رمضان ماه ……
خداوند منّان برما بندگان منّت نهاد تا باردیگرماه مبارک رمضان (سفره‌ی رحمت وبرکت خدا) را دریابیم و فرصت دیگری برای ایجاد انقلاب و تحوّل درونی فراروی ما قرارداد. بار دیگر در مقابل یک امتحان تاریخی و عظیم الهی قرار گرفته‌ایم. امتحان ایمان واستقامت، صبر و بردباری، تهجّد و شب‌زنده‌داری و …
بار دیگر فرصت عبادت و نیایش، و زانو زدن بر سفره‌ی قرآن و أخذ توشه‌ی راه از اقیانوس بیکران آن، پیش روی ما قرار گرفت.
رمضان یک‌دوره‌ی تربیتی سالانه ویک دانشکده‌ی «ایمانی»، «اخلاقی» و «عبادی» است که به منظور تجدید و تقویت ایمان درهای خود را به روی ما گشوده است تا از خرمن‌های آن انرژی ایمانی و اشراق روحی و توشه‌ی نفسی أخذ کنیم و از ایستگاه‌های تهذیب نفس و اصلاح درون این مدرسه‌ی نمونه، و از چشمه‌سارهای جوشانِ رحمت و برکاتِ خداوند در آن جرعه‌های بنوشیم.
رمضان مدرسه‌ی صبر و اسقامت، شجاعت و شهامت، فداکاری و جهاد، و فتوحات و ثبت مواقف شرف و عزّت برای مسلمانان است. فتح بدر(یوم الفرقان) و فتح مکّه (فتح الفتوح) و فتح بیت‌المقدس در جنگ حطین توسط صلاح‌الدین ایّوبی : در این ماه مبارک نصیب مسلمانان گردید و برای رمضان امسال نیز به توفیق خدا در انتطار تدارک مقدّمات فتح مجدّد قدس (پیروزی مجاهدان شام) هستیم.
رمضان مدرسه‌ی کاشتن نهال اخوّت، تعاون، تقارب، مودّت، بخشش، فداکاری، سازندگی (دنیا و آخرت) است. مدرسه‌ی جهاد با نفس وشوق وعلاقه برای نیل به «جنّات الرحمن» است. مدرسه‌ی سازندگی مردان و زنان مخلص و مؤمن خدا، مردان و زنان مهذّب و متخلّق به اخلاق قرآنی است. وقتی از مادر مؤمنان عایشه‌ی صدّیقه ل درباره‌ی اخلاق رسول خدا سؤال شد در پاسخ گفت:
[کَانَ خُلُقُهُ الْقُرْآنَ] [مسند امام احمد]
در این ماه‌مبارک بود که درِ رحمت ابدی و جاودانه‌ی خدا بر روی بندگانش گشوده شد و نسیم آخرین حلقه‌های وحی بر بشریّت وزیدن گرفت :
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُوا الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ [بقره/۱۸۵]
«(آن چند روز معیّن و اندک) ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است (و آغاز به نزول نموده است ودر مدّت ۲۳ سال تدریجاً به دست مردم رسیده است) تا مردم را راهنمائی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد (به حق و حقیقت) باشد و (میان حق و باطل در همه‌ی ادوار) جدائی افکند.»
رمضان ماه سموّوصعود نفس انسان تا کرانه های بی انتهای فضاوآفاق آسمانها ، وپروازدراین اقیانوس ژرف است، تا ازاختلاط با شهوات وآرزوهای دنیّ دنیائی واسارت هوا ومتاع این جهانِ سراسرتعب ومشاکل رهائی یابدودرپی طلب رضایت خدای «خالق و آمر» خویش در این فضای بی‌انتها‌ی خدا به گردش و پرواز در آید.
با این وصف رمضان خرمن عبادت ومعنویّت، و ایستگاه توشه‌گیری برای ساختن آینده‌ی درخشان در آخرت و جاده صاف‌کن حرکت بسوی الله است. بنده‌ی مؤمن این فرصت طلایی را غنیمت شمرده و از آن بیشترین بهره می‌گیرد.
برخی از اسباب خودسازی و وسایل سیر بسوی الله که باید در این ماه بیشترین اهتمام بدانها داده شود، عبارتند از:
۱ـ روآوردن به قرآن کریم وتلاوت دایمی آن، و تدبّر در آیات روح‌بخش و صیقل‌دهنده‌ی قلوب است تا در سایه‌ی حیات زیر لوای قرآن و اُنس با کلام حیات‌بخش خدا باران رحمت و شادابی بر قلب‌هایمان ببارد و دلهایمان در پرتو انوار بی‌نهایت آن آرامش یابد و برای اجرای تعالیمش آمادگی پیدا کند.
۲ـ مجسّم نمودن سیره‌ی طاهره‌ی رسول الله و اقتدا و اهتدا به آن. چون سیره‌ی او تجسّم عینی و عملی دین در بزرگترین فرد معتقد به آن است کسی که بیشتر از هر مؤمن دیگری به آن وفادار، و بر تطبیق عملیَش حریص بوده است.
۳ـ حمل نفس بر مکارم اخلاق و معالی امور، و تربیتش بر صبر و استقامت، تعاون و تکافل، تواضع و خشوع، خیر و احسان، عطوفت و رحمت ، و سایر فضایل و اخلاقیات پسندیده یکی دیگر از برکات و دستاوردهای رمضان است.
۴ـ تعلُّق خاطر به خدا و یاد او در هر احوال و اوضاعی، و تسلیم و خضوع تامّ در برابر شریعت او، و تنظیم تمامی برنامه‌ها و حرکات و سکنات زندگی بر وفق دستورات و احکام آن، تنظیم برنامه‌ای برای غلبه و پیروزی بر رذیله‌ی ریا، از جمله‌ی آثار رمضان است؛ زیرا رمضان ماه اخلاص و غلبه بر نفس و شیاطین است، چون هر دو در این ماه به بند کشیده می‌شوند. رمضان ماه مبارزه با شهوات بطن و فرج و نفس، ماه غلبه بر شهوات، و پیروزی بر شُحّ و بخل است، زیرا رمضان ماه ابراز سخاوت و ادای زکات و صدقات است.
۵ـ رمضان ماه پیروزی بر زبان و آفت‌های متعدّد آن، چون «دروغ» و «بهتان»، «فحش» و «دشنام»، «غیبت» و «نمّامی»، «شهادت ناحقّ» و «لغو و بیهوده‌گوئی» و غیره … است.
۶ـ رمضان ماه غلبه و پیروزی بر امراض قلبی چون «کفر» و «شرک»، «نفاق» و «دو روئی»، «خوف» و «جبن» ، و غلبه بر یأس و نااُمیدی، و برتنبلی و ضعف‌های روحی و… است.
رمضان فرصتی است برای همه‌ی کسانی که در انجام فرایض و فرامین خدا از خود سستی بخرج داده‌اند تا بخود آیند و تغییری در روند حرکت زندگی خود بوجود آورند. فرصتی است برای همه‌ی آنهایی که اوقات گرانبهای خود را بیهوده سپری کرده‌اند تا بخود آیند. برای کسانی که در دریای غفلت و گناه غرق گشته‌اند تا بخود آیند. فرصتی برای آنهای که از قرائت قرآن و تأمّل در آیات بیّنات آن دور مانده‌اند تا به هوش آیند. برای آنهایی که از یاد و ذکرخدا غافل گشته‌اند. و آنهایی که به تملّق و تظاهر و دروغگویی و ریاکاری عادت کرده‌اند تا بخود آیند. آنهایی که غافلانه در دریای ربا و حرام‌خواری و خلاف‌کاری غوطه‌ورند. برای آنانی که صله‌ی رحم را ترک کرده‌اند. و بالاخره فرصتی است طلایی، برای همه‌ی کسانی که اهداف مقدّس و گرانبها فرا روی خود ترسیم کرده‌اند تا بدانها دست یابند.
آری! رمضان دروازه‌ی همه‌ی این خیر و برکات است و بحق باید چنین باشد چون رمضان «مدرسه» است «دانشگاه» است. مدرسه‌ی «ایمان»، «عبادت» و «اخلاق» و در یک کلمه مدرسه‌ی همه‌ی «فضایل» است. رمضان مدرسه‌ی جامعه‌شناسی و اهتمام به جوانب گوناگون اجتماعی انسان است. رمضان بیمارستان بازیابی سلامتی روانی و جسمی و مبارزه با امراض و آفت‌های ناشی از ۱۱ ماه بداندیشی و پُرخوری است.
رمضان ماه دعوت است و فرصتی است برای دعوتگران بسوی الله تا در این ماه بیش از هر وقت دیگر به امر دعوت اهتمام دهند و در حدّ توان روش‌های نظری دعوت را عملی سازند و به مدعوین خود رسیده کاستی‌های سایر اوقات را جبران نمایند.
رمضان مدرسه‌ی سیاسی و تنظیم کننده همه‌ی سیاست‌های مورد نیاز زندگی است. رمضان ایستگاه تربیت اقتصادی و فرصتی برای پاکسازی اموال و دارایی از زکات است و در نهایت رمضان ماه تغییر و انقلاب فراگیر و همه‌جانبه. و ماه «تجرید» و «تجرّد» است. لذا باید سعی کنیم که در این ماه مبارک عزم را جزم کنیم که جای برای خود در بهشت تهیه کنیم، حسنات بیشتری بدست آوریم، چه کنیم که رمضان امسال بهتر از سال‌های قبل باشد، چگونه بر نیکوکاریمان بیفزاییم. و ماه رمضان را به یک ماه ممتاز تبدیل کنیم؟
حلول این ماه مبارک را به همه‌ی راهیان الی الله تبریک می‌گویم و توجّه خود و سایرعزیزان را به توصیه‌های زیر معطوف می‌دارم. خداوند می‌فرماید:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ [حج/۷۷]
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! (برای آفریدگار خویش) رکوع (و کرنش برید ،) و سجده کنید (و به خاک افتید) و پروردگار خود را پرستش نمائید و کارهای نیک انجام دهید ، تا این که رستگار شوید.»
و می‌فرماید :
إِنَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ أَنَّکَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَیِ اللَّیْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَهٌ مِنَ الَّذِینَ مَعَکَ وَاللَّهُ یُقَدِّرُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَیْکُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَیَکُونُ مِنْکُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الْأَرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِیمُوا الصَّلَاهَ وَآتُوا الزَّکَاهَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ [مزمّل/۲۰]
«هر خوبی و خیری را که برای خود پیشاپیش می‌فرستید ، آن را نزد خداوند بهتر و با پاداش بیشتری خواهید یافت . از خدا آمرزش بخواهید ، چرا که خدا آمرزگار و مهربان است.»
* * *
محمد ملا زاده
