خواندن نماز به زبان غیرعربی!!

چرا قرائت الفاظ نماز باید با زبان عربی ادا شوند؟ آیا برای کسانی که قادر بر انجام این کار نبوده، مجوزی وجود دارد که آن را با زبان مادری ادا نمایند؟ آیا ادای نماز با زبان‌های غیر عربی، مقبول است یا نه؟

جهان آفرینش با همه‌ی تنوعش، یک دستگاه واحد و سیستمی بهم پیوسته می‌باشد. که عملکرد هر کدام از قطعاتش، در سایر اجزای جهان هستی تاثیرگذار است. لذا برای درک فلسفه و حکمت هر یک از موجودات ، لازم است که نسبت به همه‌ی مخلوقات جهان آفرینش و تأثیرات متقابل‌شان بر همدیگر احاطه‌ی علمی داشت. پس ما با توجه به گستردگی فراوان جهان هستی، هرگز قادر نخواهیم بود که حکمت هر موجود و تأثیراتش بر همه‌ی موجودات پنهان و آشکار جهان آفرینش را دریابیم. لذا برای درک این منظور، بایستی از سازنده‌ی این دستگاه عظیم جویا شویم. تا در حد گنجایش ما به بعضی از حکمت‌های آنها اشاره نماید. که البته حکمت اصلی آنها در این موارد خلاصه نمی‌شود. بلکه به اندازه‌ی همه‌ی مخلوقات خداوند در جهان هستی، دارای حکمت می‌باشند.

بنابراین هرگاه در حکمت بعضی از افعال و دین خداوند دچار تردید شدیم، بایستی به نقایص موجود در خویش نموده و هرگز شایسته نیست که خداوند را مورد اعتراض قرار دهیم. با این تبصره در حد توان خویش به سراغ پاسخ سوال فوق خواهیم رفت. امید است که تا حدودی موجب آرامش عقلی و روحی خوانندگان گرامی گردد.

دلایل مورد نظر عبارتند از:

۱. به خاطر تثبیت وحدت دینی مسلمانان جهان به همدیگر و ایجاد وحدت رویه در عبادت، در یکی از شعائر دین خدا (نماز) ، زبان قرآن به عنوان مبنا قرار می‌گیرد.

إِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ [سوره الأنبیاء: آیه ۹۲]این طریقه شما آیین یگانه (و پاک اسلام) است و من یکتا پروردگار و آفریننده شما هستم، پس تنها مرا پرستش کنید.

۲. ما در زمینه‌ی دینداری، مکلف به اطاعت بی‌چون و چرا و تعبد محض از خداوند و رسولش هستیم. حال چه حکمت آنها را بدانیم یا نه ، بایستی با رضایت خاطر آن را انجام دهیم.

فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا [سوره النساء: آیه ۶۵]نه چنین است، قسم به خدای تو که اینان (به حقیقت) اهل ایمان نمی‌شوند مگر آنکه در خصومت و نزاعشان تنها تو را حَکَم کنند و آن‌گاه به هر حکمی که کنی اعتراض نداشته، کاملاً (از دل و جان) تسلیم (فرمان تو) باشند.

۳. خود پیامبر به صحابه این را فرمودند: به شیوه ای که من نماز می خوانم، شما نیز همان طور نماز را برپا دارید.

حدیث پیامبر اسلام (ص):«صَلوا کما رَأَیتُمُونِی أُصَلی»همان‌گونه که می‌بینید من نماز می‌خوانم، نماز بخوانید.

۴. به خاطر وجود تنوع در زمینه‌ی معانی لغات و گستردگی آنها (مانند حمد، اله، رب و …) در بعضی از زبانها، ادای نماز با زبان مادری برای تعدادی از اقوام بشر خسته کننده و ملال آور و برای بعضی دیگر از آنها به خاطر وجود فشردگی در معانی آنها نارسا می‌بود.

وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ ۗ لِسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَهَٰذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ [سوره النحل: آیه ۱۰۳]و ما کاملا آگاهیم که کافران (معاند) می‌گویند: آن کس که مطالب این قرآن را به رسول می‌آموزد بشری است، (مقصودشان بلعام ترسا یا عایش یا یعیش یا غلام رومی یا سلمان فارسی بود) در صورتی که زبان آن کس که این قرآن را به او نسبت می‌دهند اعجمی (غیر فصیح) است و این قرآن به زبان عربی فصیح و روشن است.

۵. در هنگام ادای نمازهای جمعه و جماعت در هنگام سفر به ممالک اسلامی و ادای وظیفه‌ی حج در کشور عربستان، وجود زبان واحدی لازم است. که همانا زبان قرآن (عربی) است.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَىٰ حَتَّىٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَىٰ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا [سوره النساء: آیه ۴۳]ای اهل ایمان، هرگز در حال مستی به نماز نیایید تا بدانید چه می‌گویید (و چه می‌کنید) و نه در حال جنابت (به مساجد آیید) مگر آنکه رهگذر باشید تا وقتی که غسل کنید. و اگر بیمار بودید یا آنکه در سفر باشید یا قضاء حاجتی دست داده باشد یا با زنان مباشرت کرده‌اید و آب برای تطهیر و غسل نیافتید پس به خاک پاک تیمم کنید، آن‌گاه صورت و دستها را (بدان) مسح کنید، که خدا بخشنده و آمرزنده است.

۶. ایجاد زبان مشترک در میان مسلمانان جهان.

إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ [سوره یوسف: آیه ۲]این قرآن مجید را ما به عربی فصیح فرستادیم، باشد که شما (به تعلیمات او) عقل و هوش یابید.

۞ قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ ۖ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۖ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ۖ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ [سوره الأنعام: آیه ۱۵۱]بگو: بیایید تا آنچه خدا بر شما حرام کرده همه را بر شما بخوانم، و آن اینکه به هیچ وجه شرک به خدا نیاورید، و به پدر و مادر احسان کنید، و دیگر اولاد خود را از بیم فقر نکشید، ما شما و آنها را روزی می‌دهیم، و دیگر به کارهای زشت آشکار و نهان نزدیک نشوید و نفسی را که خدا حرام کرده (محترم شمرده) جز به حق به قتل نرسانید. خدا شما را به این اندرزها سفارش نموده، باشد که تعقل کنید.

۷. ما در تمامی مجالات دینداری اعم از فهم، تبلیغ و اجرای مفاد دین خدا، مجاز به این امر هستیم که از طریق زبان مادری نسبت به انجام امور مذکور اقدام کنیم. و تنها عبادتی که با زبان عربی ادا می‌شود، نماز است. پس در حدود ۹۹٪ دینداری ما با زبان مادری ادا می‌ شود و تنها در یک مورد با زبان قرآن ادای وظیفه می‌کنیم. که این امر نشانه‌ی اهمیت دادن قرآن به زبان مادری ملیت‌های مختلف است. نه نادیده گرفتن آنها.

وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۖ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ [سوره ابراهیم: آیه ۴]و ما هیچ رسولی در میان قومی نفرستادیم مگر به زبان آن قوم تا بر آنها (معارف و احکام الهی را) بیان کند، آن‌گاه خدا هر که را خواهد به ضلالت وا می‌گذارد و هر که را خواهد به مقام هدایت می‌رساند و او خدای مقتدر داناست.

۸. برای درک معانی نماز به تناسب زبان مادری ، بایستی معانی آن را یاد گرفت. تا از این طریق مراد سخن خداوند را دریافت نماییم.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَىٰ حَتَّىٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَىٰ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا [سوره النساء: آیه ۴۳]ای اهل ایمان، هرگز در حال مستی به نماز نیایید تا بدانید چه می‌گویید (و چه می‌کنید) و نه در حال جنابت (به مساجد آیید) مگر آنکه رهگذر باشید تا وقتی که غسل کنید. و اگر بیمار بودید یا آنکه در سفر باشید یا قضاء حاجتی دست داده باشد یا با زنان مباشرت کرده‌اید و آب برای تطهیر و غسل نیافتید پس به خاک پاک تیمم کنید، آن‌گاه صورت و دستها را (بدان) مسح کنید، که خدا بخشنده و آمرزنده است.

۹. دین اسلام در همه‌ی زمینه‌ها طرفدار ملی‌گرایی مثبت در میان انسان‌هاست. و با ناسیونالیسم مخالف است. و تنها جایی که خواهان زبان مشترک جهانی است، نماز است. در اینجا لازم است که تعریفی مختصر از ملی‌گرایی مقبول قرآن و ناسیونالیسم ارائه شود تا منظور ما بیشتر درک شود.

تعریف ملی‌گرایی مورد نظر قرآن: یعنی دلبستگی اقوام به مظاهر قومی خویش از جمله زبان، لباس، آداب و رسوم مخصوص به خود و …، بدون وجود استثمار، تحقیر، توهین و مخالفت نسبت به اقوام دیگر و تعاون و همکاری با همه‌ی اقوام بشر در راستای رشد و سعادت همگانی آنها.

وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالِمِينَ [سوره الروم: آیه ۲۲]
و یکی از آیات (قدرت) او خلقت آسمانها و زمین است و یکی دیگر اختلاف زبانها و رنگهای شما آدمیان، که در این امور نیز ادله‌ای (از صنع و حکمت حق) برای دانشمندان عالم آشکار است.

تعریف ناسیونالیسم: دلبستگی افراطی به مظاهر ملی خویش از جمله زبان، لباس و …، به انضمام وجود استثمار، تحقیر، توهین و مخالفت نسبت به اقوام دیگر و عدم همکاری با آنها در زمینه‌ی کسب سعادت مادی و معنوی بشر، از مشخصات ناسیونالیسم است. که دین خدا با آن مخالف بوده ، خصوصاً با نژادپرستی عربی و پان عربیسم نیر مخالف است. پس دین خدا نسبت به همه‌ی اقوام بشر احترام قائل است. اما در مورد نماز، خواهان زبان مشترک جهانی‌ است. که این امر به معنای توهین به اقوام غیر عرب نیست.

۱۰. در مورد بسیاری از حالات دینداری و موجودات جهان آفرینش، از حکمت کارهای خداوند باخبر نیستیم. پس بایستی در همه‌ی کارها به خداوند اعتماد نموده و از اعتراض نسبت به ایشان خودداری کنیم.

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ [سوره البقره: آیه ۲۱۶]
حکم جهاد بر شما مقرّر گردید و حال آنکه بر شما ناگوار و مکروه است، لکن چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده، و چه بسیار شود چیزی را دوست دارید و در واقع شرّ و فساد شما در آن است، و خدا (به مصالح امور) داناست و شما نادانید.

۱۱. بر اساس قرآن ما مکلف به اقامه‌ی محتوای نماز بوده نه قرائت صِرف کلمات.

وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ [سوره البقره: آیه ۱۱۰]
و نماز به پا دارید و زکات بدهید و بدانید که هر چه از اطاعت حق و کار نیکو برای خود پیش می‌فرستید آن را در نزد خدا خواهید یافت، که محققا خداوند به هر کار شما بیناست.

۱۲. به خاطر وجود اعجاز ادبی، فصاحت و بلاغت و سایر موارد اعجاز قرآن، بهترین زبان برای ادای مفاهیم عالی نماز، زبان قرآن است. و زبان مادری اقوام در مقابل قرآن، قابل عرضه نبوده و ترجیح آن بر زبان قرآن، بی‌ادبی و نارساست.

وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ [سوره البقره: آیه ۲۳]
و اگر شما را شکّی است در قرآنی که بر بنده خود (محمد صلّی اللَه علیه و آله و سلّم) فرستادیم، پس بیاورید یک سوره مانند آن، و گواهان خود را بخوانید به جز خدا، اگر راست می‌گویید.

۱۳. ایجاد زبان ملی و جهانی مشترک برای وحدت بخشی به انسان‌ها، در میان افراد بشر مرسوم بوده و خواهد بود. و قرآن نیز از طریق نماز در پی تأمین این هدف عالی است.

وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۖ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ [سوره ابراهیم: آیه ۴]
و ما هیچ رسولی در میان قومی نفرستادیم مگر به زبان آن قوم تا بر آنها (معارف و احکام الهی را) بیان کند، آن‌گاه خدا هر که را خواهد به ضلالت وا می‌گذارد و هر که را خواهد به مقام هدایت می‌رساند و او خدای مقتدر داناست.

۱۴. به خاطر تاثیر بی‌نظیر قرآن بر روان انسان‌ها از طریق نماز، زبان قرآن انتخاب گردید. که هیچ گونه زبان دیگری قادر به انجام این کار شگرف نیست.

وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَىٰ أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ ۖ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ [سوره المائده: آیه ۸۳]
و چون آیاتی را که به رسول فرستاده شده استماع کنند می‌بینی اشک از دیده آنها جاری می‌شود، زیرا حقانیت آن را شناخته‌اند؛ گویند: بارالها، ما ایمان آوردیم، پس نام ما را در زمره گواهان صدق (او) بنویس.

۱۵. دلیل اصلی انتخاب زبان عربی برای تبیین دین خدا و اقامه‌ی نماز، برتری نژادی اعراب بر سایر اقوام نبوده بلکه تنها به خاطر توانایی منحصر به فرد در معانی لغات قرآن، برگزیده شده است. البته بسیاری از اعراب نیز همچون سایر افراد بشر از انتخاب دین خدا خودداری نموده‌اند. پس آنها هیچ گونه برتری بر دیگران ندارند.

وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَىٰ أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ ۖ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ [سوره النحل: آیه ۱۰۳]
و ما کاملا آگاهیم که کافران (معاند) می‌گویند: آن کس که مطالب این قرآن را به رسول می‌آموزد بشری است، (مقصودشان بلعام ترسا یا عایش یا یعیش یا غلام رومی یا سلمان فارسی بود) در صورتی که زبان آن کس که این قرآن را به او نسبت می‌دهند اعجمی (غیر فصیح) است و این قرآن به زبان عربی فصیح و روشن است.

۱۶. هرگاه خداوند، بکارگیری زبان قرآن را برای اقامه‌ی نماز، نامشروع و ظالمانه می‌دید، هرگز آن را تجویز نمی‌نمود.

وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَىٰ بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ [سوره هود: آیه ۱۱۷]
و خدا بر آن نیست که هیچ قومی و هیچ اهل دیاری را در صورتی که آنها مصلح و نیکوکار باشند به ظلم هلاک کند.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ [سوره الفصلت: آیه ۴۶]
هر کس کار نیکی کند به نفع خود و هر که بد کند بر ضرر خویش کرده است و خدا هیچ بر بندگان ستم نخواهد کرد.

۱۷. در صورتی که خداوند درباره‌ی نوع زبان قرآن در مقایسه‌ با زبان مادری و زبان قرآن از ما سوال می‌نمود، با عنایت به وجود کمال مطلق در کلام خداوند، و وجود نواقص عدیده در زبان مادری، زبان قومی خویش را حذف و زبان قرآن را برمی‌گزیدیم.

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ ۖ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ [سوره یونس: آیه ۳۸]
بلکه کافران می‌گویند قرآن را (محمد) خود بافته است. بگو: اگر راست می‌گویید شما خود و هم از هر کس نیز می‌توانید کمک بطلبید و یک سوره مانند آن بیاورید.

۱۸. خداوند و رسولش در هیچ کدام از مجالات زندگی بر ما ظلم ننموده بلکه همیشه در راستای سعادت ما اقدام نموده‌اند. پس ایشان در این زمینه نیز بر ما ظلم ننموده و نخواهند نمود.

وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَىٰ بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ [سوره هود: آیه ۱۱۷]
و خدا بر آن نیست که هیچ قومی و هیچ اهل دیاری را در صورتی که آنها مصلح و نیکوکار باشند به ظلم هلاک کند.

۱۹. همه‌ی اقوام بشر از نظر ارزش‌گذاری در نزد خداوند، مساوی هستند. و تنها عاملی که انسان‌ها را در نزد خداوند بیشتر محبوب می‌کند، تقوای الهی است.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ [سوره الحجرات: آیه ۱۳]
ای مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آن گاه شعبه‌های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شمایند، همانا خدا کاملا دانا و آگاه است.

۲۰. زبان قرآن در جهان معاصر به خاطر عوامل زیر به عنوان زبان ذلت و خواری معرفی شده که این امر باعث شکست روحی در میان بسیاری از تحصیل کردگان مسلمان شده است:

الف) هجوم غیر منصفانه‌ی جهان غرب به دین اسلام ، زبان قرآن و متهم نمودن‌ آن به عنوان دین و زبان خشونت و خرافات از طریق رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، مجلات، کتاب و کنفرانس‌ها و غیره. که این امر باعث شده تحصیل کردگان دنیای معاصر، خصوصاً جوانان مسلمان نسبت به دین و زبان قرآن (زبان عربی)، احساس کمبود و شکست روحی‌ نمایند.

ب) بر اثر ناتوان معرفی کردن دین خدا در جهان اسلام از سوی مسلمانان، خصوصاً در جهان عرب، و در حاشیه قرار دادن آن ، تنبلی، عدم تطبیق دین در همه‌ی مراحل زندگی به ویژه تعطیل عمران و آبادانی زمین، توقف رشد علمی، صنعتی، تکنولوژی، چنین جوی حاکم شده که جوانان معاصر، به ویژه جوانان مسلمان، نسبت به دین و زبان قرآن، احساس افتخار ننموده بلکه شرمنده و خجل شوند.

ج) به علت رشد ناموزون ملی‌گرایی افراطی و ناسیونالیسم در جهان غرب به ویژه در قرن بیستم و هم‌چنین تزریق آن به ممالک اسلامی؛ قضیه‌ی ملی‌گرایی افراطی و ناسیونالیسم، ظهور بیش از حد پیدا نمود. و با ارزش‌گذاری افراطی نسبت به زبان‌های قومی و تحقیر زبان قرآن، زبان عربی مورد هجوم تحصیل کردگان، خصوصاً جوانان مسلمان جهان معاصر قرار گرفت.

به علت عدم وجود منابع مستدل، درباره‌ی پاسخ به سوال مذکور بیش از این نتوانستیم در این مورد گفتگو کنیم. لذا در صورت عدم قناعت شما عزیزان، طلب پوزش نموده و از خداوند غفار نیز درخواست بخشش می‌نماییم.

محمد حامدی