ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ (ﺑﻪ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ: Liberalism) ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻟﻐﻮﯼ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﯾﻪ ﻭﺳﯿﻌﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺌﻮﺭﯼﻫﺎﯼ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺷﺨﺼﯽ ﺭﺍ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻫﺪﻑ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ.
ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺫﮐﺮ ﺷﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﻪ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﭘﯿﺮﻭﯼ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﺍﺯ ﻣﮑﺘﺐ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻟﺰﻭﻣﺎً ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻟﻐﻮﯼ ﺁﻥ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ.
ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﻣﺪﺭﻥ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﯼ ﺭﯾﺸﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮐﻠﯽ، ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﯼ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺩﺍﺭﺩ. ﺷﺎﺧﻪﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﯽ ﺭﺍ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﮐﻨﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭼﻨﺪ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻣﺘﺤﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺑﯿﺎﻥ، ﻣﺤﺪﻭﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ، ﻧﻘﺶ ﻗﺎﻧﻮﻥ، ﺗﺒﺎﺩﻝ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﯾﺪﻩﻫﺎ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭﯼ ﯾﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻭ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﻔﺎﻑ ﺩﻭﻟﺘﯽ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻤﻪ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝﻫﺎ – ﻫﻤﯿﻦﻃﻮﺭ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﺍﯾﺪﺋﻮﻟﻮﮊﯼﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺩﯾﮕﺮ – ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻓﺮﻡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻭﻟﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﯽ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮﻥ، ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﯾﮏ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪٔ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻣﻌﺎﻧﯽ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ ﺍﺻﻞ ﻻﺗﯿﻦ ﮐﻠﻤﻪ liber، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﺯﺍﺩ، ﺟﺪﺍ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﯾﻦ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺩﻻﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺮ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﯾﺎ ﺧﻂ ﻣﺸﯽﻫﺎﯼ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮔﺮﺍﯾﺶ ﺍﻭﻟﯿﻪﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻭ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺴﺐ ﯾﺎ ﺣﻔﻆ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺍﺯ ﻗﯿﺪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﯾﺎ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﯾﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺭﺍﺩﻩٔ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﯾﺪ. ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺳﻨﺘﯽ ﺟﻨﺒﺸﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮐﻠﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺧﻮﺩﮐﺎﻣﻪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺷﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻗﻮﻩٔ ﻣﺠﺮﺏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻫﯿﺌﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﯼ ﮐﻪ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﮐﻨﻨﺪ. ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪٔ ﻧﻈﺮﯾﻪٔ ﻧﺎﺏ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﭘﯿﺮﻭﯼ ﺍﺯ ﺟﺎﻥ ﻻﮎ ﻓﯿﻠﺴﻮﻑ ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺖ. ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﯽ، ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺁﺳﯿﺒﯽ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ
ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻠﯽ
ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺍﺯ ﺳﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮﺭﮊﻭﺍﺯﯼ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻣﺘﺮﻗﯽ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﯾﻌﻨﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﺩﺍﺭﯼ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﺷﺮﺍﻓﯿﺖ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯽ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﻭ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻮﺩ، ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺭﺷﺪ ﮐﺮﺩ. ﻟﯿﺒﺮﺍﻝﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﻣﺪﺍﻓﻊ ﻃﺒﻘﻪﺍﯼ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﻟﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺍﺯ ﻗﯿﺪ ﻭ ﺑﻨﺪﻫﺎﯼ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯿﺴﻢ ﺭﺍ ﻃﻠﺐ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ، ﻣﯽﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺷﻮﺩ، ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ ﺭﺍﻩ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺣﻖ ﺭﺃﯼ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺳﺎﯾﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺧﺎﺹ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﻮﺭﮊﻭﺍﯾﯽ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﻗﺎﻣﻮﺱ ﻣﺎﺭﮐﺴﯿﺴﺘﯽ، ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺭﻭﺵ ﻻﻗﯿﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺩﺭﻭﯾﺶ ﻣﺴﻠﮑﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺣﺰﺏ ﻃﺒﻘﻪ ﮐﺎﺭﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺁﺷﺘﯽ ﻃﻠﺒﯽ ﻏﯿﺮﺍﺻﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺿﺮﺭ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﻫﺎﯼ «ﻣﺎﺭﮐﺴﯿﺴﻢ – ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ»، ﻧﺮﻣﺶ ﺑﺠﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻄﺎ ﻭ ﻧﺎﺩﯾﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻘﺾ ﺍﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﻣﯽﺭﻭﺩ. ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﺩﻫﺎﯼ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﯽ ﻭ ﻓﺮﺩﮔﺮﺍﯾﯽ ﺍﺳﺖ.
ﺗﺎﺭﯾﺨﭽﻪ
ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﯿﺮ ﺳﯿﻄﺮﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﮔﺮﭼﻪ ﻭﺍﮊﻩ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﺎ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ. ﺷﺎﯾﺪ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺪﺭﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪٔ ﺍﺻﻮﻝ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯽ ﺑﻨﯿﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷﺪ، ﺍﯾﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻋﻼﻣﯿﻪ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﮐﺮﺩ: ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻟﻖ ﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺳﺮﯼ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪٔ ﺍﯾﻦ ﺣﻘﻮﻕ: ﺯﻧﺪﮔﯽ، ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻭ ﭘﯽ ﮔﯿﺮﯼ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻭ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﺍﺳﺖ؛ ﮐﻪ ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﺍﯾﻦ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﻥ ﻻﮎ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎﯼ ﻭﯼ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ: ﺯﻧﺪﮔﯽ، ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻭ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ.
ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﺍﺷﺮﺍﻓﯽ ﮔﺮﯼ ﺍﯾﻦ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺁﺯﺍﺩﯼ، ﺑﺮﺍﺑﺮﯼ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭﯼ، ﻏﻠﺒﻪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺭﺍﯼ ﻓﺮﺍﮔﯿﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻪٔ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ. ﺍﻋﻼﻣﯿﻪٔ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۷۸۹ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺗﺪﻭﯾﻦ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﺪﺗﺮﻫﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﻨﺪﯼ ﺑﻨﯿﺎﺩﯾﻦ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﯼ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺷﺪ.
ﺍﻧﻌﻘﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ
ﻇﻬﻮﺭ ﺭﻧﺴﺎﻧﺲ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﭘﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻣﺪﻥ ﺭﻭﯾﮑﺮﺩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﯽ ﺑﻪ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﯽ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺷﺎﻧﺰﺩﻫﻢ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻢﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺳﯿﻄﺮﻩٔ ﮐﻠﯿﺴﺎﯼ ﮐﺎﺗﻮﻟﯿﮏ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻮﺍﻝ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻓﺌﻮﺩﺍﻟﯽ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪٔ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﯿﻒ ﮔﺬﺍﺷﺖ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﺗﻼﺵﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪٔ ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻥ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﺩﺍﺧﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﺎﻩ ﭼﺎﺭﻟﺰ ﺍﻭﻝ ﺩﺭ ۱۶۴۹ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﻧﻬﺎﯾﺘﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﻋﻼﻡ ﮐﻨﺪ، ﺍﯾﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۶۸۸ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺎﺷﮑﻮﻩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ.
ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﺍﺕ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻭﺭﻩﺍﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ۱۷۷۶ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺍﻋﻼﻡ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩٔ ﺩﻭﻟﺖ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ، ﺩﻭﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺪﺕﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻋﺪﻩﺍﯼ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﯾﮕﺮ ﺩﺭ ﻓﺮﺳﻨﮓﻫﺎ ﺩﻭﺭ ﺗﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﯽﺷﺪ؛ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﺍﺕ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﯼ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺁﻥﻫﺎ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﺪ ﺭﺍ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﻣﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻧﻘﻼﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﻣﺪﻧﯽ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪﻩ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﺧﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ ﺭﺳﯿﺪ ﻭ ﺍﻋﻼﻣﯿﻪٔ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺍﻋﻼﻣﯿﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﻀﺎﺩ ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺳﺘﻢ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺻﻮﻝ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺧﻮﺍﻫﯽ ﻭ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪٔ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺩﺭ ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ ﻟﯿﺒﺮﺍﻟﯿﺴﻢ ﺑﻮﺩ.
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ، ﻣﻠﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۷۸۷ ﯾﮏ ﮐﻨﻮﺍﻧﺴﯿﻮﻥ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻭ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ. ﻧﺘﯿﺠﻪٔ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺍﯾﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﯼ ﻭ ﻓﺪﺭﺍﻝ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺷﺪ. ﻣﻨﺸﻮﺭ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﯾﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۷۸۹ ﭘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻨﯿﺎﺩﯾﻦ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﯾﺪﻩﺁﻝﻫﺎﯼ ﻟﯿﺒﺮﺍﻝ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺍﻋﻄﺎ ﻣﯽﮐﺮﺩ.
ارسال: حشمت سهرابی
