وظیفه مسلمانان نسبت به پیامبر اسلام(ص)
حقوق پیامبربرمسلمانان
امام قاضی عیاض می گوید:هرکسی ممارسه علم کرده،یاکمی فهم داشته باشد می بیند که خدااز پیامبرصلی الله علیه و سلم رامورد احترام قرارداده است.
ازجمله به کاملترین روش خلقش کرده است، وتخصیصش به نیکویی واخلاق ستوده وچندین فضیلت وتاییدش به معجزات روشن ودلایل روشن تااینکه به مارسیده اندوانوار ش برماهویداشده است، سلام خدابرایشان باد.
عبدالله پسر عباس (رض) می گوید:خدااحترام پیامبرگرفته بیشتر ازهرمخلوقی دیگر، وفقط به زندگانی ایشان سوگندیادکرده است.
خداوندمی فرماید:
وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ ۚ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَىٰ ذَٰلِكُمْ إِصْرِي ۖ قَالُوا أَقْرَرْنَا ۚ قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِين
َ
(به خاطر بیاورید) هنگامی را که خداوند پیمان مؤکّد از (یکایک) پیغمبران (و پیروان آنان) گرفت که چون کتاب و فرزانگی به شما دهم و پس از آن پیغمبری آید و (دعوت او موافق با دعوت شما بوده و) آنچه را که با خود دارید تصدیق نماید، باید بدو ایمان بیاورید و وی را یاری دهید. (و بدیشان) گفت: آیا (بدین موضوع) اقرار دارید و پیمان مرا بر این کارتان پذیرفتید؟ گفتند: اقرار داریم (و فرمان را پذیرائیم. خداوند بدیشان) گفت: پس (برخی بر برخی از خود) گواه باشید و من هم با شما از زمرهی گواهانم. (آل عمران).
ابوالحسن قابسی می گوید :دراین آیه خدافضیلتی که برای پیامبرقرارداده است.، برای هیچ کس دیگرقَرارنداده است.
حقوقی که خدابرماقرارداده است برای پیامبر، پایه دوم است ازپایه ی دین است (اشهدان لااله الاالله واشهدان محمدارسول الله)
پس برهر کسی که شهادتین برزبان می آورد، وخودرامسلمان بداند، وازناحیه ی اعتقاد وزبان وعمل بایدمقیدبه این دین باشد، این پیمانی ازپیمانهای ایمانی است که ایمان مسلمان به این تکمیل می شود.
ازحقوق پیامبرصلی الله علیه و سلم برما:
(1)ایمان به ایشان، ایمان به پیامبرازارکان دایمانی است که برمسلمان واجب است که برمسلمان واجب است به آنهاایمان داشته باشد، وازاین پایه های ایمان، ایمان به پیامبران است،وحضرت محمدصلی الله علیه و سلم یکی ازپیامبران است،
فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ(الاعراف 158).
پس ایمان بیاورید به خدا و فرستادهاش، آن پیغمبر درس نخواندهای که ایمان به خدا و به سخنهایش دارد. از او پیروی کنید تا هدایت یابید.
(2)محبت پیامبر(ص)
محبت پیامبربرهرمسلمانی واجب است، زیراهمان محبت خداست،، ودردغ می گویدکسی که بگویدخدارادوست دارم امامحبت منتخبش را انداشته باشد، زیرامحبت خداوپیامبرش ازبزذگترین واجبات وپایه های سیاسی ایمان است، بلکه پایه ی تمام اعمال ایمان ودین است مثل اینکه گواهی پایه ی همه ی گفتارایمان ودین است.
التوبة آیه24
قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ
بگو: اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و قوم و قبیلهی شما، و اموالی که فراچنگش آوردهاید، و بازرگانی و تجارتی که از بیبازاری و بیرونقی آن میترسید، و منازلی که مورد علاقهی شما است، اینها در نظرتان از خدا و پیغمبرش و جهاد در راه او محبوبتر باشد، در انتظار باشید که خداوند کار خود را میکند (و عذاب خویش را فرو میفرستد). خداوند کسان نافرمانبردار را (به راه سعادت) هدایت نمینماید.
قاضی عیاض می گوید:این آیه کافی است برای تشویق محبت وپیروی ازسنتش.
وروی مسلم من حدیث جابرعن النبی صلی الله علیه وسلم :انه قال انااولی بکل موءمن من نفسه.، من ازهرمسلمانی سزاوارترم برخودشان.
محبت کامل پیامبر سبب نجات مسلمان ازعذاب ورسیدن به نعمات خداست، بایدازدوست داشتن خویش وپدرومادرواولادومالش بیشترباشد.
(3)دوستی تابعینش وبیزاری ازدشمنانش.
ازبزرگترین حق پیامبربرما دوستداری دوستانش، ودشمنی بادشمنانش است ،دوستداری ایمانداراودر قرآن چندین بارتکرارکرده است وتاکیدبروجوبش شده است،
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ، 55
تنها خدا و پیغمبر او و مؤمنانی یاور و دوست شمایند که خاشعانه و خاضعانه نماز را به جای میآورند و زکات مال به در میکنند.
(المائدة آیه56)
وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ
و هرکس که خدا و پیغمبر او و مؤمنان را به دوستی و یاری بپذیرد (از زمرهی حزبالله است و) بیتردید حزبالله پیروز است.
پس وقتی این حق مسلمان بربرادرش باشد، چطوراست حق بزرگترین ایمان داران وخاتم پیامبران، بلکه محبتش وودوست داشتنیش برهرزن ومردمسلمانواجب است.
(4)فرستادن ستادن صلوات برپیامبر(ص)
برماست که زیادصلوات برپیامبربفرستیم، مثل اینکه خدامی فرستد، وبه ماامرکرده است، وملایکه نیزهمین کارراانجام می دهند.
الأحزاب آیه56
إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا
خداوند و فرشتگانش بر پیغمبر درود میفرستند، ای مؤمنان! شما هم بر او درود بفرستید و چنان که باید سلام بگوئید.
(5)انجام دادن امرش واجب است بنابه امرقرآن.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ
ای مؤمنان! از خدا و پیغمبر اطاعت کنید، و کارهای خود را (با انجام معاصی) باطل مگردانید. (محمد33)
قال – صلى الله عليه وسلم – : ((كل أمتي يدخلون الجنة إلا من أبى قيل يا رسول الله ومن يأبى قال: من أطاعني دخل الجنة ومن عصاني فقد أبى)) [البخاري].
پیامبرمی فرموده است :ازامت من تنهاکسانی به بهشت نمی روندکه منع میکنند، کفته شدچه کسی منع می کندای پیامبر، فرمودکسی که ازمن پیروی کند اهل بهشت است وکسی که ازفرمان من سرپیچی کندمنع کرده است، بخاری روایت کرده است.
(6)پیروی کردن ازپیامبر.
برمسلمان واجب است درعقیده، وسخن، ورفتارازپیامبرپیروی کند،
قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ(آل عمران31)
بگو: اگر خدا را دوست میدارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشاید، و خداوند آمرزندهی مهربان است.
(7)بزرگداشت پیامبر.
بزرگداشت وتوقیرپیامبرازموءکدترین حقوق ایشان استبرامتش
إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا(فتح8)
ما تو
را به عنوان گواه و مژدهرسان و بیمدهنده فرستادهایم.
(فتح 9)
لِتُؤْمِنُوابِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا
(ما محمّد را به سوی شما مردمان فرستادهایم) تا به خدا و پیغمبرش ایمان بیاورید، و خدا را (با یاری دادن دینش) یاری کنید، و او را بزرگ دارید، و سحرگاهان و شامگاهان به تسبیح و تقدیسش بپردازید.
ازمصادیق بزرگداشت پیامبر، احترام، وهرچیزی که متعلق به ایشان است ازاسم، وحدیث، وسنت، وشریعت، وآل بیت، واصحاب ویارانش، خداازهمه شان خشنودباد.
(8)محبت اهل بیت واصحابش پیامبر.
محبت آل بیت واصحاب ویاران پیامبرازمحبت ایشان است، این هم محبت واجب است، زیرامحبت پیامبرهمراه محبت ایشان است.
*پیامبرخطاب به ام سلمه می فرماید:لاتوءذینی فی عا
مرااذیت نکنیددرموردعا یشه.
قال عمربن عبدالعزیزلعبدالله بن الحسن بن حسین (اذاکانت لک حاجة فارسل الی اواکتب، فانی استحی من الله ان یراک الله علی بابی)
عمربن عبدالعزیزبه عبدالله پسرحسن پسرحسین گفت اگرکاری داشتی دنبالم بفرست یابنویس من ازخداشرم می کنم شماراپشت درم ببینم.
این احترام عمربن عبدالعزیزاست برای آل بیت پیامبرصلی الله علیه و سلم.
وقوله صلی الله علیه وسلم (لاتسبوا اصحابی فلوانفق احدکم مثل احدذهبامابلغ مداحدهم ولانصیفه) البخاری ومسلم.
پیانبرمی فرمایدبه اصحاب من دشنام ندهید، زیرااگربه اندازه ی کوه احدطلاانفاق کنیدبه یک مشت ونصف نصفش نمی رسید.
(9)قاضی وداورقراردادن پیامبر.
وقتی مسلمانان درکارهایشان اختلاف پیدا کردندبایدقضاوت راببرندپیش سنت پیامبربعدازوفاتش، وبه حکمش راضی باشند.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ۖ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا(نساء59)
ای کسانی که ایمان آوردهاید! از خدا (با پیروی از قرآن) و از پیغمبر (خدا محمّد مصطفی با تمسّک به سنّت او) اطاعت کنید، و از کارداران و فرماندهان مسلمان خود فرمانبرداری نمائید (مادام که دادگر و حقّگرا بوده و مجری احکام شریعت اسلام باشند) و اگر در چیزی اختلاف داشتید (و در امری از امور کشمکش پیدا کردید) آن را به خدا (با عرضهی به قرآن) و پیغمبر او (با رجوع به سنّت نبوی) برگردانید (تا در پرتو قرآن و سنّت، حکم آن را بدانید. چرا که خدا قرآن را نازل، و پیغمبر آن را بیان و روشن داشته است. باید چنین عمل کنید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید. این کار (یعنی رجوع به قرآن و سنّت) برای شما بهتر و خوش فرجامتر است.
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا(نساء65)
امّا، نه! به پروردگارت سوگند که آنان مؤمن بشمار نمیآیند تا تو را در اختلافات و درگیریهای خود به داوری نطلبند و سپس ملالی در دل خود از داوری تو نداشته و کاملاً تسلیم (قضاوت تو) باشند.
به راستی حق پیامبربرامتش فراوان است، درواقع امت حقش راضایع کرده اندمگرکسانی که خدابه ایشان رحم کرده باشد، ودرهرزمان ومکانی چنین کسانی یافت می شوند.
نویسنده مقاله :شیخ کامل السیدرباح.
ترجمه :رحیم رهرو.
منبع شبکه الالوکه.