مترجم: ابوبکر راه آورد
اگر شما را به آسمان ها ببرند و در آنها پرسه بزنی و به سدرة المنتهی برسی و اندازه دو کمان یا کمتر به فرشته وحی فاصله داشته باشی، آیا باز هم به زمین برمی گردی؟ یا دور عرش خداوند گردش می کنی و ماندن در آنجا را خواستاری، نظر به اینکه آنجا خوشحال و مسرور، همدم فرشته و نوری؟
می گویی: این چه پرسشی است؟! چگونه از آن جهان زیبا به دنیای انسانها برگردم؟! زمانی که منِ بنده ی گنهکار، همنشین یکی از معراجی ها شوم و احساس آن جهان زیبا به من دست دهد، آرزو دارم که هرگز برنگردم.
شبی در زندگیم هرگز آن را فراموش نمی کنم، آن شب زیبایی که در آن همنشین دیوان شعر ابن فارض (شاعر حب خداوند) شدم و پلکی از چشمانم بر هم ننهادم تا نیمی از دیوانش را مطالعه کردم، «با وجود پیکار بین سیاهی چشم و گودی رفتن آنها»، همراه ابن فارض نوشیدم… (شَرِبنا على ذِكْرِ الحَبيبِ مُدامَةً، سكِرنا بهامن قبل أن يُخلق الكَرْمُ) به نام و یاد محبوب حقیقی خود نوشیدیم، شراب کهنه به جای مانده ته خم را و مخمور پوست عشق او شدیم و این پس از آنی بود که بوته انگور آفریده شود. نفسهایم همگام با وسیله جویی او در سینه حبس کردم، ولی جواب مرا نادیده گرفت».
پس از آن خواب بر من چیره شد، اما بقیه شب را بین خواب و بیدار گذراندم، در عالم رؤیا با او زندگی می کردم، آرزو داشتم روحم با او پرواز کند. ولی صبح پدیدار گشت و دنیای انسانها از نو شروع شد و من هم مشغول دنیا شدم و همچنان زندگی ادامه دارد.
اکتفا کردن به زندگی معراجی (معنویت صرف) علی رغم زیبایی و خوشحالی های زیاد، فرار از ادای مسئولیت در برابر انسان ها است.
و بالعکس زندگی در بین انسان ها بدون معنویت، عذاب و درد و بدبختی است و این همان بازگشت بزرگ و شناخت تیزبینانه‌ای است برای برگشتن انسان به بودنی که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و سلم) آن را با بازگشت خود از معراج تحقق بخشید و ماندن در کنار عرش خداوند را برنگزید، تا رسالت خویش را در دنیا از آنجایی که کسانی همچون ابوجهل و ابولهب و هیزم کشان وجود داشتند، تحقق بخشد. اینجا محل رسالت است و جای پس دادن امانت هاست. این همان بازگشتنی است که موسی(علیه سلام) را از نظر منزلت برتر از خضر(علیه سلام) قرار داد و سلیمان(علیه سلام) را از جهت منزلت برتر از کسی که (علم من الكتاب) «کسی که نزدش از کتاب إلهی دانشی بود» داشت، برتر گردانید.
و همین منوال من و شما
برتری ما در آسمان هاست، ولی مسئولیت در این دنیا.
برتری ما، پرواز ما، گردش در ملکوت آسمان ها، یار شدن با فرشته، رغبت به چیزهایی که تاکنون هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده، ولی رسالت ما در این دنیای انسانها ست.
جایی که ابو جهل گونه و ابو لهب گونه و هیزم کشان گونه زندگی می کنند، جایی که قلب‌ها مانند سنگ سخت یا بیشتر سخت ترند و حواسها در جسم به مانند جسد در قبر محبوسند: «و مَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّنْ فِي الْقُبُورِ» یعنی: «تو به کفاری که کفر دلهایشان را میرانده، حقایق را نمی توانی بشنوانی».
و به غیر از اینها مردمانی هستند که: رازهایی دارند نازک‌تر از باد نسیم هنگامی که در شب می وزد و صاف‌تر از آب ابر (باران) هنگامی که می بارد و… و فرشتگان به آنها مباهات می کنند. بین این دو دسته بسیاری از مردم هستند، متردد و دو دل، نه متمایل به طیف بدها و نه متمایل به طیف خوب‌ها. آنها منتظر حرف های پسندیده، لبخند رحیمانه و نوازش های مهربانانه شما هستند. منتظر الگو بودن شما در رفتار بلند منشانه، راستی و امانتداری، ایستادگی و شجاعت و سخن حق در برابر ستمگران هستند. منتظرند شما خودت باشی. پس به نزد آنان بر گرد ای یونس، هرچند آنها تو را اذیت کردند، هرچند آنها تو را به اخلاق های ناپسند متهم کردند، ولی… مسئولیت و رسالت شما اینجاست، پس دادن امانت اینجاست.
پس از پیش آنها “خشمگینانه” مرو و نزدشان بمان و از ادای مسئولیت فرار مکن. خیلی وقت ها با پایدار بودن بر رسالت و مسئولیت همراه با تضرع و زاری از درگاه خداوند متعال و گفتن این فرموده خداوند: «لا إله إلا أنت سُبحانك إني كنتُ من الظالمين» یعنی: «بار الها! معبودی جز تو نیست، منزهی تو، به راستی من از ستمکاران بودم»، ادامه بده تا همگان از تاریکی شکم ماهی نجات یابیم.
نویسنده: م. محمود صقر
مترجم: ابوبکر راه آورد – اشنویه
سوزی میحراب
________________________________
۱- اِبْنِ فارِض، بزرگ‌ترین سراینده شعر صوفیانه در ادبیات عربی است. موضوع بیشتر اشعار او عشق به خداوند است و از این رو به وی سلطان العاشقین لقب داده‌اند. به گفته نواده اش، نسبت ابن فارض به قبیله بنی سعد می‌رسد. پدرش از اهالی حماة شام بود که به مصر مهاجرت کرد. ویکی‌پدیا
۲- مصراع اول قصیده او است.
