برای بعضی از افراد این سوال شکل می گیرد که: آیا کُردها در انتشار تمدن اسلامی نقشی داشته و دارند ؟
اکثر تاریخ نویسان و محدثین اروپایی و شرقی بر این نظریه اتفاق نظر دارند که کُردها در اوایل سال 2000 قبل از میلاد به سوی شهر هجرت کردند و آن هم به دلیل سرمای شدید و رنج آور بود و افرادی از آنان ناچار شدند برای رهایی از شرایط سخت زندگی برای ادامه حیات به سوی مناطق امن تر هجرت کنند و آنان جزء اولین ساکنان کُردستان بودند و در آنجا و در آن موقعیت جغرافی زندگی جدیدی را تشکیل دادند و در آنجا اقامت گزیدند.
کُردستان در غرب آسیا واقع شده است ،معنی کلمه کُردستان یعنی سرزمین کردها،و در حال حاضر کُردستان مناطق وسیعی از شمال عراق و غرب ایران و جنوب شرق ترکیه و شمال شرق سوریه را شامل می شود.
بدون شک قبل از اینکه کردها دین مبین اسلام را برگزینند بر سر دین مردم قوم فارس یعنی زرتشت بوده اند. آنان زرتشت را پیامبری به شمار می آوردند که خداوند او را برای مردم فارس زبان برانگیخته است .
علت پذیرفتن دین قوم فارس توسط کُردها به دلیل جنگ هایی بود که فارس ها علیه کردها انجام می دادند و تسلط یافتن آنان بر کردها خود باعث شد که آنها این دین را قبول کنند و همچنین آتش را می پرستیدند.
زمانی که اسلام به سوی آنان آمد و دعوت به سوی آنان آغاز شد همگی و از روی اختیارو آشکارا و دسته دسته و گروه گروه از کردها به دین اسلام گرویدند ؛ در طول 1400سال کردها جزء جدا ناپذیر دولت و ملت اسلامی بوده اند.
| درآغاز دعوت اسلامی خداوند جل جلاله،خطاب به نبی اکرم اسلام فرمودند و تاکید کردند که این دین برای تمام جهانیان است و آن پیامبربرای گروه و دسته خاصی مبعوث نشده است و قطعا برای تمام مردم جهان می باشد . همانطور که می فرمایند: « وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ ﴿۱۰۷﴾ و تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستاديم (۱۰۷) الانبیاء. |
استاد عمادالدین خلیل می گوید:پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم دل تمام صحابه کرام رضی الله و تمام کسانی که خواهان دین جدید بودند را فتح کردندو در میان آنان مردانی چون صهیب رومی، سلمان فارسی،بلال حبشی و جابان کردی و غیره…ایشان نمونه هایی از افراد غیر عرب بودند که در اوایل دعوت اسلام حضور داشتند و مورد تکریم و تشویق بودند.
ودرمیان آن ها می توان از کردها نیز یافت که با جان هایشان در شکل گیری و ایجاد تاریخ نقش داشته اند و در شکل گیری تمدن و سیاست و فعالیت های امت اسلامی در زمان جنگ و آرامش شرکت کرده و نقش فعالی داشته اند.
اگر به روز های آغازین دعوت و دوران شکوفایی اسلام باز گردیم ،بیشتر ما هیچ اطلاع و آگاهی نسبت به صحابی جلیل القدر جابان کردی رضی الله عنه نداریم و نشنیده ایم ،آن شیر مرد زمانی که ندا و دعوت رسول اکرم صلی الله علیه و سلم را شنید که مردم را به سوی دین دعوت می کند، دعوتی به سوی تمام خیرات و دوری از شر پس به دعوت ایشان لبیک گفته و از سرزمین کردستان به سوی شبه جزیره عربستان سفر کردند برای رسیدن به آن حضرت صلی الله علیه وسلم، وبه دین اسلام داخل شدند و به برادران صحابی خود پیوستند و این خود فضل بزرگی از سوی خداوند متعال برای قوم کرد بود که ما از جمله امت اسلامی هستیم که سفیرانی در خدمت رسول گرامی اسلام داشته اند.
استاد عمادالدین خلیل می گوید: جابان رضی الله عنه کوچ کردند مانند کوچ سلمان فارسی رضی الله عنه به جایی که حق است، و راه سخت و پر مشقتی را برای رسیدن به رهبر اسلام صلی الله علیه و سلم طی کردندو با ایشان بیعت کردند و اسلام را پذیرفتند و بار دیگر تاکید می کنم که این دین فقط برای عرب و اقوام عرب نیامده است قطعا برای تمام مردم با وجود تمام اختلافاتی که دارند آمده است.
بعدها تعدادی از بازرگانان کُرد به سوی مدینه منوره رفتند تا اسلام آوردن خود را نزد رسول اکرم صلی الله علیه و سلم اعلام کنند و با وجود تاجران دعوت گری همچون جابان آنان وسیله ای شدند برای انتقال مرکز دینی به کردستان، و این خبر خود باعث رشد و شکوفایی در این سرزمین پاک شد.
نمی توان نقش جابان کردی رضی الله عنه را بعد از ایمان آوردن و بازگشت به دیار و سرزمین خود و شروع به دعوت کردن کردها و آشنایی آنان با این دین مبارک و مبین نادیده گرفت و از ثمرات دعوت او در ایمان آوردن دیلم کردی که مردی قهرمان و یکی از فرماندهان سپاه ایران بود ، منکر شد ؛ او بی درنگ دین اسلام را قبول کرد و از فرمان کسری سر پیچی کرد و همراه برادران عرب خود برای پیروزیشان در معرکه قادسیه شمشیر زد.
می گویند :کُردها قومی هستند که بدون مقاومت یا تعلل دین مبین اسلام را پذیرفتع اند و با گرمی و شادی و سرور از آن استقبال کردند و آن را گرامی داشتند ؛ برای اینکه اسلام ، آنان را از ظلم و طغیان شاهان ساسانی رهانید.
الحق والانصاف کردها نقش تاریخی و چشم گیری در نشر تمدن اسلامی داشتند و نمی توان آن را انکار کرد.
و اگر وجود مردان قهرمان و دلیر کرد و علمایشان و رهبران باهوش و ماهر آنان نبود به آن مقام و منزلت بالا در میان امت های قدیم و جدید نمی رسید.«نقل شده از «عمادالدین خلیل»
بدون شک در میان کردها نسلی از قهرمانان بزرگ و شریف وعلمای بی همتا و کسانی دیگر بودند که در توسعه و نفوذ اسلام در مناطق و زمانهای مختلف مشارکت کرده اند.
یکی از آنها فرمانده بزرگ صلاح الدین ایوبی رهبری که در مقابل صلیبیان که به اراضی اسلامی در بلاد شام به طور عموم وعلی الخصوص بیت المقدس هجوم آوردند ایستاد.
آن رهبر بی مانند ، کسی که با توانایی های خود ،هوش و درایت و استقامت طوطئه های صلیبیان و طرح های استعماری آنها را خنثی کند.
ایشان توانستند آنها را از سرزمین اسلامی مانند شام و غیره برانند.
این همان نقش بارز کردها در دفاع از مقدسات اسلامی مانند قبله اول مسلمانان بود ، آنان تلاش های خالصانه زیادی برای وحدت و یک پارچگی اراضی اسلامی انجام دادند. آنها شمشیر برانی بودند در برابر دولت فاطمیه که میخواست میان وحدت امت اسلامی تفرقه بیندازند.
نویسنده و پژوهنده اسلامی استاد محمد وانی می گوید: صلاح الدین این فرمانده بزرگ توانست دور استعماری اروپاییان در سرزمین اسلامی را برای مدت زیادی تقریبا 700سال به تاخیر بیندازد، و آن هم به دلیل اقدامات نظامی و تحلیل های استراتژیک و مشخصی که باعث پایان اشغال سرزمینهای اسلامی توسط نیروهای اروپایی شد
در سایه رشادت های این ابر مرد کُرد نه تنها اسلام از منطقه زدوده نشد بلکه به فضل خداوند و به فضل استقامت و توانایی آنان بود استعمارگری صلیبیان در بلاد اسلامی برای قرن ها به تاخیر افتاد.
بدون شک نمی توان نقش کردها را از نظر نظامی نادیده گرفت، بلکه آنها در انتشار آگاهی های دینی ، فرهنگی و اجتماعی مشارکت داشته اند.
مانند امام ابن تیمیه و ابن صلاح شهرزوری، ابن خلکان و تعدا د زیادی دیگر از علمای نام دار این ملت فهیم.
ترجمه : مژگان جواهری
منبع : مجله المجتمع
