نصایح امام شافعی به دعوتگرانی که با هم اختلاف نظر دارند!

آموزه هایی برای داعیان معاصر

ادب اختلاف را بیاموز و از خلاف ادب پرهیز کن و بدان که اختلاف نظر ناشی از برداشت متفاوت و تمایز عقول وتباین سطح آگاهی و اندیشه هاست.
اما آنچه را که نزد خردمندان و ارباب عقول پذیرفته نیست، این است که اختلاف آراء زمینه ای برای ایجاد دشمنی و کینه توزی و قطع روابط بوده و مسلمانان به جان هم بیفتند.
گذشتگان ما با آنکه با هم اختلاف نظر داشتند اما در کمال ادب با هم برخورد کرده و کسی خود را مصاب و دیگری را تخطئه نمی کرد.

و به یقین رسیده بودند که استعداد و اندیشه های متفاوت در زمان و مکان های مختلف زمینه ساز تمایز آراء بوده واختلاف موافق اراده ی پروردگار و منهجی کاملا قرانی ست.

وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّهً وَاحِدَهً ۖ وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ اگر پروردگارت می‌خواست مردمان را ملّت واحدی می‌کرد ولی خدا مردمان را مختار و با اراده آفریده و آنان همیشه متفاوت خواهند ماند.

پس آیا زیبنده است که تنها قرار داد اخوت و برادری را با کسانی ببندیم که همفکر ما هستند؟

امام شافعی رحمه الله می فرماید:
ای برادر اختلاف ما با هم به معنی بیزاری من از تو و تحقیر عقل و اندیشه ات نبوده و اگر در تمام زندگی روی همه ی مسائل با هم اختلاف داشته باشیم باز هم تو را دوست دارم و معتقدم که اختلاف در فکر و اندیشه ها آبرویت را مباح و غیبتت را حلال و قطع ارتباط با تو را برایم مجاز نمی گرداند.

بدان مردم در موقع اختلاف سه دسته اند:

(خردمندان ، جاهلان ، افراط گرایان)

۱- خردمندان می گویند : همفکر و موافق ایده های من نبودن، بیانگر مخالفت کردن با من نیست.
۲- جاهلان می گویند: مادامی که با من همسو و همساز نیستی ، دشمن من هستی.
۳- افراط گرایان می گویند: ما نماینده ی خدا بوده و هر گونه مخالفت کردن با ما دشمنی با خداست.

(آری بزرگ ترین آفت دین داری، افراط گرایانی هستند که فهم خود را به نام نصوص شریعت به خورد مردم داده و معتقدند که برداشت آنها از نصوص مراد و منظور شارع بوده و کفر و ایمان افراد را با این معیارهای نادرست سنجیده و همین امر باعث می شود تانسبت به جامعه نگرشی منفی داشته و از تکفیر و تفسیق آن خودداری نکنند.)
امام شافعی در ادامه ی همین مطلب می فرماید: برادرم، بیان آراء و نظرات برای عرضه کردن و آگاهی دادن و تکمیل کردن است نه تحمیل نمودن و فرض کردن و در گیر شدن.

در پایان می گویم:

زمانی که ما چگونگی بر خورد با موارد اختلافی را فرا گرفته و انسان ها از فکر و اندیشه های یکدیگر بهره برده، پیش به سوی پیشرفت و ترقی و تکامل حرکت کرده و فکر و اندیشه ها از گزند مصون تر خواهند بود و تعدد مکاتب فکری و مذهبی نخواهد توانست خدشه ای در روحیه ی مسلمانان ایجاد نماید.
 الحمد لله امروزه عالمان بسیاری هستند که در بیداری اسلامی معاصر نقش مثبت و سازنده داشته و در صدد نهادینه کردن فرهنگ اختلاف هستند و یاوه گویی های تندروان را نقش بر آب می کنند.

منبع : کانال تلگرامی _ ا.د.وصفی ابو زید  

مترجم : عبدالرحمن رسولیان بانه