پرسش:
امروزه کاشت موی سر رایج است، گاهی هم برخی از خانم ها، اَبروی خود را می تراشند و به جای آن اَبروی مصنوعی می کارند، آیا این عمل از دیدگاه اسلام جایز است یا خیر؟
جواب:
در جواب این سوال، می گوییم: کاشت مو و گذاشتن موی سر مصنوعی دو حکم متفاوت دارند بدین شرح:
اوّل: کاشت مو:
هرگاه کسی ریزش مو داشت یا این که با هر دلیلی موی سر نداشت، جایز است کاشت مو انجام دهد چون مثل یک علاج به آن نگاه می کنیم، و دارا بودن مو برای ما اصل و نداشتن آن نشانهٔ کم و کسری است و می توان با عمل جراحی آن را علاج نمایم.
دلیل جایز بودن آن فرموده رسول خدا علیه الصّلاة و السّلام است که می فرماید:
عَن أبي هريرة -رضي الله عنه- أنه سمع النبي -صلى الله عليه وسلم-، يقول: “إنّ ثلاثة من بني إسرائيل: أبرص وأقرع وأعمى، فأراد الله أن يَبْتَلِيَهم، فبعث إليهم ملَكًا فأتى الأقرع؛ فقال: أي شيء أحب إليك؟ قال شعر حسن، ويذهب عني الذي قد قَذِرَني الناس به. فمسحه فذهب عنه، وأُعْطِيَ شعراً حسناً. رواه بخاری و مسلم.
ابو هریره رضی الله عنه روایت می کند که پیامبر علیه الصّلاة والسّلام می فرماید:
سه نفر از بنی اسرائیل، هرکدام یک نوع بیماری داشت. یکی بیماری پیسی، دیگری سرش تاس بود، و آن یکی هم کور بود.
خداوند خواست آنها را امتحان کند، فرشته ای در قیافهٔ انسان را به سوی آنها فرستاد، به سوی کچل آمد و به او گفت: چه در خواست و آرزویی دارید؟ گفت: مویی زیبا و قشنگ، تا این قیافهٔ زشتی که مردم به خاطر آن از من دوری می کنند بر طرف گردد. پیامبر( ص) می فرماید: آن ملائکه دستی بر سرش کشید و کچلی او بر طرف شد و به او موی سرِ قشنگی داده شد.
این فرموده بر ۳ چیز دلالت می کند:
۱- نداشتن موی سر نشانهٔ کم و کسری است و انسانها دوست ندارند از این زینت محروم باشند.
۲- اگر کاشت مو جایز نمی بود فرشتهٔ خدا هرگز همچنین کاری نمی کرد.
۳- اگر جایز بودن این عمل مخصوص بنی اسرائیل می بود پیامبر علیه الصّلاة والسّلام به آن اشاره می کرد.
دوّم موی سر مصنوعی:
بر سر نهادن این نوع مو، علاوه بر این که مانع خیس شدن پوست سر می شود، باعث فریب دادن مردم هم می شود چون بیشتر مردم پی به مصنوع بودن آن نمی برند، این را هم باید بدانیم این کار نا درست و نباید زنان و مردان مسلمان آن را انجام دهند.
دلیل هم این دو فرمودهٔ پیامبر علیه الصّلاة والسّلام است.
۱- در صحیح امام بخاری وارد شده که می فرماید:
أن رسول الله ﷺ لعن الواصلة والمستوصلة.
نفرین خدا بر کسی که موی مصنوعی وصل می کند، و بر کسی که آن را بر سر می نهد.
۲- باز هم در صحیح بخاری وارد شده که سعید پسر مُصیّب می گوید:
قَدِمَ مُعَاوِيَةُ المدينةَ آخِرَ قَدْمَةٍ قَدِمَهَا، فَخَطَبَنَا فَأَخْرَجَ كُبَّةً مِنَ الشَّعْرِ قَالَ: مَا كُنْتُ أَرَى أَحَدًا يَفْعَلُ هَذَا غَيْرَ اليَهُودِ، إنَّ النَّبي صَلَّى الله عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسلَّمَ سَمَّاهُ الزُّورَ، يَعْنِي: الوَاصِلَةَ فِي الشَّعْرِ”
معاویه پسر ابو سفیان برای آخرین بار به مدینه تشریف بردند، خطبه ای ارائه نمود در اثنای خطبه اندکی مویِ سر مصنوعی بیرون آورد و گفت: فکر نمی کردم به جز یهودیها همچنین چیزی بسازند و آن را بر سر نهند، چون پیامبر (ص) آن را به موی سر فریب دهنده نام برده است.
خلاصه:
آنچه ذکر کردم دو بخش بود:
کاشت مو، که از لحاظ شرع مقدّس اسلام اشکالی ندارد.
اما گذاشتن موی سر، ریش و ابروی مصنوعی، همهٔ آنها غیر صحیح و باید زنان و مردان مسلمان از آن پرهیز کنند، چون هنگام غُسل و وضو گرفتن هرگز زیر آنها خیس نمی شود.
نویسنده: م شاخَوان سیا منصوری.
مترجم: م علی ملازاده.
پیرانشهر: ۱۴۰۰/۱۰/۲۷
