تحقیقاتی تاریخی در مورد تولد پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(صلی الله علیه و سلم)
همه ی علما و محققین بر این باورند که پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در روز ۱۲ربیع الاول سال ۱۱هجری وفات فرموده اند. اما برای روز تولد ایشان حرف و حدیث زیادی وجود دارد و لازم است نظر و رأی معقول و انتخاب شده را بدانیم که از طریق این تحقیق که در دسترس است امکان پذیر است.
بدان کە مسئلەی تولد پیامبر(صلی الله علیه و سلم) سه نکته ی مهم در بر دارد، در یکی از آنها علما اتفاق نظر داشته و روی آن تأکید دارند و دو نظر دیگر جای اختلاف است و اندیشمندان در مورد آنها اختلاف نظر دارند.
اول: روزی که پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در آن متولد شده اند، همه ی اندیشمندان به اتفاق آن را روز دو شنبه می دانند، این اتفاق نظر به خاطر احادیث فراوانی است که در مورد آن وجود دارد. در صحیح مسلم از ابی قتاده(رضی الله عنه) روایت می کنند که یک اعرابی گفت: ای پیامبر خدا(صلی الله علیه و سلم) درباره روزه ی روز دوشنبه چه می فرمایید؟ فرمودند: (ذاک یوم ولدت فیه وأنزل علیه فیه) آن روزی است که من در آن متولد شده ام . که این قسمتی از یک حدیث طولانی از امام مسلم در (کتاب الصیام) با نام: (استحباب صیام ثلاثه أیام من کل شهر) به شماره ی (۱۹۷) می باشد.
همچنین امام احمد نیز در (المسند) و بیهقی نیز در (السنن الکبری) به آن اشاره کرده اند. هیچ کس این احادیث را انکار نکرده است، به غیر از عده ای که بر اساس آداب خود و مثل همیشه ساز مخالفت زده اند و هیچ اهمیت و اعتباری برای جداسازی و رأی و تصمیم آنها وجود ندارد.
دوم و سوم: اینکه در کدام ماه و کدام روز بوده است؟ در مورد ماه تولد رأی همه ی علما و تاریخ نویسان این است که پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در ماه ربیع الاول به دنیا آمده اند و هیچ کس این اتفاق نظر را انکار نمی کند، غیر از زبیر بن بکّار که او می گوید: پیامبر (صلی الله علیه و سلم) در ماه رمضان به دنیا آمده اند و برای نظر خود استدلال می کند که بدون شک در ماه رمضان بر پیامبر(صلی الله علیه و سلم) وحی آمده است، آن هم در آخر سن چهل سالگی، بنابراین در ماه رمضان به دنیا آمده اند.
اما اینکه تولد رسول الله در کدام روز از ماه ربیع الاول بوده، این همان نکته ایست که بسیاری از علما رأی و نظرهای متفاوتی در باره آن دارند، از جمله:
۱: پیامبر(صلی الله علیه و سلم) دو شب بعد از آمدن ماه ربیع الاول به دنیا آمده اند، این گفته ی ابن عبدالبر و ابی معشره می باشد.
۲: پیامبر(صلی الله علیه و سلم) بعد از گذشت هشت روز از ربیع به دنیا آمده اند، این هم گفته ی مالک و زُهری و ابن حزم و محمد بن موسی خوارزمی است.
حافظ ابو الخطابی دحیه در کتاب خود (التنویر فی مولد البشیر النذیر) اشاره کرده اند که این رأی را تایید می کنند. همچنین این گفته ی خاورشناسان و مردمان تاریخی نیز می باشد و همزمان با اینان محمد خضری بیگ در (نور الیقین) تحقیق کرده اند. همچنین (محمود باشا الفلکی) که مشهورترین دانشمند ستاره شناس بود، در اوایل قرن بیستم، با مدرک و سند فلکی این را ثابت کرده اند که محال است تولد پیامبر در روز دو شنبه موافق با دوازدهم ربیع الاول اتفاق افتاده باشد، امری که در بین مردم رسم شده و جا افتاده است.
۳: پیامبر(صلی الله علیه و سلم) پس از گذشت ده روز از ماه ربیع الاول به دنیا آمده اند، که این گفته ی (ابن عساکر) و (باقر) و (الشعبی) است.
۴: پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در دوازدهم ربیع الاول به دنیا آمده اند، این را ابن اسحاق در (السیره) تأکید کرده و همین رأی هم در بین مردم مشهور شده و جا افتاده است، آن هم به دلیل تکرار و تأکید (ابن اسحاق) بر آن است، نه به دلیل صحت آن رأی و نظریه!
۵: پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در هفدهم ربیع الاول به دنیا آمده اند، این نیز گفته ی اهل تشیع بوده و می باشد .
۶: پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در هشتمین روز ربیع الاول به دنیا آمده اند، که این هم از (ابن حزم) بیان شده است، حقیقت هم این است که این نظر اولین بار از طریق ایشان بیان شده است.
به نظر اینجانب – نویسنده – رأی و نظر صحیح و انتخاب شده این است که پیامبر(صلی الله علیه) در هشتم یا نهم ربیع الاول سال عام الفیل مصادف با ۲۰ نیسان سال ۵۷۰ میلادی به دنیا آمده اند و دوزادهم ربیع الاول مصادف است با سالروز وفات آن حضرت و اینجاست که این اشتباه تاریخی آشکار می شود که بین مردم جا افتاده که شب ۱۲ربیع الاول که شب وفات پیامبر(صلی الله علیه و سلم) است را شب تولد پیامبر می دانند و به همین مناسبت به جشن و شادی می پردازند!
تهیه کننده: پدر محمد
مترجم: مینا قرنی دولت آباد(با اندکی تصرف)
منابع:
(۱) البدایه والنهایه.
(۲) صفه الصفوه.
(۳) الروض الأنف.
(۴) دلائل النبوه.
(۵) تاریخ الاحتفال بالمولد النبوی.
(۶) الکامل فی التاریخ.
(۷) جوامع السیره لابن حزم.
(۸) نور الیقین
