روزه بر چه کسانی واجب نیست؟
۱-مسافر . اولین کسانی که لازم نیست روزه باشد عبارت است از مسافری که طول و مسافت راه سفرش بیشتر از هشتاد و پنج الی نود کیلو متر باشد هرچند اگر در طول سفر دچار اذیت و ناراحتی نشد بهتر است روزه اش را کامل بگیرد.
خداوند متعال در قران کریم می فرماید:او علی سفر فعده من ایام اخر .بقره ایه ١٨۵ . هرکس که دچار مریضی گردد و یا در سفر بود روزه اش را به وقتی دیگر موکول گرداند.
۲- مریض، یکی دیگر افرادی که روزه بر او واجب نیست شخص بیمار است. البته اگر امید شفای او می رفت و شفا پیدا کرد واجب است که روزه اش را قضا کند ولی اگر دچار مریضی صعب العلاج شد و امیدی به بهبودی او نبود باید کفاره اش را بپردازد و به ازای هر روزه یک ساع گندم یا به عبارتی یک کیلو گندم فدیه کرده و به فقرا ببخشد ؛ البته مطابق مذهب حنفی و بصری فدیه نیز بر چنین شخصی لازم نیست.
۳- افراد پیر و سالخورده که نتوانند روزه بگیرند به این شرط که این شخص مسلمان مرد یا زنی باشد که به حدی به کهولت رسیده باشد که روزه به وی آسیب و زیان برساند.
طبق آیه ١٨۴ سوره بقره که می فرماید:وعلی الذین یطیفونه فدیه طعام مسکین فمن تطوّع خیرأ فهو خیر له وأن تصوموا خیرا لکم إن کنتم تعلمون.همانند مریض های لاعلاج ودایمی و سالخورده گان، که طعام یک وعده را به نیازمندان ببخشند،برای آنان بهتر است ولی اگر روزه بگیرند برایشان سودمند تر است اگر بدانند و بتوانند.
۴-زنان باردار و شیرده
اگر زن باردار یا شیرده از آن نگران بود که در صورت روزه بودن تنها به خودش و یا به خود و فرزندش آسیبی می رسد، از جمله اینکه سقط جنین کند ویا شیرش خشک خواهد شد، در چنین حالتی درست و لازم است که روزه نگیرند.
براین گونه افراد تنها قضای روزه لازم است و فدیه ای برآنان نیست.
اما اگر همین زنان اگر ترس و نگرانی اشان تنها به خاطر بچه هایشان است و خودشان مشکلی ندارند پس در صورت افطار باید در زمانی دیگر و پس از تمام شدن دوران شیردهی هم روزه را قضا نموده و هم فدیه را بپردازند. این مطابق نظر امام شافعی و امام احمد بن حنبل است.
برخی باورهای اشتباه عده ای از روزه داران
١_صحیح نیست که کسی را که در نیمه دوم ماه شعبان روزه می گیرد، سرزنش نمود و بگوییم که کارش حرام است چون احتمال دارد طرف قضای روزه داشته یا طبق عادت و برنامه ماهانه و یا روزانه اش روزه بوده است.
٢_شخصی که روزه سال گذشته اش را نگرفته باشد لازم است که حتما قبل از رسیدن ماه رمضان دیگر روزه های فوت شده اش را قضا نماید.
٣_ این باور اشتباه است،که عده ای معتقدند همیشه روزه ٢٩ شعبان یوم الشک به حساب آمده و صحیح نیست .
۴_ اگر کسی با فرارسیدن ماه رمضان دل تنگ و ناراحت و نگران باشد، این کار او کراهت دارد و بسیار ناپسند است، اگر هم دلیل و بهانه ای برای نگرانیش داشته باشد از جمله تاثیر رمضان بر درامدش، یا کشیدن سیگار و سفرهای بدون هدف و غیره….
۵_ لازم است کسی که از احکام روزه آگاهی ندارد (احکام الصیام) و(فقه الصیام) از طریق مراجعه به عالمان دینی، کتب های مربوطه، رادیو ،تلویزیون، سی دی، روزانه آموزش ببیند و اطلاعات و آگاهی کافی بدست آورد.
٧_ مسلمانان نباید تنها بر تاریخ و تقویم های جهانی و محلی خود تکیه کنند و پایبند باشند، بلکه لازم است ماه را نظاره و زیر نظر گرفته و پیگیر باشند.
٨_ واین صحیح نیست که شخصی بگوید: من با فلان کشور روزه و یا عید می گیرم و بدین وسیله خود را به مکان و یا کشوری همچون عربستان محدود گرداند ؛ بلکه هر کس باید طبق موقعیت و کشور خود عمل کند.
٩_ اگر افراد معتمد ماه را رویت نموده و شهادت دهند، بر همه مسلمانان لازم است روزه بگیرند یا عید کنند ؛ اگر چه رسانه ها و منابع دولتی رسمأ آن را اعلام نکنند و هرگونه تعلل در این باره نامشروع می باشد.
منبع:کتیبی کانیاوی رون ، از احمد قادر کوردی
ترجمه:شیدا محمودی شنو