن از آن خدااست: ﴿ فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ ﴾ [الأنعام:125].
پس كسى را كه خدا بخواهد هدايت نمايد دلش را به پذيرش اسلام مىگشايد و هر كه را بخواهد گمراه كند دلش را سخت تنگ مىگرداند چنانكه گويى به زحمت در آسمان بالا مىرود اين گونه خدا پليدى را بر كسانى كه ايمان نمىآورند قرار مىدهد
قرآن شفای قلب هاست: ﴿ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ ﴾ [يونس: 57]. ى مردم به يقين براى شما از جانب پروردگارتان اندرزى و درمانى براى آنچه در سينههاست و رهنمود و رحمتى براى گروندگان [به خدا] آمده است
﴿ وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴾ [الإسراء: 82]. و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مىكنيم و[لى] ستمگران را جز زيان نمىافزايد
روز قیامت فقط قلب های سالم نفع می رسانند: يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ ، إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ ﴿الشعراء: ٨٩﴾ روزى كه هيچ مال و فرزندى سود نمىدهد مگر كسى كه دلى پاك به سوى خدا بياورد.
برای سالم بودن قلب بایستی از آفات قلب پرهیز کرد.
سالم بودن قلب سالم بودن تمام جوارح و اندام ها: ” ألا إن في الجسد مضغة إذا صلحت صلح الجسد كله وإذا فسدت فسد الجسد كله, ألا وهي القلب ” (البخاري). بدانید که در درون هر انسانی تکه گوشتی قرار دارد که اگر صالح باشد تمام اعضای بدن به تبع آن صالح بوده و اگر از مسیر منحرف باشد تمام اعضای بدن منحرف خواهد بود ، این تکه گوشت چیزی نیست جز قلب انسان .
رواه البخاري في صحيحه كتاب الإيمان حديث رقم 50 :
حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّاءُ عَ نْ عَامِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ النُّعْمَانَ بْنَ بَشِيرٍ يَقُولُ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ـ يَقُولُ: ” الْحَلَالُ بَيِّنٌ، وَالْحَرَامُ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمَا مُشَبَّهَاتٌ لَا يَعْلَمُهَا كَثِيرٌ مِنْ النَّاسِ . فَمَنْ اتَّقَى الْمُشَبَّهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِى الشُّبُهَاتِ كَرَاعٍ يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى يُوشِكُ أَنْ يُوَاقِعَهُ. أَلَا وَإِنَّ لِكُلِّ مَلِكٍ حِمًى، أَلا إِنَّ حِمَى اللَّهِ فِى أَرْضِهِ مَحَارِمُهُ. أَلا وَإِنَّ فِى الْجَسَدِ مُضْغَةً إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، أَلا وَهِى الْقَلْبُ “. همانا حلال واضح است و همانا حرام واضح است ودر میان آنها امور شبه داری است که اکثر مردم آنها را نمی دانند هرکس از شبهات
پرهیز نماید او برای دین و آبرویش طلب پاکی نموده است ، وهر کس در شبهات بیفتد او در حرام خواهد افتاد همانند چوپانی که گوسفندان را در اطراف محوطه ممنوع الوردی می چراند عن قریب که در داخل این محوطه نیز بچراند ؛ بدانید که هرپادشاهی محوطه ممنوع الورودی دارد، و آگاه باشید که محوطه ممنوع الورود الله چیزهائی است که الله آنها را حرام قرار داده است.
است ، و متوجه باشید که همانا در جسم تکه گوشتی وجود دارد که چون آن درست شود همه جسم درست خواهد شد و هر گاه آن فاسد شد تمام جسم فاسد خواهد شد بدانید باشید که آن قلب است
یاد خداوند مایه ی آرامش قلب و سالم بودن آن: الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ﴿الرعد: ٢٨﴾ همان كسانى كه ايمان آوردهاند و دلهايشان به ياد خدا آرام مىگيرد آگاه باش كه با ياد خدا دلها آرامش مىيابد
سالمی قلب؛ نیاز به مراقبت. (( إن الله لا ينظر إلى أجسادكم , ولا إلى صوركم , ولكن ينظر إلى قلوبكم )) [ رواه مسلم ] .خداوند به اجسام و شکل ظاهری تان نمی نگرد و از روی آن قضاوت نمی کند بلکه معیار قضاوت الله تعالی قلب های شما می باشد.
سالمی قلب؛ نیاز به تمرین و ریاضت.
قلب در قیامت پاسخگو: وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا ﴿الرعد 28﴾ همان كسانى كه ايمان آوردهاند و دلهايشان به ياد خدا آرام مىگيرد آگاه باش كه با ياد خدا دلها آرامش مىيابد
خلاصه و نتیجه گیری و سفارشات
قلب جایگاه مخصوصی دارد، اگر می خواهیم آرامش داشته باشیم و از زندگی لذت ببریم، به مسکن و مواد بی حس کننده و مشروبات و و .. پناه نبریم؛ از دارو و نسخه قرآنی استفاده کنیم،
محمد امین سنایی